Groeg yr Henfyd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
fideo byr |
Gwybodlen |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} }} |
|||
:''Am yr iaith, gweler [[Hen Roeg (iaith)]].'' |
:''Am yr iaith, gweler [[Hen Roeg (iaith)]].'' |
||
[[Image:Location greek ancient.png|frame|chwith|Parth Groeg yr Henfyd, oddeutu [[550 CC]]]] |
[[Image:Location greek ancient.png|frame|chwith|Parth Groeg yr Henfyd, oddeutu [[550 CC]]]] |
||
Cyfnod o [[hanes Groeg]] a barodd am dua mileniwm, hyd at ehangiad [[Cristnogaeth]], oedd '''Groeg yr Henfyd''' (neu '''Hen Roeg'''). Fe'i ystyrir gan lawer i fod yn un o sylfeini [[Gwareiddiad y Gorllewin]]. Roedd diwylliant Groeg yn ddylanwad cryf ar yr [[Ymerodraeth Rufeinig]], a thrwy hynny wedi dylanwadu diwylliant sawl rhan o [[Ewrop]]. Gwelir ei holion o hyd mewn meysydd megis [[iaith]], [[gwleidyddiaeth]], [[athroniaeth]], [[addysg]], [[gwyddoniaeth]] a'r [[celfyddydau]]. Bu'n rhan o ysbrydoliaeth y [[Dadeni]] yng Ngorllewin Ewrop, ac fe ysbrydolodd sawl ddiwygiad [[Newydd-glasuriaeth|newydd-glasurol]] yn y [[18fed ganrif|ddeunawfed]] a'r [[19eg ganrif|bedwaredd ganrif ar bymtheg]]. |
Cyfnod o [[hanes Groeg]] a barodd am dua mileniwm, hyd at ehangiad [[Cristnogaeth]], oedd '''Groeg yr Henfyd''' (neu '''Hen Roeg'''). Fe'i ystyrir gan lawer i fod yn un o sylfeini [[Gwareiddiad y Gorllewin]]. Roedd diwylliant Groeg yn ddylanwad cryf ar yr [[Ymerodraeth Rufeinig]], a thrwy hynny wedi dylanwadu diwylliant sawl rhan o [[Ewrop]]. Gwelir ei holion o hyd mewn meysydd megis [[iaith]], [[gwleidyddiaeth]], [[athroniaeth]], [[addysg]], [[gwyddoniaeth]] a'r [[celfyddydau]]. Bu'n rhan o ysbrydoliaeth y [[Dadeni]] yng Ngorllewin Ewrop, ac fe ysbrydolodd sawl ddiwygiad [[Newydd-glasuriaeth|newydd-glasurol]] yn y [[18fed ganrif|ddeunawfed]] a'r [[19eg ganrif|bedwaredd ganrif ar bymtheg]]. |
||
[[File:Bahnbrechende Entdeckungen der Antike (CC BY 4.0) cy.webm|bawd|Fideo byr o rai o ddyfeisiadau Groeg yr Henfyd]] |
[[File:Bahnbrechende Entdeckungen der Antike (CC BY 4.0) cy.webm|bawd|chwith|Fideo byr o rai o ddyfeisiadau Groeg yr Henfyd]] |
||
Defnyddir y term '''Groeg yr Henfyd''' hefyd i ddisgrifio parth hynafol yr [[iaith Roeg]]. Cyfeiria felly at ardaloedd a wladychwyd gan Roegwyr: [[Cyprus]], ynysoedd ac arfordir ddwyreiniol (a gelwir pryd hynny yn [[Ionia]]) y [[Môr Aegeaidd]], [[Sisili]] a ddeheubarth yr [[Eidal]] (a gelwir pryd hynny yn [[Magna Graecia]]), a threfedigaethau ar wasgar ar arfordiroedd [[Colchis]], [[Illyria]], [[Thrace]], yr [[Aifft]], [[Cyrenaica]], deheubarth [[Gâl]], rhan ddwyreiniol gorynys [[Iberia]], Iberia'r [[Cawcasws]] a [[Taurica]]. |
Defnyddir y term '''Groeg yr Henfyd''' hefyd i ddisgrifio parth hynafol yr [[iaith Roeg]]. Cyfeiria felly at ardaloedd a wladychwyd gan Roegwyr: [[Cyprus]], ynysoedd ac arfordir ddwyreiniol (a gelwir pryd hynny yn [[Ionia]]) y [[Môr Aegeaidd]], [[Sisili]] a ddeheubarth yr [[Eidal]] (a gelwir pryd hynny yn [[Magna Graecia]]), a threfedigaethau ar wasgar ar arfordiroedd [[Colchis]], [[Illyria]], [[Thrace]], yr [[Aifft]], [[Cyrenaica]], deheubarth [[Gâl]], rhan ddwyreiniol gorynys [[Iberia]], Iberia'r [[Cawcasws]] a [[Taurica]]. |
Fersiwn yn ôl 16:02, 1 Medi 2020
Math | arddull mewn celf, hen wareiddiad, ardal hanesyddol, ardal ddiwylliannol, diwylliant, cyfnod o hanes |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | Hanes Gwlad Groeg |
Gwlad | Cymru |
Yn ffinio gyda | Thrace, Illyria, Ymerodraeth Persia |
- Am yr iaith, gweler Hen Roeg (iaith).
Cyfnod o hanes Groeg a barodd am dua mileniwm, hyd at ehangiad Cristnogaeth, oedd Groeg yr Henfyd (neu Hen Roeg). Fe'i ystyrir gan lawer i fod yn un o sylfeini Gwareiddiad y Gorllewin. Roedd diwylliant Groeg yn ddylanwad cryf ar yr Ymerodraeth Rufeinig, a thrwy hynny wedi dylanwadu diwylliant sawl rhan o Ewrop. Gwelir ei holion o hyd mewn meysydd megis iaith, gwleidyddiaeth, athroniaeth, addysg, gwyddoniaeth a'r celfyddydau. Bu'n rhan o ysbrydoliaeth y Dadeni yng Ngorllewin Ewrop, ac fe ysbrydolodd sawl ddiwygiad newydd-glasurol yn y ddeunawfed a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg.
Defnyddir y term Groeg yr Henfyd hefyd i ddisgrifio parth hynafol yr iaith Roeg. Cyfeiria felly at ardaloedd a wladychwyd gan Roegwyr: Cyprus, ynysoedd ac arfordir ddwyreiniol (a gelwir pryd hynny yn Ionia) y Môr Aegeaidd, Sisili a ddeheubarth yr Eidal (a gelwir pryd hynny yn Magna Graecia), a threfedigaethau ar wasgar ar arfordiroedd Colchis, Illyria, Thrace, yr Aifft, Cyrenaica, deheubarth Gâl, rhan ddwyreiniol gorynys Iberia, Iberia'r Cawcasws a Taurica.