Llosgfynydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Llosgfynyddoedd y Byd: cyfieithiadau |
dolen i Grímsvötn |
||
Llinell 6: | Llinell 6: | ||
Lleolir llosgfynyddoedd y ddaear lle mae platiau tectonig yn cwrdd neu uwchben mannau poeth. Ar hyn o bryd mae'r mwyafrif o ffrwydriadau llosgfynyddoedd a [[daeargryn]]feydd y ddaear yn digwydd o gwmpas y [[Môr Tawel]], yn dilyn ymylon [[symudiadau'r platiau|plât tectonig]] y Môr Tawel. |
Lleolir llosgfynyddoedd y ddaear lle mae platiau tectonig yn cwrdd neu uwchben mannau poeth. Ar hyn o bryd mae'r mwyafrif o ffrwydriadau llosgfynyddoedd a [[daeargryn]]feydd y ddaear yn digwydd o gwmpas y [[Môr Tawel]], yn dilyn ymylon [[symudiadau'r platiau|plât tectonig]] y Môr Tawel. |
||
Llosgfynydd yn [[Ynys yr Iâ]] ydy [[Eyjafjallajökull]] ac fe achosodd gryn anhwylustod i deithio awyr drwy Ewrop yng ngwanwyn 2010. Chwythodd gwynt y gogledd ei lwch dros wledydd Prydain yn Ebrill a Mai pan waharddwyd awyrennau rhag hedfan. |
Llosgfynydd yn [[Ynys yr Iâ]] ydy [[Eyjafjallajökull]] ac fe achosodd gryn anhwylustod i deithio awyr drwy Ewrop yng ngwanwyn 2010. Chwythodd gwynt y gogledd ei lwch dros wledydd Prydain yn Ebrill a Mai pan waharddwyd awyrennau rhag hedfan. Ym Mai 2011 ffrwydrodd llosgfynydd arall yn Ynys yr Iâ, sef [[Grímsvötn]]. Rhyddhawyd mwy o ludw yn ystod y 24 awr cyntaf na wnaeth Eyjafjallajökull drwy gydol ei echdoriad. Roedd y cymylau lludw'n codi hyd at 15 [[kilometr|km]]. Mesurodd VEI4 ar y raddfa berthnasol. |
||
During 22 May the ash plume fell to around 10 km altitude, rising occasionally to 15 km.[11] |
|||
As of writing, the eruption has been releasing about 2000 tons of ash per second, making it 120 million tons in the first 48 hours [12]. This makes the 2011 eruption of Grimsvotn a confortable VEI4 in the scale of volcanic explosive index (VEI), releasing more ash in the first 48 hours than Eyjafjallajokull during its entire 2010 eruption |
|||
== Llosgfynyddoedd y Byd == |
== Llosgfynyddoedd y Byd == |
Fersiwn yn ôl 23:02, 23 Mai 2011
Caiff llosgfynydd (mynydd tân) ei greu lle mae craig tawdd (magma) yn codi i wyneb y ddaear gan achosi echdoriadau folcanig. Craig wedi ei doddi mwy na 100km o dan wyneb y Ddaear yw magma sydd wedyn yn dechrau codi tuag at wyneb y ddaear. Pan gyrhaedda'r magma wyneb y ddaear fe lifa neu fe dasga o'r ddaear ar ffurf lafa neu lydw folcanig. Ar wahân i graig tawdd mae lafa yn cynnwys creigiau a nwy.
Gelwir y creigiau sydd yn ffurfio o achos ffrwydriadau folcanig yn Greigiau Igenaidd, er enghraifft Basalt neu Gwenithfaen.
Lleolir llosgfynyddoedd y ddaear lle mae platiau tectonig yn cwrdd neu uwchben mannau poeth. Ar hyn o bryd mae'r mwyafrif o ffrwydriadau llosgfynyddoedd a daeargrynfeydd y ddaear yn digwydd o gwmpas y Môr Tawel, yn dilyn ymylon plât tectonig y Môr Tawel.
Llosgfynydd yn Ynys yr Iâ ydy Eyjafjallajökull ac fe achosodd gryn anhwylustod i deithio awyr drwy Ewrop yng ngwanwyn 2010. Chwythodd gwynt y gogledd ei lwch dros wledydd Prydain yn Ebrill a Mai pan waharddwyd awyrennau rhag hedfan. Ym Mai 2011 ffrwydrodd llosgfynydd arall yn Ynys yr Iâ, sef Grímsvötn. Rhyddhawyd mwy o ludw yn ystod y 24 awr cyntaf na wnaeth Eyjafjallajökull drwy gydol ei echdoriad. Roedd y cymylau lludw'n codi hyd at 15 km. Mesurodd VEI4 ar y raddfa berthnasol.
During 22 May the ash plume fell to around 10 km altitude, rising occasionally to 15 km.[11]
As of writing, the eruption has been releasing about 2000 tons of ash per second, making it 120 million tons in the first 48 hours [12]. This makes the 2011 eruption of Grimsvotn a confortable VEI4 in the scale of volcanic explosive index (VEI), releasing more ash in the first 48 hours than Eyjafjallajokull during its entire 2010 eruption
Llosgfynyddoedd y Byd
Rhai o losgfynyddoedd enwog y ddaear yw:
- Etna (yr Eidal)
- Eyjafjallajökull (Gwlad yr Iâ)
- Hekla (Gwlad yr Iâ)
- Krakatoa (Rakata, Indonesia)
- Mauna Loa (Hawaii, UDA)
- Mauna Kea (Hawaii, UDA)
- Erebus (Ynys Ross, Antarctica)
- Fuji (Honshu, Siapan)
- Mynydd Rainier (Washington, UDA)
- Mynydd St. Helens (Washington, UDA)
- Unzen (Kyushu, Siapan)
- Mont Pelée (Martinique)
- Novarupta (Alaska, UDA)
- Popocatépetl (Mecsico)
- Surtsey (Gwlad yr Iâ)
- Santorini (Gwlad Groeg)
- Tambora (Sumbawa, Indonesia)
- Teide (Tenerife, Sbaen)
- Vesuvius (Yr Eidal)
Llosgfynyddoedd Cymru
Nid oes llosgfynyddoedd yn ffrwydro yng Nghymru heddiw, ond fe oedd miliynau o flynyddoedd yn ôl. O ganlyniad, mae'n bosib gweld creigiau a lludw folcanig yng Nghymru, er engraifft ar Rhobell Fawr. Fe ddefnyddir y creigiau hyn ar gyfer adeiladu.
Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol