Pymtheg Llwyth Gwynedd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
CommonsDelinker (sgwrs | cyfraniadau)
Yn dileu "Coat_of_Arms_of_CILMIN_TROED-DDU,_of_Caernarvonshire.png". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan Fitindia achos: File is a derivative work and sources or permission of the original works are not given..
CommonsDelinker (sgwrs | cyfraniadau)
Yn dileu "Coat_of_Arms_of_COLLWYN_ap_TANGNO,_of_Merionethshire_and_Caernarvonshire,_Lord_of_Efionydel.png". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan Fitindia achos: File is a derivative work and sources or permission of the original wor
Llinell 12: Llinell 12:
Coat of Arms of EDNOWAIN BENDEW, Lord of Tegaingle, Flintshire.png|[[Ednowain Bendew]], [[Tegeingl|Arglwydd Tegeingl]], [[Fflint]]
Coat of Arms of EDNOWAIN BENDEW, Lord of Tegaingle, Flintshire.png|[[Ednowain Bendew]], [[Tegeingl|Arglwydd Tegeingl]], [[Fflint]]
Coat of Arms of EDWYN, Lord of Tegaingle, Flintshire.png|[[Edwyn]], [[Tegeingl|Arglwydd Tegeingl]], [[Fflint]]
Coat of Arms of EDWYN, Lord of Tegaingle, Flintshire.png|[[Edwyn]], [[Tegeingl|Arglwydd Tegeingl]], [[Fflint]]

Coat of Arms of COLLWYN ap TANGNO, of Merionethshire and Caernarvonshire, Lord of Efionydel.png|[[Collwyn ap Tango]]<br>Arglwydd [[Eifionydd]] ac [[Ardudwy]]
Coat of Arms of GWEIRYDD ap RHYS GOCH, Lord of Tal Ebolion, Anglesey.png|[[Gweirydd ap Rhys Goch]]<br>[[Arglwydd Talebolion]], [[Ynys Môn]], un o gyndadau Teulu'r [[Ystad Wynnstay|Wyniaid]], [[Môn]]
Coat of Arms of GWEIRYDD ap RHYS GOCH, Lord of Tal Ebolion, Anglesey.png|[[Gweirydd ap Rhys Goch]]<br>[[Arglwydd Talebolion]], [[Ynys Môn]], un o gyndadau Teulu'r [[Ystad Wynnstay|Wyniaid]], [[Môn]]
Coat of Arms of HWFA ap CYNDDELW, of Anglesey.png|[[Hwfa ap Cynddelw]]<br>Arglwydd Llys [[Llifon]] a [[Môn]]
Coat of Arms of HWFA ap CYNDDELW, of Anglesey.png|[[Hwfa ap Cynddelw]]<br>Arglwydd Llys [[Llifon]] a [[Môn]]

Fersiwn yn ôl 18:20, 22 Hydref 2021

Mae Pymtheg Llwyth Gwynedd neu weithiau Pymtheg Llwyth Cymru yn cyfeirio at 15 rhestr achyddol h.y. llinach teulu o uchelwyr. Cawsant eu creu, hyd y gwyddys, gan y beirdd Cymreig yn ystod y 15g.[1] Roedd medru adrodd hanes eich teulu'r adeg honno yn ddisgwyliedig, ac yn grefft - gan olrhain yr achau hyd at 'bump llwyth Cymru, neu bymtheg llwyth Gwynedd.

Sonir hefyd am 'Bymthecllwyth Gwyndyd' yng Ngweithiau Barddonol Huw Arwystl yn yr 16g ac ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach yn Gwyneddon 3 (gol Ifor Williams) 280: 'Henwau y pumpthec-llwyth Gwynedd'.[2]

Mae'r cyfeiriad cyntaf at bymtheg llwyth Gwynedd wedi'i sgwennu'n rhannol gan Gutun Owain yng nghasgliad Llyfrgell Genedlaethol Cymru: 131.[3][3]

Mae'r arfbeisiau canlynol i'w gweld mewn ystafell arbennig yn Erddig wedi'u creu ar gyfer perchennog y tŷ, Philip Yorke (1743 - 1804) a hynafieithydd a oedd hefyd yn gyfrifol am gyhoeddi llyfr ar arfbeisiau Cymru. Mae'r gyfrol yn parhau i fod yn ffynhonnell bwysig i haneswyr.[4][5]

Darllen pellach

Cyfeiriadau

  1. Siddons, "Genealogies [2] Welsh", t. 802
  2. [http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?Gwyndyd Geiriadur Prifysgol Cymru (GPC) arlein;adalwyd 22 Chwefror 2016
  3. 3.0 3.1 Bartrum, "Hen Lwythau Gwynedd a'r Mars", tud. 233
  4. The Royal Tribes of Wales, Philip Yorke (1743 ~1804) (cyhoeddwyd yn 1887 yn Wrecsam)
  5. A Pedigree of the Royal Tribes of Wales, Roderick D. Davies (1999); gweler fersiwn ar-lein ar wefan archive.org: yma