Urdd Oren: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
|||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= gwladwriaeth}} |
|||
[[Delwedd:Flag of the Orange Order.svg|bawd|Baner yr Urdd Oren]] |
[[Delwedd:Flag of the Orange Order.svg|bawd|Baner yr Urdd Oren]] |
||
Sefydliad [[Protestaniaeth|Protestannaidd]], yn bennaf yng [[Gogledd Iwerddon|Ngogledd Iwerddon]], yw'r '''Urdd Oren''' ({{iaith-en|Orange Order}}). Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r [[Eglwys Gatholig]]. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.<ref>Tonge, Johnathan. ''Northern Ireland''. Polity, 2006. Tudalennau 24, 171, 172, 173.</ref><ref>David George Boyce, Robert Eccleshall, Vincent Geoghegan. ''Political Thought In Ireland Since The Seventeenth Century''. Routledge, 1993. Tudalen 203.</ref><ref>Mitchel, Patrick. ''Evangelicalism and national identity in Ulster, 1921–1998''. Oxford University Press, 2003. Tudalen 136.</ref> |
Sefydliad [[Protestaniaeth|Protestannaidd]], yn bennaf yng [[Gogledd Iwerddon|Ngogledd Iwerddon]], yw'r '''Urdd Oren''' ({{iaith-en|Orange Order}}). Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r [[Eglwys Gatholig]]. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.<ref>Tonge, Johnathan. ''Northern Ireland''. Polity, 2006. Tudalennau 24, 171, 172, 173.</ref><ref>David George Boyce, Robert Eccleshall, Vincent Geoghegan. ''Political Thought In Ireland Since The Seventeenth Century''. Routledge, 1993. Tudalen 203.</ref><ref>Mitchel, Patrick. ''Evangelicalism and national identity in Ulster, 1921–1998''. Oxford University Press, 2003. Tudalen 136.</ref> |
Golygiad diweddaraf yn ôl 14:43, 16 Awst 2021
Enghraifft o'r canlynol | Brawdoliaeth, sefydliad crefyddol |
---|---|
Idioleg | Teyrngaredd Wlster |
Label brodorol | Loyal Orange Institution |
Crefydd | Protestaniaeth |
Dechrau/Sefydlu | 21 Medi 1795 |
Olynwyd gan | Independent Loyal Orange Institution |
Pencadlys | Belffast |
Enw brodorol | Loyal Orange Institution |
Gwefan | https://www.goli.org.uk/ |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Sefydliad Protestannaidd, yn bennaf yng Ngogledd Iwerddon, yw'r Urdd Oren (Saesneg: Orange Order). Nodweddir y sefydliad gan ei wrthwynebiad i'r Eglwys Gatholig. Rhaid i unrhyw aelod fod yn Brotestant, ac fel rheol rhaid bod o deulu Protestannaidd hefyd, er y gellir gwneud eithriadau.[1][2][3]
Ceir gwreiddiau'r sefydliad yn rhan olaf y 18g, a'r ymladd yn erbyn yr Amddiffynwyr, oedd yn Gatholigion. Fe'i sefydlwyd yn Loughgall, Swydd Armagh, ym 1795. Daw'r enw o deitl Tywysog Orange, teitl gwreiddiol Wiliam III & II, brenin Lloegr a'r Alban. Daeth ef yn arwr Protestaniaid Gogledd Iwerddon yn dilyn ei fuddugoliaeth ym Mrwydr y Boyne. Er nad oes cysylltiad uniongyrchol a'r lliw oren, daeth y lliw yma i gynrychioli unoliaethwyr Gogledd Iwerddon.
Ymladdodd llawer o aelodau'r Urdd ar ochr y llywodraeth yng ngwrthryfel 1798. Erbyn diwedd y 19g, roedd ei aelodaeth wedi lleihau yn fawr, ond adfywiodd pan gododd gwrthwynebiad i annibyniaeth Iwerddon ar ran y Protestaniaid. Daeth yn elfen bwysig yng Ngogledd Iwerddon wedi rhannu'r ynys. Cynhelir gorymdeithiau blynyddol ar y Deuddegfed Gogoneddus, sy'n aml yn achosi anghydfod.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Tonge, Johnathan. Northern Ireland. Polity, 2006. Tudalennau 24, 171, 172, 173.
- ↑ David George Boyce, Robert Eccleshall, Vincent Geoghegan. Political Thought In Ireland Since The Seventeenth Century. Routledge, 1993. Tudalen 203.
- ↑ Mitchel, Patrick. Evangelicalism and national identity in Ulster, 1921–1998. Oxford University Press, 2003. Tudalen 136.