Trychineb Hillsborough

Oddi ar Wicipedia
Trychineb Hillsborough
Enghraifft o'r canlynolstampede, trychineb Edit this on Wikidata
Dyddiad15 Ebrill 1989 Edit this on Wikidata
Lladdwyd97 Edit this on Wikidata
AchosCrowd collapses and crushes edit this on wikidata
LleoliadHillsborough Stadium Edit this on Wikidata
Map
Gwladwriaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Cofeb yn stadiwm Anfield, Lerpwl.

Gwasgfa o bobl mewn lle cyfyng oedd trychineb Hillsborough a ddigwyddodd yn ystod gêm pêl-droed gynderfynol y Cwpan FA rhwng Lerpwl a Nottingham Forest ar 15 Ebrill 1989 yn Stadiwm Hillsborough, Sheffield, Lloegr. Bu farw 96 o bobl, 94 ohonynt ar y diwrnod a 2 arall yn yr ysbyty,[1] ac anafwyd 766, pob un ohonynt yn gefnogwr Lerpwl. Hillsborough oedd y trychineb gwaethaf yn hanes Prydain i ddigwydd mewn stadiwm, ac un o'r trychinebau pêl-droed gwaethaf erioed.[2]

Cytunwyd i gynnal y gêm rhwng Lerpwl a Nottingham Forest mewn stadiwm "niwtral", a dewiswyd Hillsborough gan y Gymdeithas Bêl-droed. Penderfynodd Heddlu De Swydd Efrog i roi cefnogwyr Nottingham Forest yn Spion Kop End a chefnogwyr Lerpwl yn Leppings Lane, er yr oedd Spion Kop End yn fwy o faint ac yr oedd disgwyl i fwy o gefnogwyr Lerpwl wylio'r gêm na chefnogwyr Nottingham Forest. Cyn dechrau'r gêm roedd yn amlwg bod gormod o gefnogwyr Lerpwl yn mynd trwy'r giatiau tro. Agorodd yr heddlu giât fawr i'w galluogi i fynd trwy dwnel i gyrraedd dau loc. Achosodd y mewnlifiad i'r llociau wasgi'r bobl, a dringodd rhai ohonynt dros ffensiau i ddianc. Ychydig wedi dechrau'r gêm, syrthiodd cefnogwyr Lerpwl ar ben ei gilydd yn erbyn gwahanfur rhwng y llociau a'r maes chwarae, a daeth y gêm i ben ar ôl chwe munud. Tynodd gwylwyr hysbysfyrddau i lawr er mwyn cario'r clwyfiedig. Dim ond 14 o'r 96 a fu farw a ddygwyd i ysbyty. Yn fuan ar ôl y digwyddiad, bu cyhuddiadau taw trais a hwliganiaeth gan gefnogwyr Lerpwl oedd yn gyfrifol am y drychineb, yn ôl adroddiad drwg-enwog a gyhoeddwyd ar dudalen flaen The Sun dan y pennawd "THE TRUTH".[3] Yn ôl yr ymchwiliad swyddogol i'r trychineb, Adroddiad Taylor (1990), "y prif reswm dros y drychineb oedd methiant rheoli gan yr heddlu".[4] O ganlyniad i gasgliadau'r adroddiad, cafodd terasau sefyll eu tynnu o stadia mawr ar draws Lloegr, Cymru a'r Alban.[5]

Ugain mlynedd wedi'r trychineb, galwodd yr Ysgrifennydd dros Ddiwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon Andy Burnham ar yr heddlu, y gwasanaeth ambiwlans a chyrff eraill i gyhoeddi'r holl ddogfennau sy'n berthnasol i'r drychineb.[6] Sefydlwyd Panel Annibynnol Hillsborough gyda James Jones, Esgob Lerpwl, yn gadeirydd, a ddatgelodd yn 2012 nad oedd yr un o gefnogwyr Lerpwl yn gyfrifol am y marwolaethau, ac i'r awdurdodau geisio cuddio'r hyn ddigwyddodd, gan gynnwys yr heddlu a newidiodd 164 o ddatganiadau oedd yn ymwneud â'r trychineb.[7] Ymysg yr ymateb i adroddiad y panel oedd ymddiheuriadau gan y Prif Weinidog David Cameron, Prif Gwnstabl Heddlu De Swydd Efrog David Crompton, a Kelvin Mackenzie, golygydd The Sun ar adeg y trychineb.[8]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "1989: Football fans crushed at Hillsborough". BBC News. 15 April 1989. Cyrchwyd 2 April 2010.
  2. Eason, Kevin (13 April 2009). "Hillsborough: the disaster that changed football". The Times. UK. Cyrchwyd 1 October 2009.
  3. Gibson, Owen; Carter, Helen (18 April 2009). "Hillsborough: 20 years on, Liverpool has still not forgiven the newspaper it calls 'The Scum'". The Guardian. London. Cyrchwyd 26 November 2011.
  4. Lord Taylor's interim report on the Hillsborough stadium disaster (Zipped PDF). para. 278.[dolen marw]
  5. "Footballnetwork.org/ synopsis of Taylor Report". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2012-09-12.
  6. Conn, David (17 April 2009). "Football: David Conn on Hillsborough". The Guardian. Retrieved 12 September 2012.
  7. Owen Gibson, David Conn and Haroon Siddique (12 September 2012). "Hillsborough disaster: David Cameron apologises for 'double injustice'". The Guardian. Retrieved 12 September 2012.
  8. "Hillsborough files released: As it happened". BBC News. Retrieved 12 September 2012.

Cyfesurynnau: 53°24′41″N 1°30′2″W / 53.41139°N 1.50056°W / 53.41139; -1.50056