Cromen y Proffwyd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad cod 2017
B ychwanegu categori Wicibrosiect Palesteina using AWB
Llinell 6: Llinell 6:
Yn wreiddiol, ailadeiladwyd Dôm y Proffwyd, sy'n dyddio'n ôl cyn cyfnod y [[Croesgadwyr]],<ref>{{Cite book|last=Elad|first=Amikam|title=Medieval Jerusalem and Islamic Worship: Holy Places, Ceremonies, Pilgrimage|publisher=Brill|year=1999|isbn=9004100105|location=Netherlands|pages=307,308}}</ref> gan Muhammad Bey, [[Yr Ymerodraeth Otomanaidd|Llywodraethwr Otomanaidd]] Al-Quds Al-Sharif ym 1539 a'r gromen ei hun yn amser Kanuni Sultan Süleyman.<ref>[http://www.noblesanctuary.com/prophet.html Dome of the Prophet] Noble Sanctuary Online Guide.</ref><ref>{{Cite journal|last=Aslan|first=Halide|title=Osmanlı Döneminde Kudüs'teki İlmî Hayat|journal=Journal of Islamic Research|volume=2015;26(3):93-9|pages=94}}</ref> Cafodd ei adnewyddu ddiwethaf yn nheyrnasiad Sultan Abdul Majid II (1494 – 1566).[https://en.qudsinfo.com/pics/dome-prophet-al-nabi/]
Yn wreiddiol, ailadeiladwyd Dôm y Proffwyd, sy'n dyddio'n ôl cyn cyfnod y [[Croesgadwyr]],<ref>{{Cite book|last=Elad|first=Amikam|title=Medieval Jerusalem and Islamic Worship: Holy Places, Ceremonies, Pilgrimage|publisher=Brill|year=1999|isbn=9004100105|location=Netherlands|pages=307,308}}</ref> gan Muhammad Bey, [[Yr Ymerodraeth Otomanaidd|Llywodraethwr Otomanaidd]] Al-Quds Al-Sharif ym 1539 a'r gromen ei hun yn amser Kanuni Sultan Süleyman.<ref>[http://www.noblesanctuary.com/prophet.html Dome of the Prophet] Noble Sanctuary Online Guide.</ref><ref>{{Cite journal|last=Aslan|first=Halide|title=Osmanlı Döneminde Kudüs'teki İlmî Hayat|journal=Journal of Islamic Research|volume=2015;26(3):93-9|pages=94}}</ref> Cafodd ei adnewyddu ddiwethaf yn nheyrnasiad Sultan Abdul Majid II (1494 – 1566).[https://en.qudsinfo.com/pics/dome-prophet-al-nabi/]


Honnodd sawl awdur Mwslimaidd, yn fwyaf arbennig al-Suyuti ac al-Vâsıtî mai safle'r gromen yw lle arweiniodd Muhammad y cyn-broffwydi a'r angylion mewn gweddi ar noson [[Isra a Mir'aj]] cyn esgyn i'r Nefoedd.<ref name=":1">{{Cite book|last=Uğurluel|first=Talha|title=Arzın Kapısı Kudüs|publisher=Timaş|year=2017|isbn=978-605-08-2425-4|location=Istanbul|pages=289}}</ref><ref name=":0"></ref><ref name=":2">{{Cite book|last=Le Strange|first=Guy|url=https://archive.org/details/palestineundermo00lest/page/122/mode/2up/search/dome+of+the+prophet|title=Palestine Under The Moslems|year=1890|pages=123, 154, 155}}</ref><ref>{{Cite book|last=Çalı|first=Erol|title=Hüznün Başkenti Kudüs|publisher=Destek Yayınları|year=2018|isbn=9786053113508|location=İstanbul|pages=249}}</ref> Mae dogfennau o'r cyfnod Otomanaidd yn nodi bod cyfran o waddol [[Mosg Al-Aqsa|Mosg al-Aqsa]] a Haseki Sultan Imaret<ref>[[Haseki Sultan Imaret]]</ref> wedi'i chysegru i dalu am y lampau olew yng Nghromen y Proffwyd bob nos. <ref name=":1" />
Honnodd sawl awdur Mwslimaidd, yn fwyaf arbennig al-Suyuti ac al-Vâsıtî mai safle'r gromen yw lle arweiniodd Muhammad y cyn-broffwydi a'r angylion mewn gweddi ar noson [[Isra a Mir'aj]] cyn esgyn i'r Nefoedd.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite book|last=Uğurluel|first=Talha|title=Arzın Kapısı Kudüs|publisher=Timaş|year=2017|isbn=978-605-08-2425-4|location=Istanbul|pages=289}}</ref><ref name=":2">{{Cite book|last=Le Strange|first=Guy|url=https://archive.org/details/palestineundermo00lest/page/122/mode/2up/search/dome+of+the+prophet|title=Palestine Under The Moslems|year=1890|pages=123, 154, 155}}</ref><ref>{{Cite book|last=Çalı|first=Erol|title=Hüznün Başkenti Kudüs|publisher=Destek Yayınları|year=2018|isbn=9786053113508|location=İstanbul|pages=249}}</ref> Mae dogfennau o'r cyfnod Otomanaidd yn nodi bod cyfran o waddol [[Mosg Al-Aqsa|Mosg al-Aqsa]] a Haseki Sultan Imaret<ref>[[Haseki Sultan Imaret]]</ref> wedi'i chysegru i dalu am y lampau olew yng Nghromen y Proffwyd bob nos.<ref name=":1" />


== Pensaernïaeth ==
== Pensaernïaeth ==
Mae strwythur wythonglog Dôm y Proffwyd wedi'i adeiladu ar ben wyth colofn farmor llwyd.<ref>Jacobs, Daniel. [https://books.google.com/books?id=JXoY2vCZ5AEC&pg=RA5-PA350&dq=Dome+of+the+Prophet+Aqsa&lr=&sig=ACfU3U3nnBcmPSvLEODL-TVwrPZzfSEB6w Israel and the Palestinian Territories] Rough Guides, p.350. {{ISBN|1-85828-248-9}}.</ref> Mae'r gromen, sydd wedi'i gorchuddio â phlwm, heb waliau,<ref name=":2"></ref> yn hemisfferig ac yn cael ei gynnal gan fwâu pigfain wedi'u haddurno â cherrig coch, du a gwyn. Mae'r ''[[mihrab]]'' hynafol wedi'i wneud o slab [[marmor]] gwyn wedi'i wreiddio yn y llawr, wedi'i amgylchynu gan gerrig lliw coch ac wedi'i amffinio wedyn gan wal isel, gydag agoriad yn y gogledd i ganiatáu mynediad credinwyr Mwslimaidd i fynd tua'r de i [[Mecca]] mewn gweddïau Mwslimaidd.
Mae strwythur wythonglog Dôm y Proffwyd wedi'i adeiladu ar ben wyth colofn farmor llwyd.<ref>Jacobs, Daniel. [https://books.google.com/books?id=JXoY2vCZ5AEC&pg=RA5-PA350&dq=Dome+of+the+Prophet+Aqsa&lr=&sig=ACfU3U3nnBcmPSvLEODL-TVwrPZzfSEB6w Israel and the Palestinian Territories] Rough Guides, p.350. {{ISBN|1-85828-248-9}}.</ref> Mae'r gromen, sydd wedi'i gorchuddio â phlwm, heb waliau,<ref name=":2" /> yn hemisfferig ac yn cael ei gynnal gan fwâu pigfain wedi'u haddurno â cherrig coch, du a gwyn. Mae'r ''[[mihrab]]'' hynafol wedi'i wneud o slab [[marmor]] gwyn wedi'i wreiddio yn y llawr, wedi'i amgylchynu gan gerrig lliw coch ac wedi'i amffinio wedyn gan wal isel, gydag agoriad yn y gogledd i ganiatáu mynediad credinwyr Mwslimaidd i fynd tua'r de i [[Mecca]] mewn gweddïau Mwslimaidd.


== Cyfeiriadau ==
== Cyfeiriadau ==
Llinell 15: Llinell 15:


{{Rheoli awdurdod}}
{{Rheoli awdurdod}}

[[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith ym Mhalesteina]]
[[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith ym Mhalesteina]]
[[Categori:Wicibrosiect Palesteina]]

Fersiwn yn ôl 13:29, 6 Medi 2021

Cromen y Proffwyd
Enghraifft o'r canlynolCromen Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu1538 Edit this on Wikidata
Map
GwladwriaethIsrael Edit this on Wikidata
RhanbarthJeriwsalem Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Cromen y Proffwyd (Arabeg: قبة النبي‎, Qubbat an-Nabi), a elwir hefyd yn Gromen y Cennad a Chromen Muhammed [1] ( Twrcegː Muhammed Kubbesi) yn gromen ar ei phen ei hun yng ngogledd Al-Haram Al-Sharif yn Jerwsalem[1]. Mae'n rhan o deras Cromen y Graig ac wedi'i lleol i'r gogledd-orllewin ohoni yn Al-Sharif Al-Haram.[2]

Hanes

Yn wreiddiol, ailadeiladwyd Dôm y Proffwyd, sy'n dyddio'n ôl cyn cyfnod y Croesgadwyr,[2] gan Muhammad Bey, Llywodraethwr Otomanaidd Al-Quds Al-Sharif ym 1539 a'r gromen ei hun yn amser Kanuni Sultan Süleyman.[3][4] Cafodd ei adnewyddu ddiwethaf yn nheyrnasiad Sultan Abdul Majid II (1494 – 1566).[3]

Honnodd sawl awdur Mwslimaidd, yn fwyaf arbennig al-Suyuti ac al-Vâsıtî mai safle'r gromen yw lle arweiniodd Muhammad y cyn-broffwydi a'r angylion mewn gweddi ar noson Isra a Mir'aj cyn esgyn i'r Nefoedd.[1][5][6][7] Mae dogfennau o'r cyfnod Otomanaidd yn nodi bod cyfran o waddol Mosg al-Aqsa a Haseki Sultan Imaret[8] wedi'i chysegru i dalu am y lampau olew yng Nghromen y Proffwyd bob nos.[5]

Pensaernïaeth

Mae strwythur wythonglog Dôm y Proffwyd wedi'i adeiladu ar ben wyth colofn farmor llwyd.[9] Mae'r gromen, sydd wedi'i gorchuddio â phlwm, heb waliau,[6] yn hemisfferig ac yn cael ei gynnal gan fwâu pigfain wedi'u haddurno â cherrig coch, du a gwyn. Mae'r mihrab hynafol wedi'i wneud o slab marmor gwyn wedi'i wreiddio yn y llawr, wedi'i amgylchynu gan gerrig lliw coch ac wedi'i amffinio wedyn gan wal isel, gydag agoriad yn y gogledd i ganiatáu mynediad credinwyr Mwslimaidd i fynd tua'r de i Mecca mewn gweddïau Mwslimaidd.

Cyfeiriadau

  1. 1.0 1.1 Kaplony, Andreas (2002). The Ḥaram of Jerusalem (324-1099): Temple, Friday Mosque, Area of Spiritual Power. Zurich: Franz Steiner Verlag. t. 84. ISBN 978-3515079013.
  2. Elad, Amikam (1999). Medieval Jerusalem and Islamic Worship: Holy Places, Ceremonies, Pilgrimage. Netherlands: Brill. tt. 307, 308. ISBN 9004100105.
  3. Dome of the Prophet Noble Sanctuary Online Guide.
  4. Aslan, Halide. "Osmanlı Döneminde Kudüs'teki İlmî Hayat". Journal of Islamic Research 2015;26(3):93-9: 94.
  5. 5.0 5.1 Uğurluel, Talha (2017). Arzın Kapısı Kudüs. Istanbul: Timaş. t. 289. ISBN 978-605-08-2425-4.
  6. 6.0 6.1 Le Strange, Guy (1890). Palestine Under The Moslems. tt. 123, 154, 155.
  7. Çalı, Erol (2018). Hüznün Başkenti Kudüs. İstanbul: Destek Yayınları. t. 249. ISBN 9786053113508.
  8. Haseki Sultan Imaret
  9. Jacobs, Daniel. Israel and the Palestinian Territories Rough Guides, p.350. ISBN 1-85828-248-9.