Hutan mynydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Trwsio dolennau rhywogaethau a manion eraill, replaced: ac hefyd → a hefyd using AWB
Llinell 31: Llinell 31:
}}
}}


[[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Hutan mynydd''' (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: hutanod mynydd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Eudromias morinellus'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Dotterel''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Cwtiaid ([[Lladin]]: ''Charadriidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Charadriiformes''.<ref>[http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Yn wahanol i'r rhan fwyaf o'r teulu yma yn aderyn sydd i'w weld yn amlach yn y mynyddoedd nag ar lan y môr.
[[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Hutan mynydd''' (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: hutanod mynydd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Eudromias morinellus'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Dotterel''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Cwtiaid ([[Lladin]]: ''Charadriidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Charadriiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Yn wahanol i'r rhan fwyaf o'r teulu yma yn aderyn sydd i'w weld yn amlach yn y mynyddoedd nag ar lan y môr.


Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''E. morinellus'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref>
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''E. morinellus'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref>


Mae'n nythu yng ngogledd [[Ewrop]] ac [[Asia]], o [[Norwy]] i ddwyrain [[Siberia]], ac hefyd ymhellach i'r de lle mae mynyddoedd digon uchel i gynnig yr un math o gynefin, er enghraifft yn [[Yr Alban]] a'r [[Yr Alpau|Alpau]]. Mae'n nythu ar lawr ac yn dodwy 2 - 4 wy. Pryfed yw'r prif fwyd. Mae'n [[aderyn mudol]] yn gaeafu yng ngogledd [[Affrica]] a gorllewin Asia cyn belled ag [[Iran]].
Mae'n nythu yng ngogledd [[Ewrop]] ac [[Asia]], o [[Norwy]] i ddwyrain [[Siberia]], a hefyd ymhellach i'r de lle mae mynyddoedd digon uchel i gynnig yr un math o gynefin, er enghraifft yn [[Yr Alban]] a'r [[Yr Alpau|Alpau]]. Mae'n nythu ar lawr ac yn dodwy 2 - 4 wy. Pryfed yw'r prif fwyd. Mae'n [[aderyn mudol]] yn gaeafu yng ngogledd [[Affrica]] a gorllewin Asia cyn belled ag [[Iran]].


Gellir adnabod Hutan y Mynydd yn weddol hawdd. Mae'n aderyn gweddol fychan, llai na'r [[Cwtiad Aur]] er enghraifft, ac mae ganddo linell wen darawiadol uwchben y llygad. Yn y tymor nythu mae gan yr iâr a'r ceiliog fron frowngoch gyda gwyn o'i chwmpas, bol du a chefn brown, ond yn wahanol i'r rhan fwyaf o adar mae'r iâr yn fwy lliwgar na'r ceiliog. Mae hyn yn gysylltiedig a'r ffaith mai'r ceiliog sy'n gyfrifol am ori'r wyau ac edrych ar ôl y cywion. Yn y gaeaf mae'r patrwm yn debyg on yn fwy llwyd.
Gellir adnabod Hutan y Mynydd yn weddol hawdd. Mae'n aderyn gweddol fychan, llai na'r [[Cwtiad Aur]] er enghraifft, ac mae ganddo linell wen darawiadol uwchben y llygad. Yn y tymor nythu mae gan yr iâr a'r ceiliog fron frowngoch gyda gwyn o'i chwmpas, bol du a chefn brown, ond yn wahanol i'r rhan fwyaf o adar mae'r iâr yn fwy lliwgar na'r ceiliog. Mae hyn yn gysylltiedig a'r ffaith mai'r ceiliog sy'n gyfrifol am ori'r wyau ac edrych ar ôl y cywion. Yn y gaeaf mae'r patrwm yn debyg on yn fwy llwyd.
Llinell 68: Llinell 68:
| label = [[Corgwtiad aur|Corgwtiad Aur]]
| label = [[Corgwtiad aur|Corgwtiad Aur]]
| p225 = Pluvialis dominica
| p225 = Pluvialis dominica
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis dominica1.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis dominica1.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 74: Llinell 74:
| label = [[Corgwtiad aur y Môr Tawel]]
| label = [[Corgwtiad aur y Môr Tawel]]
| p225 = Pluvialis fulva
| p225 = Pluvialis fulva
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis fulva -Bering Land Bridge National Preserve, Alaska, USA-8.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis fulva -Bering Land Bridge National Preserve, Alaska, USA-8.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 80: Llinell 80:
| label = [[Cwtiad Caint]]
| label = [[Cwtiad Caint]]
| p225 = Charadrius alexandrinus
| p225 = Charadrius alexandrinus
| p18 = [[Delwedd:Kentish Plover Charadrius alexandrinus, India.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Kentish Plover Charadrius alexandrinus, India.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 86: Llinell 86:
| label = [[Cwtiad Llwyd]]
| label = [[Cwtiad Llwyd]]
| p225 = Pluvialis squatarola
| p225 = Pluvialis squatarola
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis squatarola (summer plumage).jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Pluvialis squatarola (summer plumage).jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 92: Llinell 92:
| label = [[Cwtiad Malaysia]]
| label = [[Cwtiad Malaysia]]
| p225 = Charadrius peronii
| p225 = Charadrius peronii
| p18 = [[Delwedd:Charadrius peronii - Laem Pak Bia.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius peronii - Laem Pak Bia.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 98: Llinell 98:
| label = [[Cwtiad aur]]
| label = [[Cwtiad aur]]
| p225 = Pluvialis apricaria
| p225 = Pluvialis apricaria
| p18 = [[Delwedd:Rohkunborri Pluvialis Apricaria.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Rohkunborri Pluvialis Apricaria.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 104: Llinell 104:
| label = [[Cwtiad gwargoch]]
| label = [[Cwtiad gwargoch]]
| p225 = Charadrius ruficapillus
| p225 = Charadrius ruficapillus
| p18 = [[Delwedd:Charadrius ruficapillus Breeding Plumage.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius ruficapillus Breeding Plumage.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 110: Llinell 110:
| label = [[Cwtiad teirtorch]]
| label = [[Cwtiad teirtorch]]
| p225 = Charadrius tricollaris
| p225 = Charadrius tricollaris
| p18 = [[Delwedd:Charadrius tricollaris -near Sand River Selous, Selous Game Reserve, Tanzania-8.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius tricollaris -near Sand River Selous, Selous Game Reserve, Tanzania-8.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 116: Llinell 116:
| label = [[Cwtiad torchog]]
| label = [[Cwtiad torchog]]
| p225 = Charadrius hiaticula
| p225 = Charadrius hiaticula
| p18 = [[Delwedd:Charadrius hiaticula tundrae Varanger.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius hiaticula tundrae Varanger.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 122: Llinell 122:
| label = [[Cwtiad torchog bach]]
| label = [[Cwtiad torchog bach]]
| p225 = Charadrius dubius
| p225 = Charadrius dubius
| p18 = [[Delwedd:Charadrius dubius - Laem Pak Bia.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius dubius - Laem Pak Bia.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 128: Llinell 128:
| label = [[Cwtiad tywod bach]]
| label = [[Cwtiad tywod bach]]
| p225 = Charadrius mongolus
| p225 = Charadrius mongolus
| p18 = [[Delwedd:Charadrius mongolus P4233532.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius mongolus P4233532.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
Llinell 134: Llinell 134:
| label = [[Cwtiad tywod mawr]]
| label = [[Cwtiad tywod mawr]]
| p225 = Charadrius leschenaultii
| p225 = Charadrius leschenaultii
| p18 = [[Delwedd:Greater Sand Plover.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Greater Sand Plover.jpg|center|80px]]
}}
}}
|-
|-
{{Zutabe formatoa/Familiak
{{Zutabe formatoa/Familiak
| label = [[Hutan mynydd]]
| label = Hutan mynydd
| p225 = Charadrius morinellus
| p225 = Charadrius morinellus
| p18 = [[Delwedd:Charadrius morinellus male.jpg|center|80px|]]
| p18 = [[Delwedd:Charadrius morinellus male.jpg|center|80px]]
}}
}}
|}
|}

Fersiwn yn ôl 00:36, 23 Chwefror 2021

Hutan mynydd
Eudromias morinellus

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Charadriiformes
Teulu: Charadriidae
Genws: Charadrius[*]
Rhywogaeth: Charadrius morinellus
Enw deuenwol
Charadrius morinellus
Dosbarthiad y rhywogaeth

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Hutan mynydd (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: hutanod mynydd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Eudromias morinellus; yr enw Saesneg arno yw Dotterel. Mae'n perthyn i deulu'r Cwtiaid (Lladin: Charadriidae) sydd yn urdd y Charadriiformes.[1] Yn wahanol i'r rhan fwyaf o'r teulu yma yn aderyn sydd i'w weld yn amlach yn y mynyddoedd nag ar lan y môr.

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn E. morinellus, sef enw'r rhywogaeth.[2]

Mae'n nythu yng ngogledd Ewrop ac Asia, o Norwy i ddwyrain Siberia, a hefyd ymhellach i'r de lle mae mynyddoedd digon uchel i gynnig yr un math o gynefin, er enghraifft yn Yr Alban a'r Alpau. Mae'n nythu ar lawr ac yn dodwy 2 - 4 wy. Pryfed yw'r prif fwyd. Mae'n aderyn mudol yn gaeafu yng ngogledd Affrica a gorllewin Asia cyn belled ag Iran.

Gellir adnabod Hutan y Mynydd yn weddol hawdd. Mae'n aderyn gweddol fychan, llai na'r Cwtiad Aur er enghraifft, ac mae ganddo linell wen darawiadol uwchben y llygad. Yn y tymor nythu mae gan yr iâr a'r ceiliog fron frowngoch gyda gwyn o'i chwmpas, bol du a chefn brown, ond yn wahanol i'r rhan fwyaf o adar mae'r iâr yn fwy lliwgar na'r ceiliog. Mae hyn yn gysylltiedig a'r ffaith mai'r ceiliog sy'n gyfrifol am ori'r wyau ac edrych ar ôl y cywion. Yn y gaeaf mae'r patrwm yn debyg on yn fwy llwyd.

Mae cofnod bod Hutan y Mynydd wedi nythu unwaith neu ddwy yng Nghymru ar y Carneddau. Fel rheol gellir ei weld mewn lleoedd traddodiadol, un ai yn y mynyddoedd neu ar ambell benrhyn, pan mae'n pasio trwodd yn mis Mai neu'n dychwelyd rhwng diwedd Awst a dechrau Hydref.

  • Gwryw gyda chywion
    Gwryw gyda chywion
  • Cyw bach
    Cyw bach
  • Gwryw gyda chywion
    Gwryw gyda chywion
  • Nyth
    Nyth
  • Ŵy - MHNT
    Ŵy - MHNT

Teulu

Mae'r hutan mynydd yn perthyn i deulu'r Cwtiaid (Lladin: Charadriidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Corgwtiad Aur Pluvialis dominica
Corgwtiad aur y Môr Tawel Pluvialis fulva
Cwtiad Caint Charadrius alexandrinus
Cwtiad Llwyd Pluvialis squatarola
Cwtiad Malaysia Charadrius peronii
Cwtiad aur Pluvialis apricaria
Cwtiad gwargoch Charadrius ruficapillus
Cwtiad teirtorch Charadrius tricollaris
Cwtiad torchog Charadrius hiaticula
Cwtiad torchog bach Charadrius dubius
Cwtiad tywod bach Charadrius mongolus
Cwtiad tywod mawr Charadrius leschenaultii
Hutan mynydd Charadrius morinellus
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

  1. ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback. Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
  2. ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
Safonwyd yr enw Hutan mynydd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Hutan_mynydd&oldid=10871147"