Dorset: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 1: Llinell 1:
{{Gwybodlen lle| suppressfields = cylchfa, image|gwlad={{banergwlad|Lloegr}}}}
{{Gwybodlen lle | ynganiad = {{wikidata|property|P443}}| suppressfields = cylchfa, sir | ardal = {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P131|FETCH_WIKIDATA}} | gwlad = {{banergwlad|Lloegr}} }}


[[Swyddi seremonïol Lloegr|Swydd seremonïol]] a [[Siroedd hanesyddol Lloegr|sir hanesyddol]] yn [[De-orllewin Lloegr|Ne-orllewin Lloegr]] yw '''Dorset''' ([[Saesneg]]: ''Dorset''). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan [[Môr Udd]] rhwng siroedd [[Dyfnaint]] a [[Gwlad yr Haf]] i'r gorllewin, [[Wiltshire]] i'r gogledd a [[Hampshire]] i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw [[Dorchester, Dorset|Dorchester]]. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y [[Dorset Downs]] yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw [[Afon Frome]] ac [[Afon Stour, Dorset|Afon Stour]]. Sir [[amaeth]]yddol yw hi'n draddodiadol ond mae [[twristiaeth]] yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel [[Bournemouth]] a [[Weymouth]]. Ymhlith ei hynafiaethau mae [[bryngaer]] anferth [[Maiden Castle]], ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol [[Thomas Hardy]]. Yn y cyfnod [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] roedd yr ardal yn rhan o deyrnas [[Wessex]].
[[Siroedd seremonïol Lloegr|Sir seremonïol]] a [[Siroedd hanesyddol Lloegr|sir hanesyddol]] yn [[De-orllewin Lloegr|Ne-orllewin Lloegr]] yw '''Dorset''' ([[Saesneg]]: ''Dorset''). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan [[Môr Udd]] rhwng siroedd [[Dyfnaint]] a [[Gwlad yr Haf]] i'r gorllewin, [[Wiltshire]] i'r gogledd a [[Hampshire]] i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw [[Dorchester, Dorset|Dorchester]]. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y [[Dorset Downs]] yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw [[Afon Frome]] ac [[Afon Stour, Dorset|Afon Stour]]. Sir [[amaeth]]yddol yw hi'n draddodiadol ond mae [[twristiaeth]] yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel [[Bournemouth]] a [[Weymouth]]. Ymhlith ei hynafiaethau mae [[bryngaer]] anferth [[Maiden Castle]], ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol [[Thomas Hardy]]. Yn y cyfnod [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] roedd yr ardal yn rhan o deyrnas [[Wessex]].


[[Delwedd:EnglandDorset.png|bawd|dim|200px|Lleoliad Dorset yn Lloegr]]
[[Delwedd:EnglandDorset.png|bawd|dim|200px|Lleoliad Dorset yn Lloegr]]
Llinell 7: Llinell 7:
==Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth==
==Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth==
===Ardaloedd awdurdod lleol===
===Ardaloedd awdurdod lleol===
Rhennir y swydd yn ddau awdurdod unedol:
Rhennir y sir yn ddau [[awdurdod unedol]]:
[[Delwedd:Dorset-unitaries.png|200px|dim]]
[[Delwedd:Dorset-unitaries.png|200px|dim]]


Llinell 14: Llinell 14:


Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:
* Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch.
* Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r [[ardal an-fetropolitan]] Christchurch.
* Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan:
* Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum [[ardal an-fetropolitan]]:
**Dwyrain Dorset
**Dwyrain Dorset
**Gogledd Dorset
**Gogledd Dorset
Llinell 23: Llinell 23:


===Etholaethau seneddol===
===Etholaethau seneddol===
Rhennir y swydd yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan:
Rhennir y sir yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan:
* [[Canol Dorset a Gogledd Poole (etholaeth seneddol)|Canol Dorset a Gogledd Poole]]
* [[Canol Dorset a Gogledd Poole (etholaeth seneddol)|Canol Dorset a Gogledd Poole]]
* [[Christchurch (etholaeth seneddol)|Christchurch]]
* [[Christchurch (etholaeth seneddol)|Christchurch]]
Llinell 37: Llinell 37:


[[Categori:Dorset| ]]
[[Categori:Dorset| ]]
[[Categori:Swyddi seremonïol Lloegr]]
[[Categori:Siroedd seremonïol Lloegr]]

Fersiwn yn ôl 16:40, 8 Awst 2020

Dorset
Mathsiroedd seremonïol Lloegr Edit this on Wikidata
Ardal weinyddolDe-orllewin Lloegr, Lloegr
PrifddinasDorchester Edit this on Wikidata
Poblogaeth776,780 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladBaner Lloegr Lloegr
Arwynebedd2,813.998 km² Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaGwlad yr Haf, Dyfnaint, Wiltshire, Hampshire Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau50.8333°N 2.3333°W Edit this on Wikidata
Map

Sir seremonïol a sir hanesyddol yn Ne-orllewin Lloegr yw Dorset (Saesneg: Dorset). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan Môr Udd rhwng siroedd Dyfnaint a Gwlad yr Haf i'r gorllewin, Wiltshire i'r gogledd a Hampshire i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw Dorchester. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y Dorset Downs yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw Afon Frome ac Afon Stour. Sir amaethyddol yw hi'n draddodiadol ond mae twristiaeth yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel Bournemouth a Weymouth. Ymhlith ei hynafiaethau mae bryngaer anferth Maiden Castle, ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol Thomas Hardy. Yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd roedd yr ardal yn rhan o deyrnas Wessex.

Lleoliad Dorset yn Lloegr

Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth

Ardaloedd awdurdod lleol

Rhennir y sir yn ddau awdurdod unedol:

  1. Bournemouth, Christchurch a Poole, sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw
  2. Dorset, sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig

Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar 1 Ebrill 2019 pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:

  • Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch.
  • Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan:
    • Dwyrain Dorset
    • Gogledd Dorset
    • Gorllewin Dorset
    • Purbeck
    • Weymouth a Portland

Etholaethau seneddol

Rhennir y sir yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan: