Siwgr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B robot yn ychwanegu: az:Şəkərqamışı |
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: hi:शक्कर, ig:Ńnú odẹne |
||
| Llinell 46: | Llinell 46: | ||
[[gn:Eiratã]] |
[[gn:Eiratã]] |
||
[[he:סוכר]] |
[[he:סוכר]] |
||
[[hi:शक्कर]] |
|||
[[hr:Šećeri]] |
[[hr:Šećeri]] |
||
[[ht:Sik (materyo)]] |
[[ht:Sik (materyo)]] |
||
| Llinell 51: | Llinell 52: | ||
[[ia:Sucro]] |
[[ia:Sucro]] |
||
[[id:Gula]] |
[[id:Gula]] |
||
[[ig:Ńnú odẹne]] |
|||
[[io:Sukro]] |
[[io:Sukro]] |
||
[[is:Matarsykur]] |
[[is:Matarsykur]] |
||
Fersiwn yn ôl 23:04, 14 Medi 2011
Math o garbohydrad yw siwgr neu siwgwr, defnyddir mewn bwyd ar ffurf grisialau, sef swcros. Y siwgr sydd iw gael mewn celloedd planhigion neu anifeiliaid yw glwcos.
Cemeg
Mewn biocemeg, mae siwgr yn foleciwl carbohydrad syml, sef monosaccharid a disaccharid. Mae siwgr yn cynnwys y grŵp aldehyd (-CHO) neu grŵp keton (C=O) gan fondiau dwbl carbon-ocsigen a mae'r siwgr mwyaf cyffredin yn (CH2O)n gan yr n yn rhwybeth rhwng 3 a 7. Beth bynnag, mae deoxyribos yn eithriad am fod ef yn siwgr heb ocsigen.
Rhennir siwgr ar ôl ei cynnwys carbon hefyd, ac er enghraifft mae siwgr trios (C3H6O3) a siwgr pentos. Mae siwgr pentos yn cynnwys ribos a deocsiribos sydd mewn asid niwcleig (DNA). Mae siwgr hecsos yn cynnwys glwcos (ATP) sydd yn bwysig i gynhyrchu ynny. Mae planhigion yn cynhyrchu glwcos (C6H12O6) yn ystod ffotosynthesis ac yn ei droi hi i starts i'w storio.
Siwgr sydd yn rhoi flas i fwyd
Cynhyrchir siwgr o wialenni siwgr, betys siwgr neu palmwydd siwgr. Gwledydd sydd yn cynhyrchu siwgr yw'n cynnwys Awstralia, Brasil a Thailand, ond mae'r cynhyrchwyr bennaf yn wledydd America Ladin, y Môr Caribî a'r Dwyrain Pell.