Chwyldro Saur: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
#wici365
Tagiau: Golygiad cod 2017
 
→‎top: Gwybodlen WD using AWB
 
Llinell 1: Llinell 1:
{{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }}

[[Delwedd:Day after Saur revolution in Kabul (773).jpg|bawd|Lluoedd wrth fynedfa'r palas arlywyddol yn Kabul ar 28 Ebrill 1978.]]
[[Delwedd:Day after Saur revolution in Kabul (773).jpg|bawd|Lluoedd wrth fynedfa'r palas arlywyddol yn Kabul ar 28 Ebrill 1978.]]
[[Chwyldro]] [[comiwnyddiaeth|comiwnyddol]] yn [[Affganistan]] a arweiniwyd gan Blaid Ddemocrataidd Pobl Affganistan (PDPA) yn erbyn llywodraeth yr Arlywydd [[Mohammed Daoud Khan]] ar 27–28 Ebrill 1978 oedd '''Chwyldro Saur'''.
[[Chwyldro]] [[comiwnyddiaeth|comiwnyddol]] yn [[Affganistan]] a arweiniwyd gan Blaid Ddemocrataidd Pobl Affganistan (PDPA) yn erbyn llywodraeth yr Arlywydd [[Mohammed Daoud Khan]] ar 27–28 Ebrill 1978 oedd '''Chwyldro Saur'''.

Golygiad diweddaraf yn ôl 10:28, 12 Awst 2021

Chwyldro Saur
Delwedd:Day after Saur revolution in Kabul (773).jpg, Day after Saur revolution.JPG
Enghraifft o'r canlynolchwyldro Edit this on Wikidata
Rhan oy Rhyfel Oer Edit this on Wikidata
Dechreuwyd27 Ebrill 1978 Edit this on Wikidata
Daeth i ben28 Ebrill 1978 Edit this on Wikidata
LleoliadAffganistan Edit this on Wikidata
Map
GwladwriaethGweriniaeth Affganistan Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Lluoedd wrth fynedfa'r palas arlywyddol yn Kabul ar 28 Ebrill 1978.

Chwyldro comiwnyddol yn Affganistan a arweiniwyd gan Blaid Ddemocrataidd Pobl Affganistan (PDPA) yn erbyn llywodraeth yr Arlywydd Mohammed Daoud Khan ar 27–28 Ebrill 1978 oedd Chwyldro Saur.

Ym 1973, cafodd Mohammed Zahir Shah, Brenin Affganistan, ei ddymchwel gan ei gefnder Mohammed Daoud Khan gyda chymorth Plaid Ddemocrataidd y Bobl (PDPA), a sefydlwyd Gweriniaeth Affganistan dan arlywyddiaeth Daoud. Erbyn diwedd y 1970au, roedd y cystadlu rhwng Daoud a'r comiwnyddion, a'r ymgecru rhwng dwy ymblaid y PDPA, y Parcham a'r Khalq, ar fin tanio. Ar 17 Ebrill 1978, saethwyd Mir Akbar Khyber, un o brif ideolegwyr y Parcham, yn farw yn Kabul. Nid yw'n sicr pwy oedd yn gyfrifol am ei lofruddio; cyhuddwyd y Gweinidog Mewnwladol Abdul Qadir Nuristani gan rai, ac Hafizullah Amin, arweinydd y Khalq, gan eraill. Yn ystod ei gynhebrwng, ar 19 Ebrill, gorymdeithiodd miloedd o gefnogwyr Khyber drwy strydoedd Kabul, a dychrynwyd Daoud gan y sloganau comiwnyddol a lafarganwyd ganddynt. Gorchmynnodd Daoud i'r lluoedd diogelwch syrthio'n drwm ar arweinyddiaeth y PDPA, ac arestiwyd Babrak Karmal ac eraill o hoelion wyth y comiwnyddion.[1]

Ar 27 Ebrill, lansiwyd coup d'état yn erbyn yr Arlywydd Daoud gan swyddogion comiwnyddol yn y fyddin. Cafodd ei alw'n "Chwyldro Saur" (Inqilab-e Saur) gan ei arweinwyr, gan gyfeirio at Saur, yr enw Dari ar yr ail fis yn y calendr Persiaidd (mis y Tarw yn ôl y Sidydd) ac i adlewyrchu taliadau chwyldroadol y comiwnyddion, a arddelid gan garfan y Khalq yn enwedig. Prif arweinwyr y coup oedd Abdul Qadir a Muhammad Rafi o'r Parcham, ac Aslam Watanjar a Sayid Muhammad Gulabzoi o'r Khalq. Danfonwyd tanciau, dan orchymyn Watanjar, i'r palas arlywyddol gyda chefnogaeth awyrennau ymladd a bomio o faes awyr Bagram. Erbyn 5 o'r gloch y bore ar 28 Ebrill, roedd Daoud a'r mwyafrif o'i deulu a'i gefnogwyr yn y palas wedi eu lladd. Cafodd aelodau amlwg o'r cyn-lywodraeth a phleidiau eraill, gan gynnwys Shula-i Javid ac Afghan Millat, eu herlid, a llofruddiwyd y cyn-brif weinidogion Nir Ahmad Etemadi a Muhammad Musa Shafiq.[1]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. 1.0 1.1 William Maley, The Afghanistan Wars (Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan, 2002), tt. 25–26.