Tsunami: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Robbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: tt yn newid: fa, hu, nl |
B r2.6.5) (robot yn ychwanegu: ky:Цунами |
||
Llinell 65: | Llinell 65: | ||
[[ko:지진 해일]] |
[[ko:지진 해일]] |
||
[[ku:Tsunamî]] |
[[ku:Tsunamî]] |
||
[[ky:Цунами]] |
|||
[[la:Megacyma]] |
[[la:Megacyma]] |
||
[[lb:Tsunami]] |
[[lb:Tsunami]] |
Fersiwn yn ôl 03:11, 8 Tachwedd 2011
Ton neu nifer o donnau anferth yw Tsunami (Hepburn) (o'r 津波 Siapaneg ton fawr mewn porthladd, Kunrei-shiki: Tunami). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl daeargryn neu ffrwydriad llosgfynydd ar waelod y môr, neu wedi i feteoryn ddisgyn i'r môr. Mae ynni Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll.
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y Môr Tawel (yn bennaf yn Siapan ac yn Hawaii) ac mae Sefydliadau Seismoleg a lloerennau yn gwylio a rhagfynegi Tsunami.