Afagddu (panto)

Afagddu
Enghraifft o:	pantomeim Cymraeg
Dyddiad cynharaf	1975
Cyhoeddwr	heb ei chyhoeddi
Cysylltir gyda	Cwmni Theatr Cymru
Cyfarwyddwr/wyr	Grey Evans
Dynodwyr

Pantomeim Cymraeg i blant gan Gwmni Theatr Cymru ym 1975 oedd Afagddu. Roedd y cwmni eisoes wedi llwyfannu Mawredd Mawr (1971), Gweld Sêr (1972), Dan y Don (1973) a Pwyll Gwyllt (1974) cyn hynny, ac felly roedd cynulleidfaoedd o blant Cymru yn barod am eu panto blynyddol, dros gyfnod y Nadolig a'r flwyddyn newydd. Trefnwyd 64 perfformiad o bumed pantomeim y cwmni.^[1] Cafodd y cynhyrchiad adolygiad negyddol iawn yn Y Cymro gan ei alw'n "y cynhyrchiad mwyaf erchyll a welais ei lwyfannu erioed yn enw Cwmni Theatr Cymru".^[1]

Cymeriadau

Afagddu
Morda
Llew Capie
Maelgwn Gwynedd
Eurfyw
Elffin Dywysog
Ceridwen
Taliesin
Pentrefwyr

Disgrifiad

"Stori dywyll iawn" yw'r modd y disgrifid y panto, yn rhaglen y cynhyrchiad.^[2] Mae'r cymeriadau yn seiliedig ar gymeriadau o'r Chwedlau Cymraeg.

Ceir awgrym o hurtrwydd y cynhyrchiad yn y "nodiadau blaendir" yn y Rhaglen: "Croniclwyd hanes Afagddu gan y Myfyriwr Erch a'i Ology (ynganer o-lo-ji). Gŵyr pawb call mai'r gair gwreiddiol am "gi" oedd "ji" (ynganer ji), ac mae ci unglust ydoedd, a honno ar flaen ei gynffon. Yr un ji roddodd gychwyn i'r Ceffyl Bach, a garlamodd bob cam i'r Merica".^[2]

Cefndir

I gyd fynd â'r cynhyrchiad, lluniwyd "Grwp Blêr" neu "Y Gerddorfa" oedd yn cynnwys:^[2]

John Gwyn - Gitâr drydan / acwstig
Gwyndaf Roberts - Bâs / Telyn
Paul Westwell - Drymiau
Cenfyn Evans - Piano Wurlitzer, Synthesizer Farfisa a Trwmped.

Nodwyd mewn adolygiad yn Y Dinesydd bod y "grŵp roc bach ond hynod ddawnus" wedi rhoi "sail gref i'r cynhyrchiad, rhywbeth y gallai'r plant ymateb iddo ar unwaith".^[1]

Cynyrchiadau nodedig

Llwyfannwyd y panto am y tro cyntaf gan Gwmni Theatr Cymru dros gyfnod y gaeaf 1975/6. Cyfarwyddwr : Grey Evans; Cynllunydd : Martin Morley; Cyfarwyddwr Cerdd : Cenfyn Evans; Set : Glyn Richards ac Alan Jones a Jon Clarke. Rheolwr y llwyfan oedd Siôn Humphreys. Cast:

Afagddu - Iestyn Garlick
Morda - J. O. Jones
Llew Capie - Valmai Jones
Maelgwn Gwynedd - Gwynfryn Roberts
Eurfyw - Llinos Jenkins
Elffin Dywysog - René Griffiths
Ceridwen - Iola Gregory
Taliesin - Hugh Edwin
Pentrefwyr - Gaynor Davies a Rolant Jones

Nodwyd mewn sawl adolygiad mai "seren y sioe" oedd Valmai Jones fel Llew Capie, "cymeriad bendigedig o ddrwg a doniol, wedi ei chwarae'n afiaethus [...] a oleuodd dipyn ar adegau tywyllaf y sioe hon".^[1]

Oriel y cynhyrchiad cyntaf

J. O. Jones, Valmai Jones a Iestyn Garlick - Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
J. O. Jones a Iestyn Garlick - Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Iola Gregory, J. O. Jones, Iestyn Garlick a Hugh Edwin - Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Gwynfryn Roberts - Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Gwynfryn Roberts a Iola Gregory Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Iola Gregory a Hugh Edwin Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975
Valmai Jones - Cast y pantomeim Afagddu gan Gwmni Theatr Cymru 1975

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 "Seren Asbri yn Afagddu". Llwyfan Rhif 13. Gwanwyn 1976.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Rhaglen y cynhyrchiad. Cwmni Theatr Cymru. 1975.

[:0-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 "Seren Asbri yn Afagddu". Llwyfan Rhif 13. Gwanwyn 1976.

[:1-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Rhaglen y cynhyrchiad. Cwmni Theatr Cymru. 1975.

[1]

[2]