Cnocell Magellan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Duncan Brown (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS
Duncan Brown (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS
Llinell 131: Llinell 131:
==Ecoleg==
==Ecoleg==


Gwyddys am nifer o ysglyfaethwyr posib a fydd yn ymosod ar gnocell Magellan, ar y cyfan yn adar ysglyfaethus yn unig. Ymhlith y rhain mae'r [[bwncath gyddfwyn]] ''Buteo albigula'', hebogau amrywiol ‘’[[Buteo polyosoma]]’’, hebogau bicolored ‘’[[Accipiter bicolor]]’’, a characaras cribog ‘’[[Caracara plancus]]‘’ (yr olaf yn hela rhai ifanc yn unig). Pan ddônt ar draws yr ysglyfaethwyr posibl hyn y tu allan i’r tymor nythu, mae cnocellod Magellan fel arfer yn ymateb trwy fod yn dawel ac yn aros yn eu hunfan. Fodd bynnag, yn ystod y tymor nythu mae’r cnocellod hyn yn ymosod yn ffyrnig arnynt.
Gwyddys am nifer o ysglyfaethwyr posib a fydd yn ymosod ar gnocell Magellan, ar y cyfan yn adar ysglyfaethus yn unig. Ymhlith y rhain mae'r [[bwncath gyddfwyn]] ''Buteo albigula'', [[bwncath cefngoch]] ''Buteo polyosoma'' hebogau bicolored ‘’[[Accipiter bicolor]]’’, a characaras cribog ‘’[[Caracara plancus]]‘’ (yr olaf yn hela rhai ifanc yn unig). Pan ddônt ar draws yr ysglyfaethwyr posibl hyn y tu allan i’r tymor nythu, mae cnocellod Magellan fel arfer yn ymateb trwy fod yn dawel ac yn aros yn eu hunfan. Fodd bynnag, yn ystod y tymor nythu mae’r cnocellod hyn yn ymosod yn ffyrnig arnynt.


==Statws cadwriaethol==
==Statws cadwriaethol==

Fersiwn yn ôl 14:16, 26 Tachwedd 2021

Cnocell Magellan
Campephilus magellanicus

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Piciformes
Teulu: Picidae
Genws: Campephilus[*]
Rhywogaeth: Campephilus magellanicus
Enw deuenwol
Campephilus magellanicus
Dosbarthiad y rhywogaeth

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Cnocell Magellan (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: cnocellau Magellan) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Campephilus magellanicus; yr enw Saesneg arno yw Magellanic woodpecker. Mae'n perthyn i deulu'r Cnocellod (Lladin: Picidae) sydd yn urdd y Piciformes.[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. magellanicus, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Ne America. Mae cnocell magellan Campephilus magellanicus yn gnocell goed mawr ei faint. Fe'i ceir yn ne Chile a de-orllewin yr Ariannin; nid yw’r boblogaeth yn mudo allan o’i ddosbarthiad traddodiadol. Y rhywogaeth hon yw'r enghraifft fwyaf ddeheuol o'r genws Campephilus , sy'n cynnwys yr enwog cnocell mwyaf America ( C. principalis ).


Teulu

Mae'r cnocell Magellan yn perthyn i deulu'r Cnocellod (Lladin: Picidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Cnocell Fawr America Dryocopus pileatus
Cnocell Folwen Dryocopus javensis
Cnocell Magellan Campephilus magellanicus
Cnocell Schulz Dryocopus schulzii
Cnocell biglwyd Campephilus guatemalensis
Cnocell braff Campephilus robustus
Cnocell ddu Dryocopus martius
Cnocell fronrhudd Campephilus haematogaster
Cnocell fwyaf America Campephilus principalis
Cnocell ymerodrol Campephilus imperialis
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Cynefin

Mae cnocell Magellan yn byw mewn coedwigoedd aeddfed o Nothofagus a Nothofagus-Austrocedrus, lle maen nhw'n bwydo'n bennaf ar gynrhon turiol coed ac oedolion chwilod Coleoptera, yn ogystal â phryfed cop/corynnod. Weithiau, gall fwydydd eraill ategu'r ddeiet, gan gynnwys sudd a ffrwythau, yn ogystal ag ymlusgiaid bach, ystlumod ac wyau a chywion mân adar.

Ymddygiad

Mae grwpiau o’r un teulu yn clwydo gyda'i gilydd. Mewn un achos, gwelwyd pum unigolyn yn clwydo mewn twll fertigol tua 40 cm (16 mod.). Mae parau-bridio yn diriogaethol iawn ac yn aml maent yn ceisio disodli cnocellod o’r un rhywogaeth mewn modd tra ymosodol, a hyd yn oed weithiau gan wneud hynny ar y cyd â'u hepil o flynyddoedd blaenorol. Cofnodwyd ymosodiad angheuol yn 2014. Pan fyddant yn magu cywion, mae'r rhieni yn cadw eu hepil hŷn hyd braich i ffwrdd.

Deiet a bwydo

Mae'r rhywogaeth yn cyd-ddigwydd yn gyffredin ag adar penodol eraill megis y ysgytiwr Magellan Colaptes pitius a chnocell resog America Piciornis lignarius, ond nid yw'n cystadlu'n uniongyrchol â nhw oherwydd gwahanol feintiau corff a hoffterau gwahanol adrannau cynefinoedd ac ysglyfaeth. Mae'r cnocell y coed hon fel rheol yn bwydo mewn parau neu grwpiau teulu bychain ac sydd yn weithgar iawn wrth chwilio am fwyd; maen nhw'n treulio'r rhan fwyaf o'r dydd yn chwilio am ysglyfaeth. Yn gyffredinol, maen nhw'n defnyddio coed byw, ond maen nhw hefyd yn bwydo ar swbstradau marw fel coed wedi cwympo neu'n gorwedd yn naturiol ar y ddaear, er nad ydyn nhw'n treulio llawer o amser yn gwneud hynny ar y cyfan. Unwaith y bydd yr eira'n diflannu o'r ddaear yn y gwanwyn, mae cnocell Magellan yn chwilio am ysglyfaeth ar barthau is a llaith y boncyffion. Yn Tierra del Fuego, mae cnocell Magellan yn chwilota am goed sy'n pydru a marw o amgylch pyllau sy'n cynnal yr afanc Americanaidd Castor canadensis a gyflwynwyd yno.

Bridio

Mae'r gnocell Magellan yn bridio yn ystod gwanwyn yr Hemisffer Deheuol, rhwng Hydref ac Ionawr. Mae'r ddau ryw yn cydweithredu wrth gloddio ceudod y nyth mewn boncyff. Mae'r tyllau nythu wedi'u lleoli ar wahanol uchderau yn dibynnu ar ba fath o goeden a ddefnyddir, a nodweddion cynefinoedd lleol. Mae'r ceudod nythu fel rheol rhwng 5 a 15 m (16-49 tr) uwchben y ddaear. Mae benywod yn dodwy o un i bedwar wy, gyda mwyafrif helaeth o nythod yn cynnwys dau wy. Mae'r rhieni sy'n unweddog (ffyddlon i un partner) yn rhannu'r holl dyletswyddau cloddio, deori, amddiffyn tiriogaeth ac amddiffyn yn erbyn ysglyfaethwyr, a magu’r rhai ifanc. Mae oedolion fel arfer yn bridio bob yn ail flwyddyn, nodwedd nad yw wedi'i dogfennu mewn unrhyw rywogaeth cnocell y coed arall. Mae gori yn para am 15 i 17 diwrnod, gyda'r gwryw, mae’n debyg, yn gwneud y gori nosol. Mae'r ieuengaf o'r ddau epil, yn aml, yn marw o newyn. Mae’r cyw yn hedfan ar ôl tua 45 i 50 diwrnod. Ar ôl 2-3 blynedd o gael cefnogaeth eu rhieni yn y flwyddyn gyntaf, ac yna yn eu cynorthwyo, mae'r gnocell Magellan ifanc yn aeddfedu'n rhywiol. Fodd bynnag, nid yw bondiau bridio rhwng yr ifainc yn cael eu sefydlu tan 4 i 5 oed.

Ecoleg

Gwyddys am nifer o ysglyfaethwyr posib a fydd yn ymosod ar gnocell Magellan, ar y cyfan yn adar ysglyfaethus yn unig. Ymhlith y rhain mae'r bwncath gyddfwyn Buteo albigula, bwncath cefngoch Buteo polyosoma hebogau bicolored ‘’Accipiter bicolor’’, a characaras cribog ‘’Caracara plancus‘’ (yr olaf yn hela rhai ifanc yn unig). Pan ddônt ar draws yr ysglyfaethwyr posibl hyn y tu allan i’r tymor nythu, mae cnocellod Magellan fel arfer yn ymateb trwy fod yn dawel ac yn aros yn eu hunfan. Fodd bynnag, yn ystod y tymor nythu mae’r cnocellod hyn yn ymosod yn ffyrnig arnynt.

Statws cadwriaethol

Ar hyn o bryd, mae'r rhywogaeth wedi'i rhestru yng nghategori’r ‘pryder lleiaf’, ond serch hynny adroddwyd am ostyngiadau yn y boblogaeth. Mae colli a darnio coedwigoedd yn effeithio’n ddrwg ar hyfywedd goedwigoedd tymherus de De America ar gyfradd gynyddol. Mae'r darnio hyn felly hefyd yn fygythiad i'r gnocell Magellanic. Mae dosbarthiad y rhywogaeth wedi crebachu ac roedd eisoes yn dameidiog o ganlyniad i glirio coedwigoedd brodorol, yn enwedig yn ne-ganolog Chile, lle mae'r rhywogaeth bellach wedi'i chyfyngu i’r coedwigoedd cynhenid sy’n weddill ac o dan warchodaeth . Y prif bygythiadau i’r gnocell hon yw’r newidiadau yn strwythur coedwigoedd ar ôl cynaeafu coed ohonynt, neu drawsnewid coedwigoedd i blanhigfeydd egsotig, neu darnio o ganlyniad i’r clirio. Amddiffynnir y rhywogaeth rhag ei hela yn Chile a'r Ariannin, lle nad yw'n cael ei hela'n anghyfreithlon, neu'n anaml iawn.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

Safonwyd yr enw Cnocell Magellan gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.