Siroedd hanesyddol Lloegr

Roedd siroedd hanesyddol Lloegr yn ardaloedd gweinyddol a sefydlwyd gan y Normaniaid. Roedd siroedd yr Oesoedd Canol yn fodd i orfodi pŵer llywodraeth ganolog, gan alluogi brenhinoedd i reoli eu hardaloedd lleol trwy eu cynrychiolwyr dewisol – siryfion yn wreiddiol ac yn ddiweddarach yr Arglwydd Raglawiaid – yn ogystal ag ynadon heddwch. Defnyddiwyd siroedd i ddechrau ar gyfer gweinyddu cyfiawnder, casglu trethi a threfnu'r fyddin, ac yn ddiweddarach ar gyfer llywodraeth leol ac ethol cynrychiolaeth seneddol.

Mewn canrifoedd diweddarach, yn ogystal â bod â swyddogaeth weinyddol, chwaraeodd y siroedd ran allweddol wrth ddiffinio diwylliant a hunaniaeth eu hardaloedd. Parhaodd y rôl ddiwylliannol hon hyd yn oed ar ôl iddynt golli eu harwyddocâd gwleidyddol fel canlyiad i greu siroedd gweinyddol ym 1889, ac ailadeiladu llywodraeth leol yn sylweddol ym 1974.

Mae enwau a lleoliadau llawer o'r siroedd hanesyddol yn byw yn siroedd seremonïol Lloegr heddiw.

Rhestr o'r siroedd

1. Northumberland
2. Cumberland
3. Swydd Durham
4. Westmorland
5. Swydd Efrog
6. Swydd Gaerhirfryn
7. Swydd Gaer
8. Swydd Derby
9. Swydd Nottingham
10. Swydd Lincoln
11. Swydd Amwythig
12. Swydd Stafford
13. Swydd Gaerlŷr
14. Rutland
15. Swydd Henffordd
16. Swydd Gaerwrangon
17. Swydd Warwick
18. Swydd Northampton
19. Swydd Huntingdon
20. Swydd Gaergrawnt
21. Norfolk
22. Suffolk
23. Swydd Gaerloyw
24. Swydd Rydychen
25. Swydd Buckingham
26. Swydd Bedford
27. Swydd Hertford
28. Essex
29. Berkshire
30. Middlesex
31. Gwlad yr Haf
32. Wiltshire
33. Hampshire
34. Surrey
35. Caint
36. Sussex
37. Cernyw
38. Dyfnaint
39. Dorset

Dim ar y map: Dinas Llundain

Gweler hefyd

• Siroedd gweinyddol Lloegr
• Siroedd seremonïol Lloegr