Llanfaches
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Maches |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Casnewydd |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.6167°N 2.8167°W |
| Cod SYG | W04000820 |
 | |
Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Casnewydd yw Llanfaches (Saesneg: Llanvaches), nid nepell o Gas-gwent.
Ceir yr enghraifft gynharaf o'r enw 'Llanfaches' mewn dogfen o 1566; cyn hynny caed yr enw 'Merthyr Maches' ym 1254. Merch Gwynllyw oedd Maches; enwir cantref Gwynllŵg yng Ngwent ar ei hôl hefyd (gweler hefyd Llanfachraeth ym Môn).[1]
Rhoddodd William Wroth (1576- 1641) y gorau i'w reithoriaeth yn Llanfaches yn 1638 ac yna yn 1639 daeth yn weinidog Annibynwyr cyntaf Cymru.[2]
Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod]
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5][6]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Hywel Wyn Owen a Richard Morgan, Dictionary of the Place-Names of Wales (Gwasg Gomer, 2008)
- ↑ Gwyddoniadur Cymru. Cyd-olygyddion:John Davies, Menna Baines, Nigel Jenkins a Peredur Lynch. Gwasg Prifysgol Cymru. 2008. tud 531; R. Geraint Gruffydd, Y Gair a'r Ysbryd: Ysgrifau ar Biwritaniaeth a Methodistiaeth, gol. E. Wyn James (2019)
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]
Dinas
Casnewydd
Pentrefi
Allteuryn · Basaleg · Caerllion · Langstone · Llanfaches · Llanfihangel-y-fedw · Llansanffraid Gwynllŵg · Llan-wern · Pen-hŵ · Y Redwig · Trefesgob · Trefonnen · Tŷ-du