Atmosffer y Ddaear: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

	Yr Amgylchedd
	Tywydd; Hinsawdd ; Atmosffer y ddaear; Newid hinsawdd Cynhesu byd eang; Categori

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 22:03, 15 Rhagfyr 2011

Mantell o nwyon amddifynnol o amgylch y Ddaear yw atmosffer y ddaear (hefyd "atmosffêr") sy'n ein hynysu oddi wrth newidiadau tymheredd eithafol a fyddai'n digwydd hebddo.

Mae tynfa disgyrchiant yn cynyddu'r dwysedd yn nês at arwynebedd y ddaear fel bod 80% o'r màs atmosfferig yn y 15 km isaf.

Tymheredd ac haenau'r atmosffer

Isod gweler rhestr o haenau'r atmosffer o wyneb y ddaear i fynny.

Troposffer

Cyfyngir tywydd y ddaear i'r haen gymharol denau sy'n ymestyn tua 8 km uwchben y pegynnau a thua 15 km uwch y gyhydedd. Mae'n cynnwys 85% o'r màs atmosfferig a'r anwedd dŵr i gyd bron. Mae tymheredd yr aer yn gostwng 1°C ymhob 165 m o gynydd mewn uchder.

Stratosffer

Haen yr awyrgylch sy'n cynnwys 90% o'r osôn yw'r stratosffer. Mae'r haen denau o osôn yn y stratosffer yn amsugno golau uwchfioled gan gynhyrchu gwres yn y broses. Amrywia'r tymheredd o tua -75°C yn y tropoffin yn y trofannau i tua 10°C yn y stratoffin uwchben pegyn yr hemisffer haf. Y tropoffin sy'n gwanhanu rhan yma'r atmosffer oddi wrth y Troposffer.

Mesosffer

Haen uwchben y stratoffin ydy'r mesosffer. Mae'r tymheredd yn gostwng gyda chynnydd mewn uchder. Gall tymheredd y mesoffin gyrraedd -130°C sef rhan oeraf yr awyrgylch; mae hyn yn digwydd uwchben pegyn yr hemisffer yn yr haf (nid gaeaf) oherwydd cylchrediad yr awyr.

Thermosffer

Mae'r thermosffer wedi ei leoli uwch y mesosffer ac is yr ecsosffer. Mae ymbelydredd uwch fioled yn achosi ïoneiddiad yma. Mae'r thermosffer yn dechrau tua 90 km uwch y ddaear ac yn ymestyn tua 600 km.

Ecsosffer

Mae'r ecsosffer yn ymdoddi i'r cyfrwng rhyngblanedol ac mae'n dechrau tua 600 km uwch wyneb y ddaear. Prif gynnwys yr aer tenau yw swm bychan o ocsigen atomig i fyny at 600 km a chyfran gyfartal o hydrogen ac heliwm. Mae yna fwy o hydrogen nag o heliwm y tu hwnt i 2400 km.

Gweler Hefyd

Eginyn erthygl sydd uchod am seryddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 {{amgylchedd}}
-[[File:Top of Atmosphere.jpg|thumb|180px|right|Yn uchel yn y thermosffer (335km).]]
+[[File:Top of Atmosphere.jpg|thumb|180px|right|Yn uchel yn y thermosffer (335 km).]]
 [[Delwedd:Atmosphere layers-en cy.svg|150px|thumb|right|Haenau'r atmosffer]]
 Mantell o nwyon amddifynnol o amgylch [[y Ddaear]] yw '''atmosffer y ddaear''' (hefyd "atmosffêr") sy'n ein hynysu oddi wrth newidiadau tymheredd eithafol a fyddai'n digwydd hebddo.
-Mae tynfa disgyrchiant yn cynyddu'r dwysedd yn nês at arwynebedd y ddaear fel bod 80% o'r màs atmosfferig yn y 15km isaf.
+Mae tynfa disgyrchiant yn cynyddu'r dwysedd yn nês at arwynebedd y ddaear fel bod 80% o'r màs atmosfferig yn y 15 km isaf.
 ==Tymheredd ac haenau'r atmosffer==
 Isod gweler rhestr o haenau'r atmosffer o wyneb y ddaear i fynny.
 ===Troposffer===
-Cyfyngir tywydd y ddaear i'r haen gymharol denau sy'n ymestyn tua 8km uwchben y pegynnau a thua 15km uwch y gyhydedd. Mae'n cynnwys 85% o'r màs atmosfferig a'r anwedd dŵr i gyd bron. Mae tymheredd yr aer yn gostwng 1°C ymhob 165m o gynydd mewn uchder.
+Cyfyngir tywydd y ddaear i'r haen gymharol denau sy'n ymestyn tua 8 km uwchben y pegynnau a thua 15 km uwch y gyhydedd. Mae'n cynnwys 85% o'r màs atmosfferig a'r anwedd dŵr i gyd bron. Mae tymheredd yr aer yn gostwng 1°C ymhob 165 m o gynydd mewn uchder.
 ===Stratosffer===
 Haen yr awyrgylch sy'n cynnwys 90% o'r osôn yw'r stratosffer.  Mae'r haen denau o osôn yn y stratosffer yn amsugno golau [[uwchfioled]] gan gynhyrchu gwres yn y broses. Amrywia'r tymheredd o tua -75°C yn y tropoffin yn y trofannau i tua 10°C yn y stratoffin uwchben pegyn yr hemisffer haf. Y tropoffin sy'n gwanhanu rhan yma'r atmosffer oddi wrth y Troposffer.
@@ Llinell 16: / Llinell 16: @@
 ===Thermosffer===
-Mae'r thermosffer wedi ei leoli uwch y mesosffer ac is yr ecsosffer. Mae [[ymbelydredd]] uwch fioled yn achosi [[ïoneiddiad]] yma. Mae'r thermosffer yn dechrau tua 90km uwch y ddaear ac yn ymestyn tua 600km.
+Mae'r thermosffer wedi ei leoli uwch y mesosffer ac is yr ecsosffer. Mae [[ymbelydredd]] uwch fioled yn achosi [[ïoneiddiad]] yma. Mae'r thermosffer yn dechrau tua 90 km uwch y ddaear ac yn ymestyn tua 600 km.
 ===Ecsosffer===
-Mae'r ecsosffer yn ymdoddi i'r cyfrwng rhyngblanedol ac mae'n dechrau tua 600km uwch wyneb y ddaear. Prif gynnwys yr aer tenau yw swm bychan o [[ocsigen]] atomig i fyny at 600km a chyfran gyfartal o [[hydrogen]] ac [[heliwm]]. Mae yna fwy o [[hydrogen]] nag o [[heliwm]] y tu hwnt i 2400km.
+Mae'r ecsosffer yn ymdoddi i'r cyfrwng rhyngblanedol ac mae'n dechrau tua 600 km uwch wyneb y ddaear. Prif gynnwys yr aer tenau yw swm bychan o [[ocsigen]] atomig i fyny at 600 km a chyfran gyfartal o [[hydrogen]] ac [[heliwm]]. Mae yna fwy o [[hydrogen]] nag o [[heliwm]] y tu hwnt i 2400 km.
 ==Gweler Hefyd==