Urdd Oren: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B wedi symud Sefydliad Orange i Urdd Oren: Urdd oren yw'r enw cyffredin yn Gymraeg, ac sy'n cael ei ddefnyddio yn y cyfryngau
Dim crynodeb golygu
Llinell 1: Llinell 1:
[[Image:Flag of the Orange Order.svg|right|thumb|Baner y Sefydliad Orange]]
[[Image:Flag of the Orange Order.svg|right|thumb|Baner y Sefydliad Orange]]


Sefydliad Protestannaidd, yn bennaf yng [[Gogledd Iwerddon|Ngogledd Iwerddon]], yw '''Sefydliad Orange''' ([[Saesneg]]: ''Orange Order''), hefyd '''Urdd Orange'''. Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r [[Eglwys Gatholig]]. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.
Sefydliad Protestannaidd, yn bennaf yng [[Gogledd Iwerddon|Ngogledd Iwerddon]], yw '''Sefydliad Orange''', neu'r '''Urdd Oren''' ([[Saesneg]]: ''Orange Order''). Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r [[Eglwys Gatholig]]. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.


Ceir gwreiddiau'r sefydliad yn rhan olaf y [[18fed ganrif]], a'r ymladd yn erbyn yr [[Amddiffynwyr (Iwerddon)|Amddiffynwyr]], oedd yn Gatholigion. Fe'i sefydlwyd yn [[Loughgall]] [[Swydd Armagh]] yn [[1795]]. Daw'r enw o deitl [[Tywysog Orange]], teitl gwreiddiol [[Wiliam III & II, brenin Lloegr a'r Alban]]. Daeth ef yn arwr Protestaniaid Gogledd Iwerddon yn dilyn ei fuddugoliaeth ym [[Brwydr y Boyne|Mrwydr y Boyne]]. Er nad oes cysylltiad uniongyrchol a'r lliw [[oren]], daeth y lliw yma i gynrychioli unoliaethwyr Gogledd Iwerddon.
Ceir gwreiddiau'r sefydliad yn rhan olaf y [[18fed ganrif]], a'r ymladd yn erbyn yr [[Amddiffynwyr (Iwerddon)|Amddiffynwyr]], oedd yn Gatholigion. Fe'i sefydlwyd yn [[Loughgall]] [[Swydd Armagh]] yn [[1795]]. Daw'r enw o deitl [[Tywysog Orange]], teitl gwreiddiol [[Wiliam III & II, brenin Lloegr a'r Alban]]. Daeth ef yn arwr Protestaniaid Gogledd Iwerddon yn dilyn ei fuddugoliaeth ym [[Brwydr y Boyne|Mrwydr y Boyne]]. Er nad oes cysylltiad uniongyrchol a'r lliw [[oren]], daeth y lliw yma i gynrychioli unoliaethwyr Gogledd Iwerddon.

Fersiwn yn ôl 20:04, 25 Hydref 2011

Baner y Sefydliad Orange

Sefydliad Protestannaidd, yn bennaf yng Ngogledd Iwerddon, yw Sefydliad Orange, neu'r Urdd Oren (Saesneg: Orange Order). Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r Eglwys Gatholig. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.

Ceir gwreiddiau'r sefydliad yn rhan olaf y 18fed ganrif, a'r ymladd yn erbyn yr Amddiffynwyr, oedd yn Gatholigion. Fe'i sefydlwyd yn Loughgall Swydd Armagh yn 1795. Daw'r enw o deitl Tywysog Orange, teitl gwreiddiol Wiliam III & II, brenin Lloegr a'r Alban. Daeth ef yn arwr Protestaniaid Gogledd Iwerddon yn dilyn ei fuddugoliaeth ym Mrwydr y Boyne. Er nad oes cysylltiad uniongyrchol a'r lliw oren, daeth y lliw yma i gynrychioli unoliaethwyr Gogledd Iwerddon.

Ymladdodd llawer o aelodau'r Sefydliad ar ochr y llywodraeth yng ngwrthryfel 1798. Erbyn diwedd y 19eg ganrif, roedd ei aelodaeth wedi lleihau yn fawr, ond adfywiodd pan gododd gwrthwynebiad i annibynniaeth Iwerddon ar ran y Protestaniaid. Daeth yn elfen bwysig yng Ngogledd Iwerddon wedi rhannu'r ynys. Cynhelir gorymdeithiau blynyddol, sy'n aml yn achosi anghydfod.