Simon bar Kochba

Oddi ar Wicipedia
Simon bar Kochba
Ganwyd1 g Edit this on Wikidata
Bu farw135 Edit this on Wikidata
Betar Edit this on Wikidata
Galwedigaethwarlord Edit this on Wikidata
PerthnasauEleazar of Modi'im Edit this on Wikidata

Simon bar Kochba (Hebraeg: שמעון בר כוכבא, hefyd Bar Kokhva neu Bar Kokhba) oedd arweinydd y gwrthryfel Iddewig yn erbyn yr Ymerodraeth Rufeinig yn 132.

Ei enw gwreiddiol oedd Simon ben Kosba (Hebraeg: שמעון בן כוסבא neu ben Kosiba, בן כוזיבא). Rhoddwyd y cyfenw Bar Kochba Aramaeg am "Fab Seren", yn ddiweddarch, yn cyfeirio at broffwydoliaeth yn Llyfr Numeri.

Roedd yr Iddewon wedi gwrthryfela yn erbyn Rhufain unwaith rhwng 66 a 73, ac wedi cael eu gorchfygu. Yn 132 codasant mewn gwrthryfel eto dan arweiniad bar Kochba. Gorfodwyd y lleng X Fretensis i adael Jerusalem a dychwelyd i Cesarea, a meddiannwyd y ddinas gan yr Iddewon. Dinistriwyd y lleng XXII Deiotariana yn llwyr. Llwyddodd bar Kochba i sefydlu gwladwriaeth annibynnol a barhaodd am dair blynedd, gan ei rheoli dan y teitl "Nasi".

Cafodd y Rhufeiniaid gryn drafferth yn rhoi diwedd ar y gwrthryfel yna, ac yn y diwedd bu raid iddynt ddefnyddio deuddeg lleng. Ar ôl brwydro hir, gorfodwyd bar Kochba i encilio i gaer Betar. Llwyddodd y Rhufeiniaid i gipio'r gaer a lladdwyd bar Kochba a'i wŷr. Yn ôl Cassius Dio, lladdwyd 580,000 o Iddewon yn y gwrthryfel, a llosgwyd 50 o drefi caerog a 985 o bentrefi. Dinistriwyd Jerusalem, ac adeiladwyd dinas Rufeinig, Aelia Capitolina, yn ei lle. Bu'r gwrthryfel y gostus iawn i'r Rhufeiniaid hefyd.

Yn dilyn y gwrthryfel, creodd yr ymerawdwr Hadrian dalaith newydd, trwy uno Judaea, Galilea a Samaria i greu Syria Palaestina.