Gogerddan (bryngaer): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 20:40, 19 Chwefror 2021

52°42′N 3°29′W / 52.7°N 3.49°W / 52.7; -3.49 (Gogerddan (bryngaer).)

Gogerddan

Gogerddan, Banwy

Mae bryngaer Gogerddan yn fryngaer Geltaidd sy'n perthyn i Oes yr Haearn, ac sydd wedi'i lleoli yng nghymuned Banw, Powys, Cymru; cyfeirnod OS: SH993120.

Cefndir

Cofrestrwyd y fryngaer hon gan Cadw a chaiff ei hadnabod gyda'r rhif SAM unigryw: MG074.^[1] Ceir tua 300 o fryngaerau ar restr CADW o henebion, er bod archaeolegwyr yn nodi bod oddeutu 570 ohonyn nhw i gyd yng Nghymru.

Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy Tre'r Ceiri, a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin Ewrop.^[2] Mae ei harwynebedd oddeutu 2.5ha.^[3] Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy Bryngaer Llanymynech sydd ag arwynebedd o 57 hectar.^[4]

Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol oedd eu pwrpas felly, cyn y goresgyniad Rhufeinig; a chafodd cryn lawer ohonyn nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y Rhufeiniaid; er enghraifft Dinorben yng ngogledd Cymru. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng 200 CC ac OC 43.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ Cofrestr Cadw.
↑ References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.
↑ Gwefan y BBC
↑ "Gwefan CPAT". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-01-07. Cyrchwyd 2012-03-04.

[1] Cofrestr Cadw.

[2] References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.

[3] Gwefan y BBC

[4] "Gwefan CPAT". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-01-07. Cyrchwyd 2012-03-04.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Llinell 15: / Llinell 15: @@
 Cofrestrwyd y fryngaer hon gan [[Cadw]] a chaiff ei hadnabod gyda'r rhif SAM unigryw: MG074.<ref>[http://www.whatdotheyknow.com/request/15714/response/38315/attach/html/2/SAMs%20by%20UA.xls.html Cofrestr Cadw.]</ref> Ceir tua 300 o fryngaerau ar restr CADW o [[heneb]]ion, er bod [[archaeoleg]]wyr yn nodi bod oddeutu 570 ohonyn nhw i gyd yng Nghymru.
-Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy [[Tre'r Ceiri]], a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin [[Ewrop]].<ref>References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.</ref> Mae ei [[arwynebedd|harwynebedd]]  oddeutu 2.5[[ha]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/sites/celts/pages/trer_ceiri.shtml Gwefan y BBC]</ref> Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy [[Bryngaer Llanymynech]] sydd ag arwynebedd o 57 hectar.<ref>[http://www.cpat.org.uk/projects/longer/llanymyn/llanym.htm Gwefan CPAT]</ref>
+Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy [[Tre'r Ceiri]], a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin [[Ewrop]].<ref>References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.</ref> Mae ei [[arwynebedd|harwynebedd]]  oddeutu 2.5[[ha]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/sites/celts/pages/trer_ceiri.shtml Gwefan y BBC]</ref> Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy [[Bryngaer Llanymynech]] sydd ag arwynebedd o 57 hectar.<ref>{{Cite web |url=http://www.cpat.org.uk/projects/longer/llanymyn/llanym.htm |title=Gwefan CPAT |access-date=2012-03-04 |archive-date=2014-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140107234516/http://www.cpat.org.uk/projects/longer/llanymyn/llanym.htm |url-status=dead }}</ref>
 Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol oedd eu pwrpas felly, cyn y goresgyniad Rhufeinig; a chafodd cryn lawer ohonyn nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y [[Rhufeiniaid]]; er enghraifft [[Dinorben]] yng ngogledd Cymru. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng [[200 CC]] ac OC [[43]].