Mosg Enfawr Nablus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mosg Enfawr Nablus
	Y tu mewn i'r mosg
Enghraifft o'r canlynol	mosg
Gwlad	Palesteina
Gwladwriaeth	Gwladwriaeth Palesteina
Rhanbarth	Nablus
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 13:30, 6 Medi 2021

Mosg Enfawr Nablus (Arabeg: جامع نابلس الكبير‎; Jami 'Nablus al-Kebir) yw'r mosg hynaf a mwyaf yn ninas Nablus ym Mhalesteina.^[1] Fe’i hadeiladwyd yn wreiddiol fel eglwys Fysantaidd ac fe’i trawsnewidiwyd hi'n fosg yn ystod yr oes Islamaidd gynnar. Trawsnewidiodd y Croesgadwyr hi'n eglwys yn yr 11g, ond cafodd ei hail-gysegru'n fosg gan yr Ayyubids yn y 12g. Mae'r mosg wedi'i leoli ar groesffordd prif strydoedd yr Hen Ddinas, ar hyd ymylon dwyreiniol yr ardal.^[2] Mae ganddo gynllun llawr hirsgwar hir, cul a chromen arian.

Hanes

Yn ôl chwedl leol, dywedir mai dyma'r safle lle trosglwyddodd meibion Jacob côt amryliw eu brawd Joseph, fel tystiolaeth bod ei fod wedi marw.^[1] Mae'r traddodiad hwn yn fwy cysylltiedig â Mosg al-Khadra gerllaw, fodd bynnag.

Basilica a adeiladwyd yn ystod teyrnasiad Philip yr Arab, yn wreiddiol yn 244-249, oedd safle'r Mosg Mawr. Yn ddiweddarach, adeiladodd y Bysantiaid eglwys gadeiriol ar adfeilion y basilica a dangosir yr eglwys gadeiriol hon ar Fap Madaba, mosaig yn 600 ÔC.^[3] Mae'n debyg iddo gael ei ddifrodi neu ei ddinistrio gan y Samariaid yn ystod eu cyrchoedd yn 484 a 529, ond adferwyd yr eglwys gadeiriol gan yr Ymerawdwr Justinian I (a deyrnasodd o 483-565).^[4]

Trawsnewidiwyd yr eglwys gadeiriol yn Fosg Fawr Nablus yng nghyfnod cynnar rheolaeth Arabaidd Islamaidd ym Mhalesteina, yn y 10g.^[5] Ysgrifennodd y daearyddwr Arabaidd al-Muqaddasi fod y Mosg Mawr yng “nghanol” Nablus, a bod “ei lawr mosaig yn fân iawn.” ^[6] Fe wnaeth y Croesgadwyr ail-droi'r mosg yn eglwys, ond dim ond ychydig o newidiadau a wnaethant gan gynnwys adeiladu cromfan (aps). Yn 1187, trawsnewidiodd yr Ayyubids, dan arweiniad Saladin, yr adeilad fel mosg eto. Llosgwyd yr adeilad i lawr gan Farchogion Urdd y Deml mewn cyrch ar y ddinas ar 30 Hydref 1242.^[4]

Roedd adeilad newydd yn i'w weld erbyn diwedd y 13g, fel y gwelwyd gan y croniclydd Arabaidd al-Dimashqi sydd, ym 1300, yn crybwyll y Mosg Mawr fel “mosg coeth, y dywedir gweddi ynddo, a lle darllenir y Qur'an ddydd a nos, gan ddynion a benodwyd i wneud y gwaith.”^[7] Yn 1335, cofnododd y teithiwr James o Verona fod y mosg wedi bod yn “eglwys i’r Cristnogion ond ei fod bellach yn fosg i’r Saraseniaid.”^[4] Ugain mlynedd yn ddiweddarach, ymwelodd Ibn Batuta ag ef a nodi bod “tanc o ddŵr melys yng nghanol y mosg.”^[8]

Yn 1641, ailadeiladwyd y meindwr ond mae'r rhan helaeth o'r mosg wedi aros bron heb ei gyffwrdd trwy gydol ei fodolaeth, hyd nes i ddaeargryn difrifol daro Palestina, yn enwedig Nablus ym 1927. Dinistriwyd cromen a meindwr y mosg o ganlyniad i'r daeargryn hwn, ond fe'u hadferwyd ym 1935.

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.267.
↑ Places to Visit General Mission of Palestine-Tokyo.
↑ Pringle, 1998, p. 97
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Pringle, 1998, p. 98
↑ Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.266.
↑ al-Muqaddasi quoted in le Strange, 1890, p.511.
↑ al-Dimashqi quoted in le Strange, 1890, p.513.
↑ Ibn Batuta quoted in le Strange, 1890, p.514.

Darllen pellach

Clermont-Ganneau, C.S. (1899). [ARP] Archaeological Researches in Palestine 1873-1874, translated from the French by J. McFarlane. 1. London: Palestine Exploration Fund. (p. 26)
Clermont-Ganneau, C.S. (1896). [ARP] Archaeological Researches in Palestine 1873-1874, translated from the French by J. McFarlane. 2. London: Palestine Exploration Fund. (pp. 311-312)
Dumper, Michael (2007). Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 1-57607-919-8.
Conder, C.R.; Kitchener, H.H. (1882). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. 2. London: Committee of the Palestine Exploration Fund. (p. 203)
Pringle, Denys (1998). The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: L-Z (excluding Tyre). Cambridge University Press. ISBN 0-521-39037-0.
Strange, le, G. (1890). Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500. Committee of the Palestine Exploration Fund. ISBN 0-404-56288-4., London,

[D,S,_A-L-1] 1.0 ^1.1 Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.267.

[2] Places to Visit General Mission of Palestine-Tokyo.

[3] Pringle, 1998, p. 97

[Pringle-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Pringle, 1998, p. 98

[5] Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.266.

[6] -Muqaddasi quoted in le Strange, 1890, p.511.

[7] -Dimashqi quoted in le Strange, 1890, p.513.

[8] Ibn Batuta quoted in le Strange, 1890, p.514.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 {{Pethau|fetchwikidata=ALL|suppressfields=|gwlad={{banergwlad|Palesteina}}}}
 '''Mosg Enfawr Nablus''' ({{Lang-ar|جامع نابلس الكبير}}''; Jami 'Nablus al-Kebir'') yw'r [[mosg]] hynaf a mwyaf yn ninas [[Nablus]] ym [[Palesteiniaid|Mhalesteina]].<ref name="D,S, A-L">Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.267.</ref> Fe’i hadeiladwyd yn wreiddiol fel [[Yr Ymerodraeth Fysantaidd|eglwys Fysantaidd]] ac fe’i trawsnewidiwyd hi'n fosg yn ystod yr oes Islamaidd gynnar. Trawsnewidiodd y [[Croesgadwyr]] hi'n eglwys yn yr [[11g]], ond cafodd ei hail-gysegru'n fosg gan yr Ayyubids yn y [[12g]]. Mae'r mosg wedi'i leoli ar groesffordd prif strydoedd yr Hen Ddinas, ar hyd ymylon dwyreiniol yr ardal.<ref>[http://www.palst-jp.com/eg/eg_tt_ptv_05.html Places to Visit] General Mission of Palestine-Tokyo.</ref> Mae ganddo gynllun llawr hirsgwar hir, cul a chromen [[Arian (elfen)|arian.]]
 == Hanes ==
 [[File:Nablus Great Mosque.jpg|bawd|chwith|Hen lun o'r [[1900au]]]]
-Yn ôl chwedl leol, dywedir mai dyma'r safle lle trosglwyddodd meibion Jacob côt amryliw eu brawd Joseph, fel tystiolaeth bod ei fod wedi marw.<ref name="D,S, A-L">Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.267.</ref> Mae'r traddodiad hwn yn fwy cysylltiedig â [[Mosg Al-Khadra|Mosg al-Khadra]] gerllaw, fodd bynnag.
+Yn ôl chwedl leol, dywedir mai dyma'r safle lle trosglwyddodd meibion Jacob côt amryliw eu brawd Joseph, fel tystiolaeth bod ei fod wedi marw.<ref name="D,S, A-L"/> Mae'r traddodiad hwn yn fwy cysylltiedig â [[Mosg Al-Khadra|Mosg al-Khadra]] gerllaw, fodd bynnag.
-[[basilica|Basilica]] a adeiladwyd yn ystod teyrnasiad [[Philip yr Arab|Philip yr Arab,]] yn wreiddiol yn 244-249, oedd safle'r Mosg Mawr. Yn ddiweddarach, adeiladodd y Bysantiaid eglwys gadeiriol ar adfeilion y basilica a dangosir yr eglwys gadeiriol hon ar Fap Madaba, mosaig yn 600 ÔC.<ref>Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA97 97]</ref> Mae'n debyg iddo gael ei ddifrodi neu ei ddinistrio gan y [[Samariaid]] yn ystod eu cyrchoedd yn 484 a 529, ond adferwyd yr eglwys gadeiriol gan yr [[Justinianus I|Ymerawdwr Justinian I]] (a deyrnasodd o 483-565).<ref name="Pringle">Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA98 98]</ref>
+[[Basilica]] a adeiladwyd yn ystod teyrnasiad [[Philip yr Arab]], yn wreiddiol yn 244-249, oedd safle'r Mosg Mawr. Yn ddiweddarach, adeiladodd y Bysantiaid eglwys gadeiriol ar adfeilion y basilica a dangosir yr eglwys gadeiriol hon ar Fap Madaba, mosaig yn 600 ÔC.<ref>Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA97 97]</ref> Mae'n debyg iddo gael ei ddifrodi neu ei ddinistrio gan y [[Samariaid]] yn ystod eu cyrchoedd yn 484 a 529, ond adferwyd yr eglwys gadeiriol gan yr [[Justinianus I|Ymerawdwr Justinian I]] (a deyrnasodd o 483-565).<ref name="Pringle">Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA98 98]</ref>
-Trawsnewidiwyd yr eglwys gadeiriol yn Fosg Fawr Nablus yng nghyfnod cynnar rheolaeth [[Caliphate|Arabaidd Islamaidd]] [[Palesteina|ym Mhalesteina]], yn y [[10g]].<ref>Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.266.</ref> Ysgrifennodd y daearyddwr Arabaidd al-Muqaddasi fod y Mosg Mawr yng “nghanol” Nablus, a bod “ei lawr mosaig yn fân iawn.” <ref>[[al-Muqaddasi]] quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/511/mode/1up p.511].</ref> Fe wnaeth y [[Y Croesgadau|Croesgadwyr]] ail-droi'r mosg yn eglwys, ond dim ond ychydig o newidiadau a wnaethant gan gynnwys adeiladu cromfan (aps). Yn 1187, trawsnewidiodd yr Ayyubids, dan arweiniad [[Saladin|Saladin,]] yr adeilad fel mosg eto. Llosgwyd yr adeilad i lawr gan Farchogion [[Urdd y Deml]] mewn cyrch ar [[Nablus|y ddinas ar]] 30 Hydref 1242.<ref name="Pringle">Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA98 98]</ref>
+Trawsnewidiwyd yr eglwys gadeiriol yn Fosg Fawr Nablus yng nghyfnod cynnar rheolaeth [[Caliphate|Arabaidd Islamaidd]] [[Palesteina|ym Mhalesteina]], yn y [[10g]].<ref>Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.266.</ref> Ysgrifennodd y daearyddwr Arabaidd al-Muqaddasi fod y Mosg Mawr yng “nghanol” Nablus, a bod “ei lawr mosaig yn fân iawn.” <ref>[[al-Muqaddasi]] quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/511/mode/1up p.511].</ref> Fe wnaeth y [[Y Croesgadau|Croesgadwyr]] ail-droi'r mosg yn eglwys, ond dim ond ychydig o newidiadau a wnaethant gan gynnwys adeiladu cromfan (aps). Yn 1187, trawsnewidiodd yr Ayyubids, dan arweiniad [[Saladin]], yr adeilad fel mosg eto. Llosgwyd yr adeilad i lawr gan Farchogion [[Urdd y Deml]] mewn cyrch ar [[Nablus|y ddinas ar]] 30 Hydref 1242.<ref name="Pringle"/>
-Roedd adeilad newydd yn i'w weld erbyn diwedd y [[13g]], fel y gwelwyd gan y croniclydd Arabaidd al-Dimashqi sydd, ym 1300, yn crybwyll y Mosg Mawr fel “mosg coeth, y dywedir gweddi ynddo, a lle darllenir [[Y Corân|y Qur'an]] ddydd a nos, gan ddynion a benodwyd i wneud y gwaith.”<ref>al-Dimashqi quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/513/mode/1up p.513].</ref> Yn 1335, cofnododd y teithiwr James o Verona fod y mosg wedi bod yn “eglwys i’r Cristnogion ond ei fod bellach yn fosg i’r [[Saracen|Saraseniaid]].”<ref name="Pringle">Pringle, 1998, p. [https://books.google.com/books?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=PA98 98]</ref> Ugain mlynedd yn ddiweddarach, ymwelodd [[Ibn Batuta]] ag ef a nodi bod “tanc o ddŵr melys yng nghanol y mosg.”<ref>[[Ibn Batuta]] quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/514/mode/1up p.514].</ref>
+Roedd adeilad newydd yn i'w weld erbyn diwedd y [[13g]], fel y gwelwyd gan y croniclydd Arabaidd al-Dimashqi sydd, ym 1300, yn crybwyll y Mosg Mawr fel “mosg coeth, y dywedir gweddi ynddo, a lle darllenir [[Y Corân|y Qur'an]] ddydd a nos, gan ddynion a benodwyd i wneud y gwaith.”<ref>al-Dimashqi quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/513/mode/1up p.513].</ref> Yn 1335, cofnododd y teithiwr James o Verona fod y mosg wedi bod yn “eglwys i’r Cristnogion ond ei fod bellach yn fosg i’r [[Saracen|Saraseniaid]].”<ref name="Pringle"/> Ugain mlynedd yn ddiweddarach, ymwelodd [[Ibn Batuta]] ag ef a nodi bod “tanc o ddŵr melys yng nghanol y mosg.”<ref>[[Ibn Batuta]] quoted in le Strange, 1890, [https://archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/514/mode/1up p.514].</ref>
 Yn 1641, ailadeiladwyd [[Meindwr|y meindwr]] ond mae'r rhan helaeth o'r mosg wedi aros bron heb ei gyffwrdd trwy gydol ei fodolaeth, hyd nes i  ddaeargryn difrifol daro [[Palesteina|Palestina]], yn enwedig Nablus ym 1927. Dinistriwyd cromen a meindwr y mosg o ganlyniad i'r daeargryn hwn, ond fe'u hadferwyd ym 1935.
@@ Llinell 29: / Llinell 29: @@
 {{commons category}}
 {{rheolaeth awdurdod}}
 [[Categori:Mosgiau Palesteina]]
+[[Categori:Wicibrosiect Palesteina]]