Oes yr Haearn

Oddi ar Wicipedia
Cyfnodau cynhanes
H   La Tène   Rhaghanes
  Hallstatt
Oes yr Haearn
  Oes ddiweddar yr Efydd  
  Oes ganol yr Efydd
  Oes gynnar yr Efydd
Oes yr Efydd
    Chalcolithig    
  Neolithig Cynhanes
Mesolithig
P     Paleolithig Uchaf  
    Paleolithig Canol
    Paleolithig Isaf
  Hen Oes y Cerrig
Oes y Cerrig

Cyfnod cynhanes sydd yn dilyn Oes yr Efydd yw Oes yr Haearn. Fe'i gelwir felly am fod haearn yn cael ei ddefnyddio ar raddau helaeth am y tro cyntaf. Er fod offer wedi eu gwneud o efydd yn cryfach, mae'n haws cael gafael ar haearn ac felly roedd yn cael ei defnyddio'n aml.

Oes yr Haearn ym Mhrydain[golygu | golygu cod]

Broch Dun Carloway, ar Ynys Lewis yn yr Alban

Cychwynnodd Oes yr Haearn ym Mhrydain tua'r 5 CC, ond mae rhai yn dadlau bod hi'n cychwyn llawer hwyrach, tua'r ganrif gyntaf CC. Roedd hi'n parhau hyd at y bedwaredd ganrif OC. Mae adeiladau amddiffynnol a godid yn ystod y cyfnod hwn yn cynnwys, er enghraifft, y Brochau yn yr Alban a bryngaerau fel Castell Dinas Brân (ger Llangollen).

Canolbarth Ewrop[golygu | golygu cod]

Gelwir cyfnod cynnar Oes yr Haearn yng nghanolbarth Ewrop y Diwylliant Hallstatt (Hallastat C a D, 800-450 CC). Ar ôl hynny daeth y cyfnod a adwaenir fel cyfnod Diwylliant La Tène (yn cychwyn tua 450 CC).

Cyswllt allanol[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]