Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) |
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) |
||
| Llinell 75: | Llinell 75: | ||
Cyn y sesiynau llawn, bydd y Cynulliad yn dirprwyo gwaith mewn comisiynau thematig sef: |
Cyn y sesiynau llawn, bydd y Cynulliad yn dirprwyo gwaith mewn comisiynau thematig sef: |
||
* Comisiwn 1af - DISEC''' (diarfogi a Diogelwch Rhyngwladol): diarfogi a diogelwch rhyngwladol; |
|||
* Comisiwn II - ECOFIN''' (Economaidd ac Ariannol): materion economaidd ac ariannol; |
|||
* Comisiwn III - SOCHUM''' (Cymdeithasol, Diwylliannol a Dyngarol): materion cymdeithasol, diwylliannol a dyngarol; |
|||
* Comisiwn IV - SPECPOL''' (Gwleidyddol a Dadwaddoliad Arbennig): polisïau arbennig a dadwaddoliad; |
|||
* Comisiwn V - ''Gweinyddol a Chyllidebol'': gweinyddiaeth a chyllideb; |
|||
* Comisiwn VI - ''Cyfreithiol: Materion Cyfreithiol'' |
|||
==Prosiectau Diwygio== |
==Prosiectau Diwygio== |
||
Fersiwn yn ôl 22:45, 9 Mai 2020
| Membership and participation |
|---|
|
For two articles dealing with membership of and participation in the General Assembly, see: |
| United Nations System |
|---|
 |
| Principal Organs |
| United Nations Secretariat |
| United Nations General Assembly |
| International Court of Justice |
| United Nations Security Council |
| United Nations Economic and Social Council |
| United Nations Trusteeship Council |
Mae Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig (Saesneg: United Nations General Assembly - UNGA ; Ffrangeg: Assemblée générale, AG) yn un o bum prif corff y Cenhedloedd Unedig. Mae'n cynnwys yr holl aelod-wladwriaethau ac yn cwrdd o leiaf unwaith y flwyddyn mewn sesiwn dan gadeiryddiaeth llywydd a etholir gan y cynrychiolwyr. Cynhaliwyd y sesiwn gyntaf ar 10 Ionawr 1946 yn Neuadd Ganolog y Methodistiaid, (Methodist Central Hall) San Steffan yn Llundain, a mynychodd gynrychiolwyr o'r 51 aelod-wlad wreiddiol.[1]
Er y defnyddir y term "gwlad" yn aml i ddisgrifio "cenedl-wladwriaeth" mae dweud gwlad yn gamareiniol. Mae Cymru yn "wlad" ond ddim yn "genedl-wladwrieth" (yn achos Cymru, y Deyrnas Unedig yw'r 'cenedl-wladwriaeth' - er bydd rhai yn dadlau nad yw'r DU yn "genedl"). Ceir hefyd endidau sydd rhwng statws gwlad yn unig a chenedl-wladwriaeth - megis except Taiwan, Gogledd Cyprus a Palesteina. Mae'r enidau yma yn derbyn rhyw fath o gydnabyddiaeth gan y Cenhedledd Unedig, ond nid cydnabyddiaeth lawn - nid ydynt yn aelodau o'r Cenhedloedd Unedig, ac nid oes ganddynt sedd na phleidlais ar Gynulliad Cyffredinol y CU. Mae gan Balesteina "statws arsylwr" (observer status).
Trefn
Trefn Cwrdd
Mae'r sesiwn reolaidd fel arfer yn dechrau ar y trydydd dydd Mawrth ym mis Medi ac yn gorffen yn ail wythnos mis Rhagfyr. Gellir cynnal sesiynau arbennig ar gais y Cyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig, gan fwyafrif o aelodau'r Cenhedloedd Unedig, neu os yw'r mwyafrif yn cytuno, gall un aelod ei gynnull. Er enghraifft, galwyd sesiwn arbennig ym mis Hydref 1995 i gofio hanner canmlwyddiant y sefydliad.
Pleidleisio
Bydd pleidleisio gan y Cynulliad Cyffredinol ar faterion perthnasol, gan gynnwys argymhellion ar heddwch a diogelwch; ethol aelodau i amrywiol organau'r Cenhedloedd Unedig; derbyn, atal neu ddiarddel unrhyw aelod; neu benderfyniadau cysylltiedig â chyllideb; rhaid eu perfformio gyda 2/3 o'r mwyafrif yn bresennol. Penderfynir ar y materion eraill trwy fwyafrif llwyr. Mae gan bob aelod-wladwriaeth yr hawl i un bleidlais. [2]
Dim ond argymhelliad yw penderfyniadau'r Cynulliad, ac eithrio cymeradwyo'r gyllideb, ac nid rhwymedigaethau i'r aelod-wladwriaethau. Gall y Cynulliad wneud argymhellion ar unrhyw fater sy'n ymwneud â'r Cenhedloedd Unedig, ac eithrio materion sy'n ymwneud â heddwch a diogelwch a fydd yn cael eu hystyried gan y Cyngor Diogelwch.
Fforwm
Fel yr unig gorff sy'n cynrychioli pob aelod-wladwriaeth, mae'r Cynulliad yn fforwm ar gyfer mentrau newydd sy'n ymwneud â materion rhyngwladol, economaidd a hawliau dynol. Gall gychwyn astudiaethau, gwneud argymhellion, datblygu a chodeiddio deddfau rhyngwladol, hyrwyddo hawliau dynol, ac ymestyn rhaglenni economaidd, cymdeithasol, diwylliannol ac addysgol sy'n bodoli eisoes.
Gall y Cynulliad weithredu i gynnal heddwch rhyngwladol os na all y Cyngor Diogelwch wneud hynny oherwydd anghytundeb rhwng yr aelodau parhaol. Mae'r penderfyniadau "United for Peace", a fabwysiadwyd ym 1950, yn grymuso'r Cynulliad i gynnull sesiynau brys i wneud argymhellion ar y cyd, gan gynnwys defnyddio'r llu arfog, pe bai torri. i gytundebau heddwch neu ymddygiad ymosodol. Fodd bynnag, rhaid i ddwy ran o dair o'r aelodau gymeradwyo argymhellion o'r fath. Mae sesiynau brys o'r fath wedi'u cynnal naw achlysur. Yn fwyaf diweddar, ym 1982 ystyriodd sefyllfa'r tiriogaethau Arabaidd a feddiannwyd gan estyniad unochrog Israel i'r Golan.
Yn ystod yr 1980au, daeth y Cynulliad yn fforwm ar gyfer deialog Gogledd-De, hynny yw, ar gyfer trafodaethau rhwng gwledydd diwydiannol y byd, a gwledydd sy'n datblygu. Roedd y trafodaethau hyn yn angenrheidiol oherwydd y newid yng nghyfansoddiad y Cynulliad trwy fynediad aelodau newydd. Yn 1945 roedd gan y Cenhedloedd Unedig 51 aelod, heddiw mae ganddo 193, ac mae dwy ran o dair ohonynt yn genhedloedd sy'n datblygu.
Cyn y sesiynau llawn, bydd y Cynulliad yn dirprwyo gwaith mewn comisiynau thematig sef:
- Comisiwn 1af - DISEC (diarfogi a Diogelwch Rhyngwladol): diarfogi a diogelwch rhyngwladol;
- Comisiwn II - ECOFIN (Economaidd ac Ariannol): materion economaidd ac ariannol;
- Comisiwn III - SOCHUM (Cymdeithasol, Diwylliannol a Dyngarol): materion cymdeithasol, diwylliannol a dyngarol;
- Comisiwn IV - SPECPOL (Gwleidyddol a Dadwaddoliad Arbennig): polisïau arbennig a dadwaddoliad;
- Comisiwn V - Gweinyddol a Chyllidebol: gweinyddiaeth a chyllideb;
- Comisiwn VI - Cyfreithiol: Materion Cyfreithiol
Prosiectau Diwygio
Ar Fawrth 21, 2005, cyflwynodd Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, Kofi Annan, adroddiad, "In Larger Freedom", lle beirniadodd weithrediad presennol y Cynulliad Cyffredinol. Gan mai ef yw unig organ y Sefydliad sy'n dwyn ynghyd yr holl aelod-wledydd i gyd ar yr un lefel (nid oes unrhyw wahaniaethau mewn pleidleisiau), dylai'r Cynulliad gael yr holl offer angenrheidiol i ymgymryd â'i rôl hanfodol yng nghyd-destun ymgynghori gwleidyddol rhyngwladol. Cred Annan y dylid symleiddio gwaith y Cynulliad, a bod Palesteina yn cyffwrdd ag amrywiol agweddau megis cymorth i ffoaduriaid, trefedigaethau neu hyfforddiant, ac felly dylid ei drafod yng nghyd-destun y materion ehangach hyn). Fodd bynnag, mae mesur pendant eisoes wedi'i fabwysiadu: mae llywyddion y Cynulliad Cyffredinol a'r comisiynau bellach wedi'u hethol dri mis cyn dechrau'r sesiynau cyffredin i ganiatáu paratoi'r sesiynau'n ddigonol.
Traddodiad
Yn sesiwn arbennig gyntaf Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig ym 1947, cychwynnodd Oswaldo Aranha, pennaeth dirprwyaeth Brasil i'r Cenhedloedd Unedig ar y pryd, draddodiad sy'n dal mewn grym, mai Brasil yw siaradwr cyntaf y fforwm rhyngwladol.
Gweler hefyd
- Cronfa Plant y Cenhedloedd Unedig (UNICEF)
- Cyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig
- Cyngor Hawliau Dynol y Cenhedloedd Unedig
- Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig
- Mudiad Addysgol, Gwyddonol a Diwylliannol y Cenhedloedd Unedig (UNESCO)
- Sefydliad Iechyd y Byd (SIB/WHO)
- UNRWA, yr asiantaeth sy'n gofalu am ffoaduriaid Palesteinaidd
Dolenni
Cyfeiriadau
- ↑ Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enwunmilestones1941to1950 - ↑ "Main Organs". 18 Tachwedd 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 Tachwedd 2018. Cyrchwyd 21 Tachwedd 2018.