Dorset: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle| suppressfields = cylchfa, |
{{Gwybodlen lle | ynganiad = {{wikidata|property|P443}}| suppressfields = cylchfa, sir | ardal = {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P131|FETCH_WIKIDATA}} | gwlad = {{banergwlad|Lloegr}} }} |
||
[[ |
[[Siroedd seremonïol Lloegr|Sir seremonïol]] a [[Siroedd hanesyddol Lloegr|sir hanesyddol]] yn [[De-orllewin Lloegr|Ne-orllewin Lloegr]] yw '''Dorset''' ([[Saesneg]]: ''Dorset''). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan [[Môr Udd]] rhwng siroedd [[Dyfnaint]] a [[Gwlad yr Haf]] i'r gorllewin, [[Wiltshire]] i'r gogledd a [[Hampshire]] i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw [[Dorchester, Dorset|Dorchester]]. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y [[Dorset Downs]] yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw [[Afon Frome]] ac [[Afon Stour, Dorset|Afon Stour]]. Sir [[amaeth]]yddol yw hi'n draddodiadol ond mae [[twristiaeth]] yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel [[Bournemouth]] a [[Weymouth]]. Ymhlith ei hynafiaethau mae [[bryngaer]] anferth [[Maiden Castle]], ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol [[Thomas Hardy]]. Yn y cyfnod [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] roedd yr ardal yn rhan o deyrnas [[Wessex]]. |
||
[[Delwedd:EnglandDorset.png|bawd|dim|200px|Lleoliad Dorset yn Lloegr]] |
[[Delwedd:EnglandDorset.png|bawd|dim|200px|Lleoliad Dorset yn Lloegr]] |
||
Llinell 7: | Llinell 7: | ||
==Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth== |
==Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth== |
||
===Ardaloedd awdurdod lleol=== |
===Ardaloedd awdurdod lleol=== |
||
Rhennir y |
Rhennir y sir yn ddau [[awdurdod unedol]]: |
||
[[Delwedd:Dorset-unitaries.png|200px|dim]] |
[[Delwedd:Dorset-unitaries.png|200px|dim]] |
||
Llinell 14: | Llinell 14: | ||
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai: |
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai: |
||
* Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch. |
* Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r [[ardal an-fetropolitan]] Christchurch. |
||
* Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan: |
* Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum [[ardal an-fetropolitan]]: |
||
**Dwyrain Dorset |
**Dwyrain Dorset |
||
**Gogledd Dorset |
**Gogledd Dorset |
||
Llinell 23: | Llinell 23: | ||
===Etholaethau seneddol=== |
===Etholaethau seneddol=== |
||
Rhennir y |
Rhennir y sir yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan: |
||
* [[Canol Dorset a Gogledd Poole (etholaeth seneddol)|Canol Dorset a Gogledd Poole]] |
* [[Canol Dorset a Gogledd Poole (etholaeth seneddol)|Canol Dorset a Gogledd Poole]] |
||
* [[Christchurch (etholaeth seneddol)|Christchurch]] |
* [[Christchurch (etholaeth seneddol)|Christchurch]] |
||
Llinell 37: | Llinell 37: | ||
[[Categori:Dorset| ]] |
[[Categori:Dorset| ]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Siroedd seremonïol Lloegr]] |
Fersiwn yn ôl 16:40, 8 Awst 2020
Math | siroedd seremonïol Lloegr |
---|---|
Ardal weinyddol | De-orllewin Lloegr, Lloegr |
Prifddinas | Dorchester |
Poblogaeth | 776,780 |
Daearyddiaeth | |
Gwlad | Lloegr |
Arwynebedd | 2,813.998 km² |
Yn ffinio gyda | Gwlad yr Haf, Dyfnaint, Wiltshire, Hampshire |
Cyfesurynnau | 50.8333°N 2.3333°W |
Sir seremonïol a sir hanesyddol yn Ne-orllewin Lloegr yw Dorset (Saesneg: Dorset). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan Môr Udd rhwng siroedd Dyfnaint a Gwlad yr Haf i'r gorllewin, Wiltshire i'r gogledd a Hampshire i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw Dorchester. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y Dorset Downs yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw Afon Frome ac Afon Stour. Sir amaethyddol yw hi'n draddodiadol ond mae twristiaeth yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel Bournemouth a Weymouth. Ymhlith ei hynafiaethau mae bryngaer anferth Maiden Castle, ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol Thomas Hardy. Yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd roedd yr ardal yn rhan o deyrnas Wessex.
Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth
Ardaloedd awdurdod lleol
Rhennir y sir yn ddau awdurdod unedol:
- Bournemouth, Christchurch a Poole, sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw
- Dorset, sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar 1 Ebrill 2019 pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:
- Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch.
- Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan:
- Dwyrain Dorset
- Gogledd Dorset
- Gorllewin Dorset
- Purbeck
- Weymouth a Portland
Etholaethau seneddol
Rhennir y sir yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan:
- Canol Dorset a Gogledd Poole
- Christchurch
- De Dorset
- Dwyrain Bournemouth
- Gogledd Dorset
- Gorllewin Bournemouth
- Gorllewin Dorset
- Poole
Trefi
Beaminster ·
Blandford Forum ·
Bournemouth ·
Bridport ·
Chickerell ·
Christchurch ·
Dorchester ·
Ferndown ·
Gillingham ·
Highcliffe ·
Lyme Regis ·
Poole ·
Portland ·
Shaftesbury ·
Sherborne ·
Stalbridge ·
Sturminster Newton ·
Swanage ·
Verwood ·
Wareham ·
Weymouth ·
Wimborne Minster