Thomas Tudor
| Thomas Tudor | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 3 Gorffennaf 1785  Trefynwy |
| Bu farw | 1885 Unknown |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | arlunydd |
| Tad | Owen Tudor |
Arlunydd Cymreig oedd Thomas Tudor neu Tomos Tudor (3 Gorffennaf 1785 – 1885) o Drefynwy, Sir Fynwy yn ne-ddwyrain Cymru.
Cafodd ei eni yn Nhrefynwy ar y 3 Gorffennaf 1785 ac fe'i bedyddiwyd yn Eglwys Gatholig Santes Fair yn y dref lle'r ymsefydlodd y teulu ychydig ynghynt. Roeddent wedi symud i Drefynwy ar ôl i'r tad fynd yn fethdalwr. Roedd taid Tomos, sef James Tudor Morgan yn Uchel Siryf Sir Forgannwg yn 1744.[1] Llyfrwerthwr oedd ei dad Owen Tudor ac roedd ganddo ddau fachgen a oedd yn arlunwyr da a thalentog. Creodd y tri ohonynt sgetsis a diagramau i lyfr o'r enw Historical Tour in Monmouthshire a broliwyd y llyfr gan yr Archddiacon William Coxe. Dim ond tair-ar-ddeg oed oedd Thomas ar y pryd a'i frawd yn bymtheg oed.[2]
Rhwng 1809 a 1819, arddangoswyd gwaith y bechgyn yn yr Academi Frenhinol. Portreadau oedd y rhan fwyaf o waith Thomas ac roedd manylder ei luniau o adeiladau yn syfrdanol. Peiniodd gydag olew weithiau ond dyfrliw unlliw oedd y rhan fwyaf o'i waith.[2]
Casglodd rent ar ran Colonel Henry Morgan-Clifford yn Sir Gaerfyrddin a Sir Fynwy. Cododd dŷ ("Tudor House") yn Wyesham, Trefynwy ac roedd ganddo dŷ arall: "Penallt".[4] Bu farw yn 1855 a chafodd ei gladdu yn Llandidiwg.[2]
Ei waith[golygu | golygu cod]
Mae gweithiau ganddo heddiw yng nghasgliadau Tate Britain[3] ac Amgueddfa Victoria ac Albert, Llundain, Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth, ac amgueddfeydd Cas-gwent a Threfynwy.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ London Gazette: no. 8290. p. 1. 3 Ionawr 1743. Retrieved 2012-04-06.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Kissack, Keith. Thomas Tudor - A Monmouth Artist (copi ar gael yn Amgueddfa Trefynwy).
- ↑ 3.0 3.1 Thomas Tudor, The Tate, adalwyd Ebrill 2012
- ↑ "Thomas Tudor 1785-1855". Llyfrgell Genedlaethol Cymru.. 1980. http://welshjournals.llgc.org.uk/browse/viewpage/llgc-id:1277425/llgc-id:1286144/llgc-id:1286167/getText. Adalwyd 12 Ebrill 2012.