Maredudd ab Owain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Bywgraffiad: Ardddull a manion sillafu, replaced: Yr oedd → Roedd (2) using AWB
→‎Bywgraffiad: Trwsio dolennau rhywogaethau a manion eraill, replaced: cymeryd → cymryd using AWB
Llinell 5: Llinell 5:
Roedd Maredudd yn fab i [[Owain ap Hywel|Owain ap Hywel Dda]], brenin Deheubarth. Pan aeth Owain yn rhy hen i arwain mewn brwydr, cymerodd Maredudd ei le, ac yn [[986]] llwyddodd i gipio Gwynedd o ddwylo [[Cadwallon ab Ieuaf]]. Roedd Gwynedd wedi bod yn rhan o derynas ei daid, [[Hywel Dda]] ac mae'n debyg fod y teulu yn parhau i'w hawlio. Ar farwolaeth Owain yn [[988]] daeth Maredudd yn frenin Deheubarth hefyd. Efallai fod y cyfan o Gymru heblaw [[Teyrnas Gwent|Gwent]] a [[Teyrnas Morgannwg|Morgannwg]] yn rhan o'i deyrnas.<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>
Roedd Maredudd yn fab i [[Owain ap Hywel|Owain ap Hywel Dda]], brenin Deheubarth. Pan aeth Owain yn rhy hen i arwain mewn brwydr, cymerodd Maredudd ei le, ac yn [[986]] llwyddodd i gipio Gwynedd o ddwylo [[Cadwallon ab Ieuaf]]. Roedd Gwynedd wedi bod yn rhan o derynas ei daid, [[Hywel Dda]] ac mae'n debyg fod y teulu yn parhau i'w hawlio. Ar farwolaeth Owain yn [[988]] daeth Maredudd yn frenin Deheubarth hefyd. Efallai fod y cyfan o Gymru heblaw [[Teyrnas Gwent|Gwent]] a [[Teyrnas Morgannwg|Morgannwg]] yn rhan o'i deyrnas.<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>


Mae cofnod amdano yn ymosod ar safleoedd gwŷr [[Mercia]] ar hyd y ffin a chofnodir hefyd ei fod wedi talu pris o geiniog y pen i ryddhau nifer o'i ddeiliaid oedd wedi eu cymeryd yn garcharorion yn ymosodiadau'r [[Llychlynwyr]]. Roedd ymosodiadau y [[Daniaid]] yn broblem barhaus yn ystod teyrnasiad Maredudd. Yn [[987]] ymosododd y Daniad [[Godfrey Haroldson]] ar [[Ynys Môn]] gan ladd mil o wŷr a dwyn dwy fil ymaith yn garcharorion.<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>
Mae cofnod amdano yn ymosod ar safleoedd gwŷr [[Mercia]] ar hyd y ffin a chofnodir hefyd ei fod wedi talu pris o geiniog y pen i ryddhau nifer o'i ddeiliaid oedd wedi eu cymryd yn garcharorion yn ymosodiadau'r [[Llychlynwyr]]. Roedd ymosodiadau y [[Daniaid]] yn broblem barhaus yn ystod teyrnasiad Maredudd. Yn [[987]] ymosododd y Daniad [[Godfrey Haroldson]] ar [[Ynys Môn]] gan ladd mil o wŷr a dwyn dwy fil ymaith yn garcharorion.<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>


Bu Maredudd farw yn [[999]] ac mae'n cael ei ddisgrifio ym [[Brut y Tywysogion|Mrut y Tywysogion]] fel "brenin mwyaf clodfawr y Brutaniaid".<ref>Thomas Jones (gol.), ''Brut y Tywysogyon. Peniarth MS. 20.'' (Caerdydd, 1941), tud. 13a.</ref> Yn dilyn ei farwolaeth enillwyd gorsedd Gwynedd yn ôl i linach [[Idwal Foel]] gan [[Cynan ap Hywel]].<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>
Bu Maredudd farw yn [[999]] ac mae'n cael ei ddisgrifio ym [[Brut y Tywysogion|Mrut y Tywysogion]] fel "brenin mwyaf clodfawr y Brutaniaid".<ref>Thomas Jones (gol.), ''Brut y Tywysogyon. Peniarth MS. 20.'' (Caerdydd, 1941), tud. 13a.</ref> Yn dilyn ei farwolaeth enillwyd gorsedd Gwynedd yn ôl i linach [[Idwal Foel]] gan [[Cynan ap Hywel]].<ref name="John Edward Lloyd 1911"/>

Fersiwn yn ôl 09:26, 24 Chwefror 2021

Teyrnas Maredudd ab Owain ar ei eithaf (glas).

Roedd Maredudd ab Owain (bu farw 999) yn frenin Gwynedd a Deheubarth. Llwyddodd i sefydlu ei awdurdod dros y rhan fwyaf o Gymru, ac eithrio'r de-ddwyrain.[1]

Bywgraffiad

Roedd Maredudd yn fab i Owain ap Hywel Dda, brenin Deheubarth. Pan aeth Owain yn rhy hen i arwain mewn brwydr, cymerodd Maredudd ei le, ac yn 986 llwyddodd i gipio Gwynedd o ddwylo Cadwallon ab Ieuaf. Roedd Gwynedd wedi bod yn rhan o derynas ei daid, Hywel Dda ac mae'n debyg fod y teulu yn parhau i'w hawlio. Ar farwolaeth Owain yn 988 daeth Maredudd yn frenin Deheubarth hefyd. Efallai fod y cyfan o Gymru heblaw Gwent a Morgannwg yn rhan o'i deyrnas.[1]

Mae cofnod amdano yn ymosod ar safleoedd gwŷr Mercia ar hyd y ffin a chofnodir hefyd ei fod wedi talu pris o geiniog y pen i ryddhau nifer o'i ddeiliaid oedd wedi eu cymryd yn garcharorion yn ymosodiadau'r Llychlynwyr. Roedd ymosodiadau y Daniaid yn broblem barhaus yn ystod teyrnasiad Maredudd. Yn 987 ymosododd y Daniad Godfrey Haroldson ar Ynys Môn gan ladd mil o wŷr a dwyn dwy fil ymaith yn garcharorion.[1]

Bu Maredudd farw yn 999 ac mae'n cael ei ddisgrifio ym Mrut y Tywysogion fel "brenin mwyaf clodfawr y Brutaniaid".[2] Yn dilyn ei farwolaeth enillwyd gorsedd Gwynedd yn ôl i linach Idwal Foel gan Cynan ap Hywel.[1]

Cyfeiriadau

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 John Edward Lloyd (1911) A history of Wales: from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co.).
  2. Thomas Jones (gol.), Brut y Tywysogyon. Peniarth MS. 20. (Caerdydd, 1941), tud. 13a.
Rhagflaenydd:
Cadwallon ab Ieuaf
Brenin Gwynedd
986999
Olynydd:
Cynan ap Hywel
Rhagflaenydd:
Owain ap Hywel
Brenin Deheubarth
987999
Olynydd:
Edwin ab Einion
a Cadell ab Einion