Plaid Ryddfrydol (DU): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 22:07, 1 Chwefror 2007

Plaid wleidyddol a dyfodd allan o blaid y Wigiaid i fod yn un o dair plaid fawr y DU oedd y Blaid Ryddfrydol. Unodd y blaid â'r SDP yn yr wythdegau i ffurfio plaid newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.

Uchafbwynt hanes y blaid oedd o ganol y 19eg ganrif hyd y Rhyfel Byd Cyntaf dan y prif weinidogion Rhyddfrydol William Ewart Gladstone, Sir Henry Campbell-Bannerman, Clement Asquith a David Lloyd George. Yn y cyfnod hwnnw y Rhyddfrydwyr oedd y blaid fwyaf o lawer yng Nghymru ac yn rhan o'r mudiad Radicalaidd oedd yn galw am ymreolaeth i Gymru ac Iwerddon. Arweiniodd anghydfod rhwng Lloyd George ac Asquith at ymraniad yn y blaid ar ôl y Rhyfel Mawr a chollodd y Rhyddfrydwyr dir i'r Blaid Lafur a gymerodd le'r Rhyddfrydwyr fel gwrthblaid yn 1922.

Mwynheodd y blaid gyfnod o adfywiad dan arweinyddiaeth Jo Grimond (1956-1957) ac wedyn Jeremy Thorpe (1967-1976) tan i'r olaf orfod ymddiswyddo yn sgîl sgandal am ei fywyd personol. Dan David Steel daeth y blaid mewn cytundeb â'r Blaid Lafur a ffurfiwyd y Pact Lib-Lab i gadw'r Torïaid allan o lywodraeth (1977-1978). Yn 1981 ffurfiwyd cynghrair gyda'r SDP a arweiniodd yn y pen draw at lawnsio plaid newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-[[Plaid wleidyddol]] a dyfodd allan o blaid y [[Wigiaid]] i fod yn un o dair plaid fawr y [[DU]] oedd y '''Blaid Ryddfrydol'''. Unodd y blaid â'r [[SDP]] yn yr wythdegau i ffurfio blaid newydd y [[Democratiaid Rhyddfrydol]].
+[[Plaid wleidyddol]] a dyfodd allan o blaid y [[Wigiaid]] i fod yn un o dair plaid fawr y [[DU]] oedd y '''Blaid Ryddfrydol'''. Unodd y blaid â'r [[SDP]] yn yr wythdegau i ffurfio plaid newydd y [[Democratiaid Rhyddfrydol]].
 Uchafbwynt [[hanes]] y blaid oedd o ganol y [[19eg ganrif]] hyd y [[Rhyfel Byd Cyntaf]] dan y [[Prif Weinidog|prif weinidogion]] Rhyddfrydol [[William Ewart Gladstone]], Sir [[Henry Campbell-Bannerman]], [[Clement Asquith]] a [[David Lloyd George]]. Yn y cyfnod hwnnw y Rhyddfrydwyr oedd y blaid fwyaf o lawer yng [[Cymru|Nghymru]] ac yn rhan o'r mudiad [[Radicaliaeth yng Nghymru|Radicalaidd]] oedd yn galw am [[ymreolaeth]] i Gymru ac [[Iwerddon]]. Arweiniodd anghydfod rhwng Lloyd George ac Asquith at ymraniad yn y blaid ar ôl y Rhyfel Mawr a chollodd y Rhyddfrydwyr dir i'r [[Plaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]] a gymerodd le'r Rhyddfrydwyr fel [[gwrthblaid]] yn [[1922]].
-Mwynheodd y blaid gyfnod o adfywiad dan arweinyddiaeth [[Jo Grimond]] ([[1956]]-[[1957]]) ac wedyn [[Jeremy Thorpe]] ([[1967]]-[[1976]]) tan i'r olaf orfod ymddiswyddo yn sgîl [[sgandal]] am ei fywyd personol. Dan [[David Steel]] daeth y blaid mewn cytundeb â'r Blaid Lafur a ffurfiwyd y [[Pact Lib-Lab]] i gadw'r [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Torïaid]] allan o [[llywodraeth|lywodraeth]] ([[1977]]-[[1978]]). Yn [[1981]] ffurfiwyd cynghrair gyda'r [[SDP]] a arweiniodd yn y pen draw i lawnsio plaid newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.
+Mwynheodd y blaid gyfnod o adfywiad dan arweinyddiaeth [[Jo Grimond]] ([[1956]]-[[1957]]) ac wedyn [[Jeremy Thorpe]] ([[1967]]-[[1976]]) tan i'r olaf orfod ymddiswyddo yn sgîl [[sgandal]] am ei fywyd personol. Dan [[David Steel]] daeth y blaid mewn cytundeb â'r Blaid Lafur a ffurfiwyd y [[Pact Lib-Lab]] i gadw'r [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Torïaid]] allan o [[llywodraeth|lywodraeth]] ([[1977]]-[[1978]]). Yn [[1981]] ffurfiwyd cynghrair gyda'r [[SDP]] a arweiniodd yn y pen draw at lawnsio plaid newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.