Organeb byw: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
hanfodion - pen a chwnffon!
Tagiau: Golygiad cod 2017
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad cod 2017
Llinell 1: Llinell 1:
{{Pethau| suppressfields= | fetchwikidata = ALL }}
{{Pethau| suppressfields= | fetchwikidata = ALL |image = Unikonta collage.jpg | caption = Casgliad o organebau byw}}


Mewn [[bioleg]], '''organeb byw''' yw pethau byw megis [[anifail|anifeiliaid]], [[meicro-organeb]]au, [[planhigyn|planhigion]] neu [[ffwng]]. Beth sy'n gyffredin rhwng y rhain i gyd? Y ffaith eu bont yn ymateb i stimwli, [[atgenhedlu]], [[tyfu]] a pharhad.
Mewn [[bioleg]], '''organeb byw''' yw pethau byw megis [[anifail|anifeiliaid]], [[meicro-organeb]]au, [[planhigyn|planhigion]] neu [[ffwng]]. Beth sy'n gyffredin rhwng y rhain i gyd? Y ffaith eu bont yn ymateb i stimwli, [[atgenhedlu]], [[tyfu]] a pharhad.

Fersiwn yn ôl 09:14, 23 Ionawr 2022

Organeb byw
Casgliad o organebau byw
Mathphysical anatomical entity Edit this on Wikidata
Rhan opoblogaeth, grŵp o bethau byw, Biota Edit this on Wikidata
Yn cynnwyscell, system o organnau, cydadran neu elfen fiolegol Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mewn bioleg, organeb byw yw pethau byw megis anifeiliaid, meicro-organebau, planhigion neu ffwng. Beth sy'n gyffredin rhwng y rhain i gyd? Y ffaith eu bont yn ymateb i stimwli, atgenhedlu, tyfu a pharhad. Gall yr organeb fod yn un gell (y ffurf mwyaf elfennol ar fywyd) neu'n amlgellog, megis bod dynol, gyda biliynau o gelloedd wedi'u grwpio'n organau a meinweoedd.

Gellir rhannu'r organebau mewn sawl ffordd; un o'r rhain yw:

  • Procariotig: sef bacteria ac Archaea
  • Iwcariotig: sef ffwng, anifeiliaid a phlanhigion
Madarchen polypore sydd â pherthynas parasytig gyda'r goeden. Mae'r ddau'n engreifftiau o organebau.

Dull arall o'u grwpio yw:

Un diffiniad eitha derbyniol o organeb yw ei fod yn gasgliad o foleciwlau sydd â nodweddion 'byw'. Mae rhai gwyddonwyr yn mynnu na ddylai feirws gael ei ystyried yn organeb, nac ychwaith unrhyw ffurfiau mae dyn yn eu creu yn y dyfodol. Mae'r firws yn ddibynol ar ei organeb letyol i atgenhedlu, felly nad ydynt yn ffitio'r geiriad arferol y dylent fedru atgenhedlu eu hunain, heb gymorth.


Cyfeiriadau