Gogledd America: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: as:উত্তৰ আমেৰিকা |
Loveless (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1+) (robot yn newid: got:𐌽𐌰𐌿𐍂𐌸𐌰 𐍅𐌴𐌹𐌽𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳 |
||
Llinell 72: | Llinell 72: | ||
[[Categori:Cyfandiroedd]] |
[[Categori:Cyfandiroedd]] |
||
[[Categori:Gogledd America| ]] |
[[Categori:Gogledd America| ]] |
||
⚫ | |||
[[ace:Amirika Utara]] |
[[ace:Amirika Utara]] |
||
Llinell 134: | Llinell 132: | ||
[[glk:کلسیا آمریکا]] |
[[glk:کلسیا آمریکا]] |
||
[[gn:Yvateamérika]] |
[[gn:Yvateamérika]] |
||
[[got:𐌽𐌰𐌿𐍂𐌸𐌰 𐍅𐌴𐌹𐌽𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳]] |
|||
[[got:𐌽𐌰𐌿𐍂𐌸𐍂𐌰𐍅𐌴𐌹𐌽𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳]] |
|||
[[gu:ઉત્તર અમેરિકા]] |
[[gu:ઉત્તર અમેરિકા]] |
||
[[gv:America Hwoaie]] |
[[gv:America Hwoaie]] |
||
Llinell 199: | Llinell 197: | ||
[[nov:Nordi Amerika]] |
[[nov:Nordi Amerika]] |
||
[[nrm:Améthique du Nord]] |
[[nrm:Améthique du Nord]] |
||
⚫ | |||
[[oc:America del Nòrd]] |
[[oc:America del Nòrd]] |
||
[[om:North America]] |
[[om:North America]] |
Fersiwn yn ôl 19:05, 30 Rhagfyr 2011
Mae Gogledd America yn gyfandir yn hemisffer gogleddol a hemisffer gorllewinol y Ddaear, wedi'i ffinio i'r gogledd gan y Cefnfor Arctig, ar y ddwyrain gan gogledd y Cefnfor Iwerydd, ar y dde-dwyrain gan Môr y Caribi, ac ar y dde a'r gorllewin gan gogledd y Cefnfor Tawel. Mae gan Ogledd America arwynebedd o 24,480,000 km² (9,450,000 mi sg), neu tua 4.8% o arwynebedd y Ddaear. Yn 2002, credir bod y boblogaeth yn fwy na 514,600,000. Dyma'r trydydd cyfandir o ran arwynebedd (ar ôl Asia ac Affrica) a'r pedwerydd o ran poblogaeth (ar ôl Asia, Affrica ac Ewrop).
Hanes
- Prif erthygl: Hanes Gogledd America
Yr Ewropeaid cyntaf i gyrraedd Gogledd America yn sicr (Newfoundland) oedd y Llychlynwyr, wnaeth galw'r ardal yn Vinland. Cyrrhaeddon nhw yna tua 1000. Er sefydlon nhw rhai gwladfeydd yna, ni gadawon nhw ryw lawer o farc ar y gyfandir.
Ar ôl fordaith Christopher Columbus yn 1492, y Sbaenwyr oedd yr Ewropeaid cyntaf i gyrraedd ac aros. Ennillon nhw reolaeth o rhan fwyaf o ynysoedd mwyaf y Caribi a gorchfygon nhw'r Aztecs, ac felly cymryd dros Mecsico a Chanolbarth America.
Y gwladfeydd Seisnig cyntaf oedd Jamestown a Plymouth Rock, yn nhaleithiau Virginia a Massachusetts heddiw. Y gwladfeydd llwyddiannus Ffrengig cyntaf oedd Port Royal (1604) a dinas Québec (1608), yn nhaleithiau Nova Scotia a Québec heddiw.
Economi
Poblogaeth: | 495.4 miliwn |
CMC (PPP): | US$12.409 triliwn |
CMC (Pres): | $11.865 triliwn |
CMC/pen (PPP): | $25,263 |
CMC/pen (Pres): | $24,155 |
Cynydd blynyddol yn CMC y pen: |
1.84% (1990-2002) |
Incwm y 10% top: | 32.9% |
Miliwnyddion: | 2.7 miliwn (0.5%) |
Amcangyfrif incwm benywaidd | 55.7% o'r incwm gwrywaidd |
Rhannwyd economi Gogledd America rhwng Canada a'r UDA, dau o wledydd mwyaf cyfoethog a ddatblygol y byd, a chenhedloedd Canolbarth America a'r Caribi, sydd, er nad yn dioddef o economïau gwael, yn wledydd llai economaidd ddatblygol.
Mae Cytundeb Masnach Rydd Canolbarth America (CAFTA) yn cytundeb rhwng yr Unol Daleithiau a'r wledydd Canolbarth America Costa Rica, Guatemala, El Salvador, Honduras a Nicaragua. Amcan y gytundeb yw i hybu masnach rydd rhwng yr aelodau. Mae Canada a Mecsico yn trafod aelodaeth. Mae Cytundeb Masnach Rydd Gogledd America (NAFTA) yn cytundeb rhwng Canada, Mecsico a'r Unol Daleithiau i ddileu tollau ar nwyddau masnachir rhwng ei gilydd.
Gwledydd Gogledd America
- Bahamas
- Belize
- Canada
- Costa Rica
- Cuba
- Gweriniaeth Dominica
- El Salvador
- Grønland
- Guatemala
- Haiti
- Honduras
- Jamaica
- México
- Nicaragua
- Panamá
- Unol Daleithiau America
Rhanbarthau'r Ddaear | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| ||||||||||||||||||||||||
Gweler hefyd: Cyfandiroedd y Ddaear |