Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd

Oddi ar Wicipedia

Mae Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd yn rhestr sy'n cynnwys y meddyginiaethau a ystyrir yn fwyaf effeithiol a diogel i ddiwallu'r anghenion pwysicaf mewn system iechyd. Defnyddir y rhestr yn aml gan wledydd i helpu i ddatblygu eu rhestrau lleol o feddyginiaeth hanfodol. Erbyn 2016, roedd mwy na 155 o wledydd wedi creu rhestrau cenedlaethol o feddyginiaethau hanfodol yn seiliedig ar restr enghreifftiau Sefydliad Iechyd y Byd. Mae hyn yn cynnwys gwledydd yn y byd datblygedig a'r byd sy'n datblygu.

Rhennir y rhestr yn eitemau craidd ac eitemau cyflenwol. Ystyrir mai'r eitemau craidd yw'r opsiynau mwyaf cost-effeithiol ar gyfer problemau iechyd allweddol ac y gellir eu defnyddio gydag ychydig o adnoddau gofal iechyd ychwanegol. Mae'r eitemau cyflenwol naill ai'n gofyn am seilwaith ychwanegol fel darparwyr gofal iechyd neu offer diagnostig sydd wedi'u hyfforddi'n arbennig neu sydd â chymhareb cost-fudd is. Mae tua 25% o'r eitemau yn y rhestr ategol. Rhestrir rhai meddyginiaethau fel rhai craidd a chyflenwol. Er bod y rhan fwyaf o feddyginiaethau ar y rhestr ar gael fel cynhyrchion generig, nid yw bod o dan batent yn eithrio eitem o'r rhestr.

Cyhoeddwyd y rhestr gyntaf ym 1977 ac roedd yn cynnwys 212 o feddyginiaethau. Mae'r Sefydliad yn diweddaru'r rhestr bob dwy flynedd. Cyhoeddwyd y 14eg rhestr yn 2005 a chynhwysodd 306 o feddyginiaethau. Cyhoeddwyd yr 20fed argraffiad yn 2017, mae'n cynnwys 384 o feddyginiaethau[1].

Crëwyd rhestr ar wahân ar gyfer plant hyd at 12 oed, a elwir yn Rhestr Enghreifftiol sefydliad Iechyd y Byd o Feddyginiaethau Hanfodol i Blant yn 2007 ac mae yn ei 5ed rhifyn. Fe'i crëwyd i sicrhau bod anghenion plant yn cael eu hystyried yn systematig fel argaeledd ffurflenni priodol. Mae popeth yn y rhestr plant hefyd wedi'i gynnwys yn y brif restr.

Mae'r rhestr isod a'r nodiadau wedi seilio ar rifyn 19 a 20 y brif restr. Mae Δ yn nodi bod meddyginiaeth ar y rhestr gyflenwol yn unig.

Anesthetig[golygu | golygu cod]

Anadlu anesthetig

Meddyginiaethau a anadlir[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a chwistrellir[golygu | golygu cod]

Anesthetig lleol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaeth cyn llawdriniaeth a thawelyddion ar gyfer gweithdrefnau tymor byr[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer poen a gofal lliniarol[golygu | golygu cod]

Strwythur cemegol aspirin

Cyffuriau gwrthlid ansteroidol (NSAIDs)[golygu | golygu cod]

Poenleddfwyr opioid[golygu | golygu cod]

Tabledi diasapam

Meddyginiaethau ar gyfer symptomau cyffredin eraill mewn gofal lliniarol[golygu | golygu cod]

Codwarth fynhonnell hyoscin

Meddygyniaethau gwrth alergedd a meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anaffylacsis[golygu | golygu cod]

Ffiol o epineffrin

Gwrthwenwynau a sylweddau eraill a ddefnyddir mewn achosion o wenwyno[golygu | golygu cod]

Ansbesiffig[golygu | golygu cod]

Golosg actifedig

Sbesiffig[golygu | golygu cod]

Cyffuriau atal epilepsi[golygu | golygu cod]

Brand Tegretol o carbamasepin

Meddyginiaethau gwrth-heintus[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth llyngyr[golygu | golygu cod]

Gwrth llyngyr coluddol[golygu | golygu cod]

Llyngyr

Gwrth ffilariâu[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth sgistosomaidd a gwrth nematodau eraill[golygu | golygu cod]

Gwrthfiotigau[golygu | golygu cod]

Capsiwlau gwrthfiotig

Meddyginiaethau Beta Lactam[golygu | golygu cod]

Bensylpenisilin ar gyfer pigiad

Meddyginiaethau gwrth bacteria eraill[golygu | golygu cod]

Pecyn Serbaidd o Asithromycin
erythomycin

Meddyginiaethau i drin y gwahanglwyf[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i drin y diciâu[golygu | golygu cod]

A small pile of white crystals
Crisialau pur o Ethambwtol

Meddyginiaethau gwrth ffwngaidd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrthfeirysol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth herpes[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth retrofirws[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer atal heintiau opertiwnistig sy'n gysylltiedig â HIV[golygu | golygu cod]
Gwrthfeirysau eraill[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth hepatitis[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth hepatitis B[golygu | golygu cod]

Nucleoside/Nucleotide reverse transcriptase inhibitors

Meddyginiaethau gwrth hepatitis C[golygu | golygu cod]

Gwrthfeirysau eraill

Cyfuniadau dos sefydlog

Meddyginiaethau gwrth protosoal[golygu | golygu cod]

Meddiginiaethau gwrth amebâu a gwrth giardiasis[golygu | golygu cod]

Meddiginiaethau gwrth leishmaniasis[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth malaria[golygu | golygu cod]

Am driniaeth iachau[golygu | golygu cod]
Ar gyfer atal[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i drin niwmosistosis a drinosgoplasmosis[golygu | golygu cod]

Trypanosoma Affricanaidd[golygu | golygu cod]
Cam 1af[golygu | golygu cod]
2il gam[golygu | golygu cod]
Trypanosoma Americanaidd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i drin y feigryn[golygu | golygu cod]

Ymosodiad llym[golygu | golygu cod]

Atal[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau atal lledaenu tiwmorau neu gelloedd difrïol a chyffuriau atal imiwnedd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau atal imiwnedd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau cytotocsig a chynorthwyol[golygu | golygu cod]

Hormonau a gwrthhormonau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i drin clefyd Parkinson[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau sy'n effeithio'r gwaed[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth anaemia[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau sy'n effeithio ar geulo[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau eraill ar gyfer diffygion hemoglobin[golygu | golygu cod]

Cynhyrchion gwaed a plasma o darddiad dynol[golygu | golygu cod]

Gwaed a chydrannau gwaed[golygu | golygu cod]

Plasma ffres wedi'i rewi

Meddyginiaethau sy'n deillio o blasma[golygu | golygu cod]

Imiwnoglobwnau dynol[golygu | golygu cod]

Ffactorau ceulo gwaed[golygu | golygu cod]

Amnewidion plasma[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau cardiofasgwlaidd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth angina[golygu | golygu cod]

Tabledi bisoporol o China

Meddyginiaethau gwrth arhythmig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth orbwysedd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer methiant y galon[golygu | golygu cod]

Bysedd y cŵn -ffynhonnell gwreiddiol digocsin

Meddyginiaethau gwrth thrombosis[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth blaten[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau thrombolytig[golygu | golygu cod]

Asiantau lleihau lipidau[golygu | golygu cod]

Dermatolegol (argroenol)[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrthffyngol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth-heintus[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrthlidiol a gwrth gosi[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau sy'n effeithio ar wahaniaethiad ac amlder croen[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau trin llau a'r clefyd crafu[golygu | golygu cod]

Asiantau diagnostig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau offthalmia[golygu | golygu cod]

Cyfryngau cyferbyneddau radio[golygu | golygu cod]

Diheintyddion ac antiseptig[golygu | golygu cod]

Antiseptig[golygu | golygu cod]

Diheintyddion[golygu | golygu cod]

Diwretigion[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gastroberfeddol[golygu | golygu cod]

17.5.1

Meddyginiaethau trin wlser[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth emetig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrthlidiol[golygu | golygu cod]

Carthyddion[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir i drin y dolur rhydd[golygu | golygu cod]

Ailhydradu trwy'r genau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau'r dolur rhydd ar gyfer plant[golygu | golygu cod]

Hormonau, meddyginiaethau endocrin eraill a dulliau atal genhedlu[golygu | golygu cod]

Hormonau adrenalin a sylweddau synthetig[golygu | golygu cod]

Androgenau[golygu | golygu cod]

Dulliau atal genhedlu[golygu | golygu cod]

Condom o gyfnod yr Hen Aifft

Meddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy'r genau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy chwistrelliad[golygu | golygu cod]

Dyfeisiau mewngroth[golygu | golygu cod]

Dyfais mewngroth gyda chopr

Dulliau rhwystr[golygu | golygu cod]

Dyfeisiau mewnblaniad[golygu | golygu cod]

Dyfeisiau i'w gosod yn y wain[golygu | golygu cod]

Inswlinau a meddyginiaethau eraill a ddefnyddir ar gyfer diabetes[golygu | golygu cod]

Cymhellion ofyliad[golygu | golygu cod]

Progestogen[golygu | golygu cod]

Hormonau thyroid a meddyginiaethau gwrth thyroid[golygu | golygu cod]

Imiwnoleg[golygu | golygu cod]

Asiantau diagnostig[golygu | golygu cod]

Sera ac imiwnoglobwlinau[golygu | golygu cod]

Brechlynnau[golygu | golygu cod]

A small vial with writing on it being removed from a cardboard package
Brechlyn colera

Meddyginiaethau i ymlacio cyhyrau (actio ymylol) ac atalyddion colinesteras[golygu | golygu cod]

Paratoadau llygad[golygu | golygu cod]

Asiantau gwrth haint[golygu | golygu cod]

Asiantau gwrthlidiol[golygu | golygu cod]

Anesthetig lleol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau mioteg a thrin glawcoma[golygu | golygu cod]

Mydriatig[golygu | golygu cod]

Ffactor tyfiant endothelaidd gwrth-fasgwlaidd[golygu | golygu cod]

Ocsitosigion a gwrth ocsitosigion[golygu | golygu cod]

Ocsitosigion a chyffuriau erthylbair[golygu | golygu cod]

Gwrth ocsitosigion[golygu | golygu cod]

Toddiannau dialysis peritoneaidd[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau meddyliol ac ymddygiadol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau seicotig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau tymer[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau iselder[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau deubegwn[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau pryder[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer anhwylderau gorfodol obsesiynol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau oherwydd defnydd sylweddau seicoweithredol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau sy'n gweithredu ar y llwybr anadlol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth asthma a meddyginiaethau ar gyfer clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint[golygu | golygu cod]

Toddiannau i gywiro aflonyddwch dŵr, electrolyt a sylfaen asid[golygu | golygu cod]

Trwy'r genau[golygu | golygu cod]

Trwy wythïen[golygu | golygu cod]

Amrywiol[golygu | golygu cod]

Fitaminau a mwynau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau clust, trwyn a gwddf i blant[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau penodol ar gyfer gofal newyddenedigol[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i'r newyddanedig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau i'r mam[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer clefydau cymalau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a ddefnyddir i drin gowt[golygu | golygu cod]

Asiantau addasu clefydau a ddefnyddir mewn anhwylderau gwynegol[golygu | golygu cod]

Clefydau cymalau ieuenctid[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]


Cyngor meddygol

Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir.

Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall!