Cetiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Y cysylltiad Celtaidd: clean up |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
| Llinell 10: | Llinell 10: | ||
==Y cysylltiad Celtaidd== |
==Y cysylltiad Celtaidd== |
||
Credir bellach fod y Cymry a'r cenhedloedd [[Y Celtiaid|Celtaidd]] eraill a'r [[Basgiaid]] yn ddisgynyddion yr [[Ewrop]]eaid cynharaf, sef yr helwyr [[Palaeolithig]] o [[Siberia]] ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal [[Afon Yenisei|Dyffryn Yenisei]] yn Siberia, ac yn arbennig i'r Cetiaid. Maen' nhw heddiw yn cario'r un fersiwn o'r [[cromosom]]au "Y" â'r Cymry a [[pobloedd brodorol yr Amerig|phobloedd brodorol America]].<ref> |
Credir bellach fod y Cymry a'r cenhedloedd [[Y Celtiaid|Celtaidd]] eraill a'r [[Basgiaid]] yn ddisgynyddion yr [[Ewrop]]eaid cynharaf, sef yr helwyr [[Palaeolithig]] o [[Siberia]] ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal [[Afon Yenisei|Dyffryn Yenisei]] yn Siberia, ac yn arbennig i'r Cetiaid. Maen' nhw heddiw yn cario'r un fersiwn o'r [[cromosom]]au "Y" â'r Cymry a [[pobloedd brodorol yr Amerig|phobloedd brodorol America]].<ref>{{Cite web |url=http://www.fanernewydd.net/ketiaid.htm |title=Y Faner Newydd |access-date=2010-07-02 |archive-date=2009-09-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090928015032/http://www.fanernewydd.net/ketiaid.htm |url-status=dead }}</ref> Dywed y gwyddonydd genynnau Steve Jones yn ei lyfr ''Y - The Descent of Man'' (2002), "Mae’r cromosomau yn datgelu cyswllt hynafol rhwng pobl Cymru a brodorion America...Yng Nghymru mae naw allan o bob deg dyn cyn cludo rhyw fersiwn o [[haplogrwp]] 1...mae un is-deip yn gyfrifol am 70% o gromosomau gwryw..."{{angen ffynhonnell}} |
||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
||
Fersiwn yn ôl 07:42, 19 Chwefror 2021
Mae'r Cetiaid neu Ketiaid (Rwseg: Кеты) yn bobl o Siberia sy'n siarad yr iaith Cet neu Ceteg.
Arferid ei galw yn Ostyakiy yn Rwseg, gair a oedd yn cynnwys llwythi eraill o Siberia. Galwyd nhw hefyd yn Ostiaciaid Yenisei, gan eu bônt yn byw yng nghanol a gwaelod basn Afon Yenisei yn Crai Krasnoyarsk, Rwsia.[1] Mae'r Cetiaid modern yn byw yng ngorllewin rhan canol y basn, bellach.
Iaith
Cysylltwyd eu hiaith i'r teulu hwnnw o ieithoedd a elwir yn Na-Dené, sy'n tarddu o Ogledd America. Yr enw Ceteg am ddynion ydy "deng".
Yn 1826 roedd 1,428 o Getiaid yn weddill gyda 1225 (85.8%) yn siaradwyr iaith gyntaf. Erbyn cyfrifiad 1989 roedd y nifer wedi gostwng i 1,113 gyda dim ond 537 (48.3%) yn siaradwyr iaith gyntaf. Credir fod tua 600 heddiw yn siarad yr iaith, sy'n hollol wahanol i bob iaith arall yn Siberia.
Y cysylltiad Celtaidd
Credir bellach fod y Cymry a'r cenhedloedd Celtaidd eraill a'r Basgiaid yn ddisgynyddion yr Ewropeaid cynharaf, sef yr helwyr Palaeolithig o Siberia ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal Dyffryn Yenisei yn Siberia, ac yn arbennig i'r Cetiaid. Maen' nhw heddiw yn cario'r un fersiwn o'r cromosomau "Y" â'r Cymry a phobloedd brodorol America.[2] Dywed y gwyddonydd genynnau Steve Jones yn ei lyfr Y - The Descent of Man (2002), "Mae’r cromosomau yn datgelu cyswllt hynafol rhwng pobl Cymru a brodorion America...Yng Nghymru mae naw allan o bob deg dyn cyn cludo rhyw fersiwn o haplogrwp 1...mae un is-deip yn gyfrifol am 70% o gromosomau gwryw..."[angen ffynhonnell]
Cyfeiriadau
- ↑ Ket: Bibliographical guide; Cyhoeddiad gan Institute of Linguistics (Russian Academy of Sciences) & Kazuto Matsumura (Prifysgol Tokyo). Adalwyd 20-10-2006.
- ↑ "Y Faner Newydd". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-09-28. Cyrchwyd 2010-07-02.