David Davies (Dai'r Cantwr): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
cyfeiriadaeth
BDim crynodeb golygu
Llinell 5: Llinell 5:
Tra'n ceisio dychryn Rheolwr gwaith glo Pontyberem, gweiddodd, ''Ni chaiff Sais fod yn rheolwr yng Nghymru, mwyach!'' Fe'i daliwyd yn nhafarn y Plough and Harrow ym [[Pum Heol|Mhump-hewl]] a'i gyfaill [[Sioni Sgubor Fawr]] yn y [[Tymbl]]. Yn y brawdlys yng Nghaerfyrddin ar 22 Rhagfyr dedfrydwyd Sioni i alltudiaeth am oes, a Dai'r Cantwr i ugain mlynedd o alltudiaeth.
Tra'n ceisio dychryn Rheolwr gwaith glo Pontyberem, gweiddodd, ''Ni chaiff Sais fod yn rheolwr yng Nghymru, mwyach!'' Fe'i daliwyd yn nhafarn y Plough and Harrow ym [[Pum Heol|Mhump-hewl]] a'i gyfaill [[Sioni Sgubor Fawr]] yn y [[Tymbl]]. Yn y brawdlys yng Nghaerfyrddin ar 22 Rhagfyr dedfrydwyd Sioni i alltudiaeth am oes, a Dai'r Cantwr i ugain mlynedd o alltudiaeth.


Pan gyrhaeddodd [[Van Diemen's Land]], [[Tasmania]] roedd yn 31 oed a hynny yng gorffennaf 1844.
Pan gyrhaeddodd Wlad Van Diemen's Land, (neu [[Tasmania]] heddiw) roedd yn 31 oed a hynny yng gorffennaf 1844.





Fersiwn yn ôl 08:38, 20 Tachwedd 2011

Bu'r baledwr Dai'r Cantwr (c. 1812 - 1874) (neu David Davies i roi iddo'i enw llawn) yn amlwg iawn yn Helyntion Beca; alltudiwyd ef i ugain mlynedd oherwydd ei ran yn yr ymgyrch.[1] Roedd yn ddyn tal â gwallt gwinau a barf browngoch.

Ganwyd ef yn Nhregof (neu Dreguff ar lafar), Llancarfan[2] a bu'n chwarelwr am rai blynyddoedd ac yn was fferm ac yn weithiwr diwydiannol yn Nhredegar cyn ymsefydlu ym Mhontyberem. Bu hefyd yn pregethu ac mae'n bosibl mai ef a enillodd y Delyn yn Eisteddfod y Fenni ym 1838.

Tra'n ceisio dychryn Rheolwr gwaith glo Pontyberem, gweiddodd, Ni chaiff Sais fod yn rheolwr yng Nghymru, mwyach! Fe'i daliwyd yn nhafarn y Plough and Harrow ym Mhump-hewl a'i gyfaill Sioni Sgubor Fawr yn y Tymbl. Yn y brawdlys yng Nghaerfyrddin ar 22 Rhagfyr dedfrydwyd Sioni i alltudiaeth am oes, a Dai'r Cantwr i ugain mlynedd o alltudiaeth.

Pan gyrhaeddodd Wlad Van Diemen's Land, (neu Tasmania heddiw) roedd yn 31 oed a hynny yng gorffennaf 1844.


Y baledwr

Tra yng ngharchar Caerfyrddin, ysgrifennodd:

Drych i fyd wyf i fod,
Collais glod allswn gael.
Tost yw'r nod, ddyrnod hael
I'w gafael ddaeth a mi.
Yn fy iengtid drycfyd ddaeth,
Yn lle rhyddid - caethfyd maith,
Chwanegwyd er fy ngofid.
Alltud wyf ar ddechrau nhaith...


Cyfeiriadau

  1. 'Helynt y Beca' gan V. Eirwen Davies, tud 42; Gwasg Prifysgol Cymru, 1961.
  2. Y Bywgraffiadur Ar-Lein, Y Llyfrgell Gendlaethol.
Baner CymruEicon awrwydr   Eginyn erthygl sydd uchod am hanes Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.