Pymtheg Llwyth Gwynedd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Nicdafis (sgwrs | cyfraniadau)
Mân-drwsio fformat
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol
CommonsDelinker (sgwrs | cyfraniadau)
Yn dileu "Coat_of_Arms_of_BRAINT_HIR,_of_Denbighshire,_Lord_of_Isdulas.png". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan Fitindia achos: File is a derivative work and sources or permission of the original works are not given..
Llinell 17: Llinell 17:
Coat of Arms of CILMIN TROED-DDU, of Caernarvonshire.png|[[Cilmyn Troed-ddu]] o [[Caernarfon|Gaernarfon]]<br>Un o gyndadau y teulu [[Salusbury]]
Coat of Arms of CILMIN TROED-DDU, of Caernarvonshire.png|[[Cilmyn Troed-ddu]] o [[Caernarfon|Gaernarfon]]<br>Un o gyndadau y teulu [[Salusbury]]
Coat of Arms of MARCHWEITHIAN, Lord of Is-Aled, Denbighshire.png|[[Lleweni|Marchweithian]]<br>Arglwydd [[Is Aled]], [[Dinbych]]
Coat of Arms of MARCHWEITHIAN, Lord of Is-Aled, Denbighshire.png|[[Lleweni|Marchweithian]]<br>Arglwydd [[Is Aled]], [[Dinbych]]

Coat of Arms of BRAINT HIR, of Denbighshire, Lord of Isdulas.png|[[Braint Hir]] o [[Dinbych|Ddinbych]]<br>Arglwydd [[Is Dulas]]
Coat of Arms of MAELOG CRWM, of Caernarvonshire, Lord of Llechwedd-Isaff and Creuddyn.png|[[Maelog Crwm]] o Gaernarfon,<br>Arglwydd [[Arllechwedd Isaf]] a'r [[Creuddyn (Rhos)|Creuddyn]]
Coat of Arms of MAELOG CRWM, of Caernarvonshire, Lord of Llechwedd-Isaff and Creuddyn.png|[[Maelog Crwm]] o Gaernarfon,<br>Arglwydd [[Arllechwedd Isaf]] a'r [[Creuddyn (Rhos)|Creuddyn]]
Coat of Arms of HEDD MOLWYNOG, of Denbighshire, Lord of Uwch Aled.png|[[Hedd Molwynog]]<br>Arglwydd [[Llanfair Talhaiarn]], [[Afon Elwy|Dyffryn Elwy]] ac [[Is Aled]]
Coat of Arms of HEDD MOLWYNOG, of Denbighshire, Lord of Uwch Aled.png|[[Hedd Molwynog]]<br>Arglwydd [[Llanfair Talhaiarn]], [[Afon Elwy|Dyffryn Elwy]] ac [[Is Aled]]

Fersiwn yn ôl 18:14, 22 Hydref 2021

Mae Pymtheg Llwyth Gwynedd neu weithiau Pymtheg Llwyth Cymru yn cyfeirio at 15 rhestr achyddol h.y. llinach teulu o uchelwyr. Cawsant eu creu, hyd y gwyddys, gan y beirdd Cymreig yn ystod y 15g.[1] Roedd medru adrodd hanes eich teulu'r adeg honno yn ddisgwyliedig, ac yn grefft - gan olrhain yr achau hyd at 'bump llwyth Cymru, neu bymtheg llwyth Gwynedd.

Sonir hefyd am 'Bymthecllwyth Gwyndyd' yng Ngweithiau Barddonol Huw Arwystl yn yr 16g ac ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach yn Gwyneddon 3 (gol Ifor Williams) 280: 'Henwau y pumpthec-llwyth Gwynedd'.[2]

Mae'r cyfeiriad cyntaf at bymtheg llwyth Gwynedd wedi'i sgwennu'n rhannol gan Gutun Owain yng nghasgliad Llyfrgell Genedlaethol Cymru: 131.[3][3]

Mae'r arfbeisiau canlynol i'w gweld mewn ystafell arbennig yn Erddig wedi'u creu ar gyfer perchennog y tŷ, Philip Yorke (1743 - 1804) a hynafieithydd a oedd hefyd yn gyfrifol am gyhoeddi llyfr ar arfbeisiau Cymru. Mae'r gyfrol yn parhau i fod yn ffynhonnell bwysig i haneswyr.[4][5]

Darllen pellach

Cyfeiriadau

  1. Siddons, "Genealogies [2] Welsh", t. 802
  2. [http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?Gwyndyd Geiriadur Prifysgol Cymru (GPC) arlein;adalwyd 22 Chwefror 2016
  3. 3.0 3.1 Bartrum, "Hen Lwythau Gwynedd a'r Mars", tud. 233
  4. The Royal Tribes of Wales, Philip Yorke (1743 ~1804) (cyhoeddwyd yn 1887 yn Wrecsam)
  5. A Pedigree of the Royal Tribes of Wales, Roderick D. Davies (1999); gweler fersiwn ar-lein ar wefan archive.org: yma