Glasgow

Arfbais dinas Glasgow

Dinas fwya'r Alban yw Glasgow (Gaeleg Glaschu, Sgoteg Glesga). Mae Glasgow yn drydedd ddinas Prydain o ran maint. Saif ar Afon Clud yng ngorllewin iseldiroedd y wlad. Er taw Glasgow yw dinas fwyaf yr Alban, Caeredin, yr ail fwyaf, yw'r brifddinas.

Credir bod yr enw, fel llawer o enwau lleoedd iseldiroedd yr Alban, o darddiad Brythoneg - 'glas' 'cau'. Dywedir i'r ddinas dyfu ar safle mynachlog a sefydlwyd gan Sant Cyndeyrn.

Daeth Glasgow yn brif ganolfan yn y byd i'r diwydiant adeiladu llongau yn sgil y Chwyldro Diwydiannol, a daeth yn borthladd pwysig iawn hefyd, ond dirywiodd ei statws rywfaint yn ystod yr ugeinfed ganrif.

Roedd 585,090 o bobl yn byw o fewn terfynau Dinas Glasgow yn ôl Cyfrifiad 2001, a 1,168,270 gan gynnwys yr ardaloedd trefol o amgylch y ddinas.

Adeiladau a chofadeiladau

• Amgueddfa Hunterian
• Amgueddfa Kelvingrove
• Clyde Arc
• Croes y marchnad
• Eglwys gadeiriol
• Theatr Brenhinol
• Tolbooth

Enwogion

• Nigel Tranter (1909-2000), nofelydd
• Stanley Baxter (g. 1926), comediwr ac actor
• Winnie Ewing (g. 1929), gwleidydd
• Donald Dewar (1937-2000), gwleidydd
• Billy Connolly (g. 1942), comediwr ac actor
• John Barrowman (g. 1967), actor a chanwr

Eginyn erthygl sydd uchod am Yr Alban. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato