Rheilffordd Llyn Padarn

Oddi ar Wicipedia
Rheilffordd Llyn Padarn
uKHSTa
Llanberis
uHST
Gilfach Ddu
uHST
Cei Llydan
uKHSTe
Penllyn
Gilfach Ddu

Mae Rheilffordd Llyn Padarn (Saesneg: Llanberis Lake Railway) yn rheilffordd fach gyfyng 1' 11½" (neu 597 mm) sy'n rhedeg am 2.5 milltir (neu 4 km) ar hyd lan ddwyreinol Llyn Padarn yn Eryri, Gwynedd.

Rhwng Llanberis a Gilfach Ddu

Hanes[golygu | golygu cod]

Mae'r rheilffordd yn dilyn rhan hen lwybr y rheilffordd 4' 0” ag arfer cludo llechu o Chwarel Dinorwig i'r Felinheli.

Adfywiad[golygu | golygu cod]

Yng Ngorffennaf 1966, awgrymodd Lowry Porter o Southend-on-Sea reilffordd o weithdy y cwmni chwarel yng Ngilfach Ddu yn ymyl Llanberis, i Ben llyn. Roedd trafodaeth yn mynd ymlaen efo cwmni y chwarel pan caewyd y chwarel yng Ngorffennaf 1969. Prynwyd y gweithdy yng Ngilfach Ddu gan Gyngor Sir Gwynedd, efo bwriad o greu parc gwledig.

Gwerthwyd tir a chyfarpar y chwarel, a phrynodd y rheilffordd dri locomotif stêm ac un diesel. Ym Mehefin 1970, prynodd y Cyngor Sir drywydd y lein, a rhoddwyd caniatâd i'r rheilffordd newydd i'w ddefnyddio.

Adeiladwyd y Rheilffordd yn lled 1 tr 11 12 modf (597 mm) yn hytrach na'r 1 tr 10 34 modf (578 mm) a defnyddiwyd yn y chwarel. Felly roedd rhaid addasu'r locomotifau a cherbydau i gyd. Agorwyd y rheilffordd yn swyddogol ar 28 Mai 1971, ond na ddechreuodd gwasanaeth cyhoeddus tan 19 Gorffennaf, oherwydd problemau efo cerbydau. Estynnwyd y rheilffordd i Benllyn yn y gaeaf o 1971. Estynnwyd y lein i orsaf newydd yn Llanberis, agos i Reilffordd yr Wyddfa ym Mehefin 2003.

Locomotifau[golygu | golygu cod]

Dolbadarn
Rhif Enw Adeiladwyd gan Math Rhif gwaith Dyddiad Nodau
1 Elidir Hunslet 0-4-0 ST 493 1899 Adeiladwyd ar gyfer Chwarel Dinorwig; enw gwreiddiol Enid a hwyrach Red Damsel
2 Thomas Bach Hunslet 0-4-0 ST 894 1904 Adeiladwyd ar gyfer Chwarel Dinorwig; enw gwreiddiol Wild Aster
3 Dolbadarn Hunslet 0-4-0 ST 1430 1922 Adeiladwyd ar gyfer Chwarel Dinorwig
3 Maid Marian Hunslet 0-4-0 ST 822 1903 Adeiladwyd ar gyfer Chwarel Dinorwig. Gweithiodd ar Reilffordd Llyn Padarn o 1972 i 1975. Aeth i Reilffordd Llyn Tegid
7 Topsy Ruston Hornsby 4wDM 441427 1961 Adeiladwyd ar gyfer Glofa Bestwood
8 Twll Coed Ruston Hornsby 4wDM 268878 1952 Gweithiodd ar Reilffordd Lodge Hill ac Upnor
11 Garrett Ruston Hornsby 4wDM 198286 1939
12 Llanelli Ruston Hornsby 4wDM 451901 1961

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Thomas, Cliff (2002). The Narrow Gauge in Britain & Ireland. Cyhoeddwyr Atlantic. ISBN 1-902827-05-8.

Boyd, James I.C. (1986). Narrow Gauge Railways in North Caernarvonshire, trydedd cyfrol: The Dinorwic Quarry and Railways, The Great Orme Tramway and Other Rail Systems. Gwasg Oakwood.

Carrington D.C. and Rushworth T.F. (1972). Slates to Velinheli: The Railways and Tramways of Dinorwic Slate Quarries, Llanberis and the Llanberis Lake Railway. Cronfa Locomotif Maid Marian.

Dolen allanol[golygu | golygu cod]

Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
Eginyn erthygl sydd uchod am orsaf reilffordd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Eginyn erthygl sydd uchod am Wynedd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato