Ieithoedd Goedelaidd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Mae 'r '''ieithoedd Goidelig''', a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys [[Gwyddeleg]] (''Gaeilge''), [[ |
Mae 'r '''ieithoedd Goidelig''', a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys [[Gwyddeleg]] (''Gaeilge''), [[Yr iaith Aeleg yng Nghanada]] (''Gàidhlig Chanada'') a [[Manaweg]] (''Gaelg''). Rhennir yr ieithoedd Celtig sy'n cael eu siarad heddiw yn ieithoedd Goidelig ac [[Brythoneg|ieithoedd Brythonig]], sy'n cynnwys [[Cymraeg]], [[Cernyweg]] a [[Llydaweg]]. |
||
Cyfeirir at yr iaith gysefin y datblygodd yr ieithoedd Goidelig ohoni fel '''Celteg Q''' neu '''Goideleg''' ac felly gelwir yr ieithoedd Goidelig yn 'ieithoedd Celteg Q' weithiau hefyd, tra gelwir yr iaith gysefin y tyfodd yr ieithoedd Brythonig ohoni yn Gelteg P ([[Brythoneg]]: iaith y Brydain Geltaidd ac eithrio gogledd yr Alban, tarddiad yr ieithoedd Brythonig). Cadwodd yr ieithoedd Q y sain [[Proto-Gelteg]] *''k<sup>w</sup>'', a daeth yn [k]) yn ddiweddarach. Yn yr ieithoedd Brythonig trôdd y sain *''k<sup>w</sup>'' yn [p]. Ymhlith hen ieithoedd Celtaidd y cyfandir, ceir y [p] mewn [[Galeg]] tra'r oedd [[Celtibereg]] yn cadw'r *''k<sup>w</sup>''. |
Cyfeirir at yr iaith gysefin y datblygodd yr ieithoedd Goidelig ohoni fel '''Celteg Q''' neu '''Goideleg''' ac felly gelwir yr ieithoedd Goidelig yn 'ieithoedd Celteg Q' weithiau hefyd, tra gelwir yr iaith gysefin y tyfodd yr ieithoedd Brythonig ohoni yn Gelteg P ([[Brythoneg]]: iaith y Brydain Geltaidd ac eithrio gogledd yr Alban, tarddiad yr ieithoedd Brythonig). Cadwodd yr ieithoedd Q y sain [[Proto-Gelteg]] *''k<sup>w</sup>'', a daeth yn [k]) yn ddiweddarach. Yn yr ieithoedd Brythonig trôdd y sain *''k<sup>w</sup>'' yn [p]. Ymhlith hen ieithoedd Celtaidd y cyfandir, ceir y [p] mewn [[Galeg]] tra'r oedd [[Celtibereg]] yn cadw'r *''k<sup>w</sup>''. |
Fersiwn yn ôl 18:57, 8 Hydref 2020
Mae 'r ieithoedd Goidelig, a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys Gwyddeleg (Gaeilge), Yr iaith Aeleg yng Nghanada (Gàidhlig Chanada) a Manaweg (Gaelg). Rhennir yr ieithoedd Celtig sy'n cael eu siarad heddiw yn ieithoedd Goidelig ac ieithoedd Brythonig, sy'n cynnwys Cymraeg, Cernyweg a Llydaweg.
Cyfeirir at yr iaith gysefin y datblygodd yr ieithoedd Goidelig ohoni fel Celteg Q neu Goideleg ac felly gelwir yr ieithoedd Goidelig yn 'ieithoedd Celteg Q' weithiau hefyd, tra gelwir yr iaith gysefin y tyfodd yr ieithoedd Brythonig ohoni yn Gelteg P (Brythoneg: iaith y Brydain Geltaidd ac eithrio gogledd yr Alban, tarddiad yr ieithoedd Brythonig). Cadwodd yr ieithoedd Q y sain Proto-Gelteg *kw, a daeth yn [k]) yn ddiweddarach. Yn yr ieithoedd Brythonig trôdd y sain *kw yn [p]. Ymhlith hen ieithoedd Celtaidd y cyfandir, ceir y [p] mewn Galeg tra'r oedd Celtibereg yn cadw'r *kw.
Proto-Gelteg | Galeg | Cymraeg | Llydaweg | Gwyddeleg | Gaeleg yr Alban | Manaweg |
*kwennos | pennos | pen | penn | ceann | ceann | kione |
*kwetwar- | petuarios | pedwar | pevar | ceathair | ceithir | kiare |
*kwenkwe | pinpetos | pump | pemp | cúig | còig | queig |
*kweis | pis | pwy | piv | cé (older cia) | cò/cia | quoi |
Credir fod yr ieithoedd Goidelig wedi datblygu fel a ganlyn:
- Goideleg
- Gwyddeleg Cynnar,
- Hen Wyddeleg, wedi datblygu yn:
- Gwyddeleg Canol, wedi datblygu yn:
Hyd y gwyddys, dim ond yn Iwerddon roedd Goideleg, tardd-iaith yr ieithoedd Goidelig, yn cael ei siarad hyd nes i'r Scotti ymfudo o Iwerddon i orllewin yr Alban rywbryd rhwng y 3g a'r 6g OC.
v · t · e Ieithoedd Celtaidd/Celteg | ||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gwelwch hefyd: Ieithyddiaeth · Y Celtiaid · Gwledydd Celtaidd |