Cyhoeddfa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
#wici365 Tagiau: Golygiad cod 2017 |
B manion |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Cysyniad [[cymdeithaseg]]ol yw '''cyhoeddfa''', neu '''y gyhoeddfa''', sydd yn cyfeirio at y cylch mewn [[cymdeithas]] fodern a saif rhwng [[y wladwriaeth]] a [[cymdeithas sifil|chymdeithas sifil]], ac sydd yn crybwyll [[y cyhoedd]] cyfan. Cyflwynwyd y syniad gan yr athronydd [[Jürgen Habermas]], a fathai'r enw Almaeneg ''Öffentlichkeit''. Bathwyd y term Cymraeg gan Huw Rees.<ref>Huw Williams, ''[[Credoau'r Cymry|Credoau'r Cymry: Ymddiddanion Dychmygol ac Adlewyrchiadau Athronyddol]]'' (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2016), t. .</ref> |
Cysyniad [[cymdeithaseg]]ol yw '''cyhoeddfa''', neu '''y gyhoeddfa''', sydd yn cyfeirio at y cylch mewn [[cymdeithas]] fodern a saif rhwng [[y wladwriaeth]] a [[cymdeithas sifil|chymdeithas sifil]], ac sydd yn crybwyll [[y cyhoedd]] cyfan. Cyflwynwyd y syniad gan yr athronydd [[Jürgen Habermas]], a fathai'r enw Almaeneg ''Öffentlichkeit''. Bathwyd y term Cymraeg gan Huw Rees.<ref>Huw Williams, ''[[Credoau'r Cymry|Credoau'r Cymry: Ymddiddanion Dychmygol ac Adlewyrchiadau Athronyddol]]'' (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2016), t. .</ref> |
||
Yn ôl Habermas, ymddangosodd y gyhoeddfa yn y cyfnod Ewropeaidd o'r 17g i'r 19g, fel gofod cymdeithasol a oedd yn wahanol i gymdeithas y [[llys brenhinol]] a'r wladwriaeth absoliwt. Datblygodd y gofod hwn o ganlyniad i'r ddadl gyhoeddus a hwyluswyd gan [[rhyddid y wasg|y wasg rydd]], [[tŷ coffi|tai coffi]], [[llyfrgell]]oedd cyhoeddus, a sefydliadau eraill. Ar y cyd â phoblogaeth [[llythrennedd|lythrennog]] a oedd yn ymwybodol o newyddion y dydd, tyfodd hefyd y syniad o farn y cyhoedd, a'r effaith a |
Yn ôl Habermas, ymddangosodd y gyhoeddfa yn y cyfnod Ewropeaidd o'r 17g i'r 19g, fel gofod cymdeithasol a oedd yn wahanol i gymdeithas y [[llys brenhinol]] a'r wladwriaeth absoliwt. Datblygodd y gofod hwn o ganlyniad i'r ddadl gyhoeddus a hwyluswyd gan [[rhyddid y wasg|y wasg rydd]], [[tŷ coffi|tai coffi]], [[llyfrgell]]oedd cyhoeddus, a sefydliadau eraill. Ar y cyd â phoblogaeth [[llythrennedd|lythrennog]] a oedd yn ymwybodol o newyddion y dydd, tyfodd hefyd y syniad o farn y cyhoedd, a'r effaith a gafodd hynny ar [[democratiaeth|ddemocratiaeth]].<ref>Gerard Delanty, "Public sphere" yn ''The Concise Encyclopedia of Sociology'', golygwyd gan George Ritzer a J. Michael Ryan (Caerfuddai: Wiley-Blackwell, 2011), t. 482.</ref> Yn y byd modern mae'r gyhoeddfa yn cynnwys [[y cyfryngau torfol]], [[y cyfryngau cymdeithasol]], dadleuon o fewn a rhwng cyrff cymdeithas ddinesig a [[plaid wleidyddol|phleidiau gwleidyddol]], â thrafodaethau anffurfiol rhwng dinasyddion.<ref>Dafydd Huw Rees, "[https://pedwargwynt.cymru/dadansoddi/gol/croeso-ir-byd-ol-seciwlar Croeso i’r byd ôl-seciwlar]", ''[[O'r Pedwar Gwynt]]'' (30 Tachwedd 2018). Adalwyd ar 21 Medi 2019.</ref> |
||
== Cyfeiriadau == |
== Cyfeiriadau == |
||
Golygiad diweddaraf yn ôl 09:59, 3 Awst 2020
Cysyniad cymdeithasegol yw cyhoeddfa, neu y gyhoeddfa, sydd yn cyfeirio at y cylch mewn cymdeithas fodern a saif rhwng y wladwriaeth a chymdeithas sifil, ac sydd yn crybwyll y cyhoedd cyfan. Cyflwynwyd y syniad gan yr athronydd Jürgen Habermas, a fathai'r enw Almaeneg Öffentlichkeit. Bathwyd y term Cymraeg gan Huw Rees.[1]
Yn ôl Habermas, ymddangosodd y gyhoeddfa yn y cyfnod Ewropeaidd o'r 17g i'r 19g, fel gofod cymdeithasol a oedd yn wahanol i gymdeithas y llys brenhinol a'r wladwriaeth absoliwt. Datblygodd y gofod hwn o ganlyniad i'r ddadl gyhoeddus a hwyluswyd gan y wasg rydd, tai coffi, llyfrgelloedd cyhoeddus, a sefydliadau eraill. Ar y cyd â phoblogaeth lythrennog a oedd yn ymwybodol o newyddion y dydd, tyfodd hefyd y syniad o farn y cyhoedd, a'r effaith a gafodd hynny ar ddemocratiaeth.[2] Yn y byd modern mae'r gyhoeddfa yn cynnwys y cyfryngau torfol, y cyfryngau cymdeithasol, dadleuon o fewn a rhwng cyrff cymdeithas ddinesig a phleidiau gwleidyddol, â thrafodaethau anffurfiol rhwng dinasyddion.[3]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Huw Williams, Credoau'r Cymry: Ymddiddanion Dychmygol ac Adlewyrchiadau Athronyddol (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2016), t. .
- ↑ Gerard Delanty, "Public sphere" yn The Concise Encyclopedia of Sociology, golygwyd gan George Ritzer a J. Michael Ryan (Caerfuddai: Wiley-Blackwell, 2011), t. 482.
- ↑ Dafydd Huw Rees, "Croeso i’r byd ôl-seciwlar", O'r Pedwar Gwynt (30 Tachwedd 2018). Adalwyd ar 21 Medi 2019.
Darllen pellach[golygu | golygu cod]
- Jürgen Habermas, The Structural Transformation of the Public Sphere (Caergrawnt: Polity Press, 1989).