Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
	République Démocratique du Congo
Arwyddair	Cyfiawnder - Heddwch - Gwaith
Math	gwladwriaeth sofran, gwlad
Enwyd ar ôl	Afon Congo
Prifddinas	Kinshasa
Poblogaeth	86,790,567
Sefydlwyd	7 Medi 1822 (Annibyniaeth oddi wrth Gwlad Belg); 30 Mehefin 1960
Anthem	Debout Congolais
Pennaeth llywodraeth	Ilunga Ilunkamba Sylvestre
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Ffrangeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Canol Affrica
Gwlad	Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
Arwynebedd	2,344,858 ±1 km²
Gerllaw	Cefnfor yr Iwerydd
Yn ffinio gyda	Gweriniaeth Canolbarth Affrica, De Swdan, Wganda, Rwanda, Bwrwndi, Tansanïa, Sambia, Angola, Gweriniaeth y Congo, Swdan, Camerŵn, Rwanda
Cyfesurynnau	2.9°S 23.7°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
Corff deddfwriaethol	Senedd Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
Swydd pennaeth; y wladwriaeth	Arlywydd Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
Pennaeth y wladwriaeth	Félix Tshisekedi
Swydd pennaeth; y Llywodraeth	Prif Weinidog
Pennaeth y Llywodraeth	Ilunga Ilunkamba Sylvestre
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$55,351 million, $58,066 million
Arian	ffranc y Congo
Cyfartaledd plant	6.006
Mynegai Datblygiad Dynol	0.479
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 21:37, 27 Awst 2020

Gweler hefyd Congo.

Gwlad yng Nghanolbarth Affrica yw Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo (Ffrangeg: République Démocratique du Congo). Y gwledydd cyfagos yw De Swdan a Gweriniaeth Canolbarth Affrica i'r gogledd, Gweriniaeth y Congo (Brazzaville) i'r gorllewin, Angola a Sambia i'r de, a Thansanïa, Rwanda, Bwrwndi ac Wganda i’r dwyrain. Mae ganddi boblogaeth o 86,790,567 (2019)^[1]. Weithiau, fe'i gelwir gyda'i hen enw, Zaire, sef yr enw a ddefnyddid rhwng 1971 a 1997. O ran ei harwynebedd, hi yw'r wlad fwyaf yn Affrica is-Sahara, a'r ail fwyaf yng nghyfandir Affrica. Ers 2015, gwelwyd llawer o ymladd yn ardal Kivu, yn nwyrain y wlad.

Prifddinas a dinas fwyaf Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo yw Kinshasa.

Mae baner y wladwriaeth wedi newid sawl gwaith ers iddi ei hannibyniaeth yn 1960, oddi wrth Gwlad Belg. Y Prif Weinidog cyntaf oedd Patrice Lumumba (1925 – 1961) a'r Arlywydd oedd Joseph Kasa-Vubu (c. 1915 – 1969).

Ceir tystiolaeth o fodau dynol yno y wlad sy'n dyddio i 90,000 Cyn y presennol. Rhwng 14g a'r 19g roedd Teyrnas y Congo yn rheoli, wedi'i chanoli yn aber Afon Congo. Y Cymro Henry Morton Stanley oedd y dyn gwyn cyntaf i archwilio'r Congo, a hynny ar ran Leopold II o Wlad Belg a ffurfiolwyd 'hawliau' Gwlad Belg i'r wlad yng Nghynghrair Berlin yn 1885. Rhoddwyd yr enw Talaith Rydd y Congo' (Iseldireg: Kongo-Vrijstaat) arni.

Mae Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo yn hynod gyfoethog o ran adnoddau naturiol, ond mae ganddi ansefydlogrwydd gwleidyddol, diffyg seilwaith, problemau â llygredd a chanrifau o echdynnu mwynau; mewn geiriau eraill, mae wedi ei hecsbloetio. Heblaw am y brifddinas Kinshasa, mae'r ddwy ddinas fwyaf wedyn, Lubumbashi a Mbuji-Mayi, wedi'u seilio ar fwyngloddio. Mae allforio mwyaf y Congo yn fwynau amrwd, gyda Tsieina yn derbyn dros 50% o'i hallforion yn 2012. Yn 2016, roedd lefel datblygiad dynol y Congo yn y 176ed allan o 187 o wledydd gan y Mynegai Datblygu Dynol.

Cyfeiriadau

↑ https://population.un.org/wpp/DataQuery/.

Eginyn erthygl sydd uchod am Weriniaeth Ddemocrataidd y Congo. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

[wikidata-766fdd26f584dbb53724d4a8de4fff019c75eb76-v7-1] ttps://population.un.org/wpp/DataQuery/.

[1]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-:''Gweler hefyd [[Congo]]''.
 {{Gwybodlen lle
 | ynganiad  = {{wikidata|property|P443}}
 | math = gwlad image1 sir | enw_brodorol = <big>'''''République Démocratique du Congo'''''</big> | suppressfields= image1 | map lleoliad = [[Delwedd:Democratic Republic of the Congo (orthographic projection).svg|270px]]  | sefydlwyd = 7 Medi 1822 (Annibyniaeth oddi wrth [[Gwlad Belg]])<br />30 Mehefin 1960 | banergwlad = [[Delwedd:Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg|170px]] }}
+:''Gweler hefyd [[Congo]]''.
 Gwlad yng [[Canolbarth Affrica|Nghanolbarth Affrica]] yw '''Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo''' ({{iaith-fr|République Démocratique du Congo}}). Y gwledydd cyfagos yw [[De Swdan]] a [[Gweriniaeth Canolbarth Affrica]] i'r gogledd, [[Gweriniaeth y Congo]] (Brazzaville) i'r gorllewin, [[Angola]] a [[Sambia]] i'r de, a [[Tansanïa|Thansanïa]], [[Rwanda]], [[Bwrwndi]] ac [[Wganda]] i’r dwyrain. Mae ganddi boblogaeth o {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}. Weithiau, fe'i gelwir gyda'i hen enw, '''Zaire''', sef yr enw a ddefnyddid rhwng 1971 a 1997. O ran ei harwynebedd, hi yw'r wlad fwyaf yn Affrica is-Sahara, a'r ail fwyaf yng nghyfandir Affrica. Ers 2015, gwelwyd llawer o ymladd yn ardal Kivu, yn nwyrain y wlad.
@@ Llinell 18: / Llinell 18: @@
 {{cyfeiriadau}}
-{{DEFAULTSORT:Congo, Gweriniaeth Democrataidd}}
 [[Categori:Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo| ]]
 [[Categori:Aelod-wladwriaethau'r Cenhedloedd Unedig]]
@@ Llinell 24: / Llinell 23: @@
 [[Categori:Canolbarth Affrica]]
 [[Categori:Gweriniaethau]]
-[[Categori:Gwledydd Affrica]]
 [[Categori:Gwledydd a thiriogaethau Ffrangeg]]
 {{eginyn Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo}}