Amgueddfa Palesteina

Oddi ar Wicipedia
Amgueddfa Palesteina
Enghraifft o'r canlynolamgueddfa Edit this on Wikidata
GwladBaner Palesteina Palesteina
Dechrau/Sefydlu2016 Edit this on Wikidata
PerchennogGwladwriaeth Palesteina Edit this on Wikidata
Prif bwncGwladwriaeth Palesteina Edit this on Wikidata
Map
PencadlysBir Zait Edit this on Wikidata
Enw brodorolالمتحف الفلسطيني Edit this on Wikidata
GwladwriaethGwladwriaeth Palesteina Edit this on Wikidata
RhanbarthBir Zait Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://www.palmuseum.org/ Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Amgueddfa Palesteina yn adeilad ac yn brosiect gan Gymdeithas Les Palesteina, sefydliad dielw ar gyfer datblygu prosiectau dyngarol ym Mhalesteina. Gan gynrychioli hanes a dyheadau pobl Palestina, nod yr amgueddfa yw trafod gorffennol, presennol a dyfodol y wlad.[1]

Lleolir yr Amgueddfa yn Birzeit (25 km i'r gogledd o Jeriwsalem) ac fe'i hagorwyd ar 18 Mai 2016, er nad oedd ganddo unrhyw arddangosion.[2][3]

Agorwyd yr arddangosfa agoriadol "Jerusalem Lives" ar 26 Awst 2017.[4]

Ar 29 Awst 2019, enwyd yr amgueddfa yn enillydd Gwobr Aga Khan am Bensaernïaeth .[5]

Amgueddfa heb ffiniau[golygu | golygu cod]

Gan gynrychioli hanes a dyheadau pobl Palesteina, nod Amgueddfa Palesteina yw trafod gorffennol, presennol a dyfodol Palestina.[6] I'r diben hwnnw, mae rhaglenni ymchwil yr amgueddfa'n datblygu gwybodaeth sy'n berthnasol y tu mewn a'r tu allan i Balesteina.[6] Trwy ei llwyfannau digidol a'i phartneriaid rhyngwladol, nod yr amgueddfa yw cysylltu â thua 10 miliwn o Balesteiniaid[5] sydd wedi'u gwasgaru ledled y byd, a chyda phawb sydd â diddordeb ym Mhalesteina.[7]

Nod yr amgueddfa yw mynd y tu hwnt i ffiniau gwleidyddol a daearyddol, a mynd i'r afael â'r materion symudedd oherwydd y gwrthdaro rhwng Israel a Phalestina.[8] Gyda rhwydwaith helaeth o bartneriaethau yn y rhanbarth, ceisia'r amgueddfa weithredu fel canolbwynt ar gyfer gweithgaredd diwylliannol yno y wlad.[9]

Cychwynnwyd y syniad o ddatblygu amgueddfa ym 1997 gan y Gymdeithas Les yn Llundain i goffáu Al Nakba, ac fe'i datblygwyd yn ddiweddarach i safbwynt ehangach i ddogfennu[10] hanes, cymdeithas, celf a diwylliant Palesteina o ddechrau'r 19g.

"Nid yw o reidrwydd i ddechrau neu stopio yn y Nakba, ond i edrych ar Balesteiniaid cyn hynny ac ar ôl hynny ... cymerwch yr hanes hwnnw a'r cof hwnnw fel modd i fyfyrio ar yr hyn sy'n digwydd heddiw ac fel ffordd i feddwl trwy syniadau, cysyniadau a chynigion ar gyfer y dyfodol. " Jack Persekian, cyn-gyfarwyddwr Amgueddfa Palesteina.

Penodwyd yr awdur a'r academydd Dr. Adila Laïdi-Hanieh yn Gyfarwyddwr Cyffredinol ym Medi 2018.[11] Datblygodd strategaeth rhaglenni pum mlynedd gyntaf yr amgueddfa, a sefydlodd ddwy adran newydd yn canolbwyntio ar guradu, ac ar raglennu ymchwil a gwybodaeth.[12] Arweiniodd raglenni cloi COVID-19 yr Amgueddfa yn 2020, a alluogodd yr amgueddfa i gynyddu ei darpariaeth o weithgareddau ar-lein heb ymyrraeth, wrth arallgyfeirio ac ehangu ei chynulleidfaoedd.[13]

Pensaernïaeth[golygu | golygu cod]

Penseiri'r adeilad oedd Heneghan Peng, a ddyluniodd Amgueddfa'r Aifft Fawr. Ei nod yw dod â chymysgedd o ofodau arddangos, ymchwil a rhaglenni addysg ynghyd. Trwy ei llwyfannau digidol a'i phartneriaid rhyngwladol, nod yr Amgueddfa yw cysylltu â thua 10 miliwn o Balesteiniaid sydd wedi'u gwasgaru ledled y byd, a chyda phawb sydd â diddordeb ym Mhalestina.[14][5]

Mae'r Amgueddfa Palestina yn nodedig fel enillydd Gwobr Pensaernïaeth Aga Khan 2019. Pan gyrhaeddodd restr fer y wobr yn gynharach yn y flwyddyn,[1] daeth yr amgueddfa'n enwog am briodi dyluniad esthetig hyfryd gyda chyfrifoldeb amgylcheddol.[15]

Wedi'i leoli ar gopa bryn, mae adeilad yr amgueddfa'n edrych dros Fôr y Canoldir.[16] Gyda dyluniad wedi'i ysbrydoli gan y dirwedd wledig o'i amgylch, mae'r adeilad yn integreiddio'n ddi-dor i'w amgylchedd.[17] Calchfaen lleol yw ffasâd yr adeilad[17] ac mae ei erddi'n rhaeadru i lawr yr allt, gan gynrychioli hanes llystyfiant ac amaethyddiaeth Palesteina.[15]

Gosododd adeiladwyr derasau â llaw, gan ymgorffori gwybodaeth a sgiliau crefftwyr lleol.[18] Mae'r gerddi'n ymestyn er mwyn hwyluso arddangosfeydd awyr agored a chyfuno'r adeilad â'i amgylchedd.[18] Mae tu mewn yr adeilad yn cynnwys orielau, cyfleusterau addysgol ac ymchwil, a swyddfeydd gweinyddol.[15]

Enillodd adeiladwaith cynaliadwy'r amgueddfa ardystiad LEED Aur iddi.[16] Mae dyluniad yr adeilad yn ystyried cynaliadwyedd ynghyd ag ymarferoldeb ei gweinyddu o ddydd i ddydd.[18] Er mwyn cyrraedd safonau LEED, roedd angen i'r adeiladwyr weithredu technolegau rheoli systemau a oedd yn newydd i ddiwydiant adeiladu'r ardal.[18]

Codwyd yr amgueddfa ar bron i ddeg erw o dir a roddwyd gan Brifysgol Birzeit ger Ramallah, ac amcangyfrifir bod cost yr adeilad yn USD $ 24 i $ 30 miliwn.[19][2] Cyfrannwyd arian gan "dros 30 o deuluoedd a sefydliadau preifat Palesteina", gan gynnwys Sefydliad AM Qattan, Banc Palesteina (dan berchnogaeth breifat), a'r Gronfa Arabaidd ar gyfer Datblygu Cymdeithasol ac Economaidd.[19]

Cafodd yr amgueddfa ei hagor a'i hurddo gan Mahmoud Abbas ar 18 Mai 2016.[20]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

  • Rhestr o amgueddfeydd yn nhiriogaethau Palesteina
  • Rhestr o artistiaid Palesteina

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. 1.0 1.1 "Palestinian Museum – Aga Khan Development Network". www.akdn.org. Cyrchwyd 28 August 2019."Palestinian Museum – Aga Khan Development Network". www.akdn.org. Retrieved 28 August 2019.
  2. 2.0 2.1 James Glanz and Rami Nazzalmay (16 May 2016). "Palestinian Museum Prepares to Open, Minus Exhibitions". New York Times. Cyrchwyd 26 February 2021.James Glanz and Rami Nazzalmay (16 May 2016). "Palestinian Museum Prepares to Open, Minus Exhibitions". New York Times. Retrieved 26 February 2021.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  3. Glanz, James; Nazzal, Rami (16 May 2016). "Palestinian Museum Prepares to Open, Minus Exhibitions".
  4. Joe, Dyke (26 August 2017). "Jerusalem the focus of first Palestinian Museum show". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-08-18. Cyrchwyd 28 August 2017.
  5. "The Winners of the 2019 Aga Khan Award for Architecture". Architectural Record. New York City. 29 August 2019. Cyrchwyd 29 August 2019.
  6. 6.0 6.1 "Palestinian Museum : Aga Khan Development Network". www.akdn.org. Cyrchwyd 28 August 2019.
  7. Hecht, Esther. "Palestinian Museum Will Link the Past and the Present". Archrecord.construction.com. Cyrchwyd 20 May 2016.
  8. Cascone, Sarah. "Bloodshed Can't Derail Construction of Palestinian Museum". News.artnet.com. Cyrchwyd 20 May 2016.
  9. Hatuqa, Dalia. "The Palestinian Museum will present a culture without borders". Thenational.ae. Cyrchwyd 20 May 2016.
  10. Rana Anani (21 April 2013). "Palestinian Museum to Showcase People's History, Culture – Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". Al-Monitor. Cyrchwyd 20 May 2016.
  11. "Dr. Adila Laïdi-Hanieh – Director General of the Palestinian Museum". PM homepage. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-10-27. Cyrchwyd 26 February 2021.
  12. "New directions for the Palestinian Museum: Interview with director Dr Adila Laïdi Hanieh". Middle East Monitor. London, UK. 26 June 2019. Cyrchwyd 26 February 2021.
  13. Vittoria Volgare Detaille (8 August 2020). "Inside the Palestinian Museum". Sekka Magazine. Abu Dhabi. Cyrchwyd 26 February 2021.
  14. Hecht, Esther. "Palestinian Museum Will Link the Past and the Present". Archrecord.construction.com. Cyrchwyd 20 May 2016.
  15. 15.0 15.1 15.2 "The Palestinian Museum on 2019 Shortlist for Aga Khan Award for Architecture". PM homepage. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-08-18. Cyrchwyd 28 August 2019."The Palestinian Museum on 2019 Shortlist for Aga Khan Award for Architecture" Archifwyd 2021-08-18 yn y Peiriant Wayback.. PM homepage. Retrieved 28 August 2019.
  16. 16.0 16.1 "Three UAE Projects on 2019 shortlist for Aga Khan Award for Architecture". gulfnews.com. Cyrchwyd 28 August 2019."Three UAE Projects on 2019 shortlist for Aga Khan Award for Architecture". gulfnews.com. Retrieved 28 August 2019.
  17. 17.0 17.1 "Shortlist for the 2019 Aga Khan Award for Architecture announced". Architectural Digest Middle East. Cyrchwyd 28 August 2019.
  18. 18.0 18.1 18.2 18.3 "Palestinian Museum | Aga Khan Development Network". www.akdn.org. Cyrchwyd 28 August 2019."Palestinian Museum | Aga Khan Development Network". www.akdn.org. Retrieved 28 August 2019.
  19. 19.0 19.1 "Jack Persekian steps down". The Economist. 9 December 2015. Cyrchwyd 17 May 2016.
  20. "A museum without exhibits". The Economist. 4 June 2016. Cyrchwyd 4 June 2016.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Eginyn erthygl sydd uchod am Balesteina. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato