Afon Loire

Afon Loire
Math	y brif ffrwd
Daearyddiaeth
Sir	Allier, Ardèche, Cher, Indre-et-Loire, Loir-et-Cher, Loire, Haute-Loire, Loire-Atlantique, Loiret, Maine-et-Loire, Nièvre, Saône-et-Loire
Gwlad	Ffrainc ; Llydaw
Cyfesurynnau	44.8417°N 4.2186°E, 47.27°N 2.1844°W
Tarddiad	Saint-Martial
Aber	Bae Bizkaia
Llednentydd	Acheneau, Afon Maine, Erdre, Èvre, Layon, Afon Sèvre Nantaise, Afon Indre, Afon Cher, Afon Allier, Q51271530, Loiret, Loise, Notre-heure, Ruisseau de Balance, Bonnée, Authion, Brivet, Besbre, Arconce, Acolin, Aix, Ance, Gazeille, Ixeure, Ardoux, Afon Vienne, Aron, Arroux, Arzon, Beuvron, Aubois, Beaume, Borne, River Cisse, Coise, Lignon du Forez, Lignon du Velay, Vauvise, Nièvre, Furan, Gagne, Thouet, Sornin, Somme, Mare, Nohain, Renaison, Rhins, Roudon, Semène, Sumène, Aigue Nègre, Amasse, Romme, Vouzance, Boire de Champtocé, Boire Torse, Bonson, Bresme, Martinière canal, Chanasson, Cheuille, Choisille, Chézine, Gage, Gagne, Goulaine, Jarnossin, Louet, Mauves, Ondaine, Padelle, Peuilly, Prat Sauvage, Rhodon, Roumer, Teysonne, Thau, Toranche, Trézée, Vernason, Veyradeyre, Vrille, Bresbre, Loddes, Judelle, Q17355242, Trambouzan, Grée, Arçon, Hâvre, Ramel, Ocre, Engièvre, Divatte, Tronne, Q61818058, Châteauvert
Dalgylch	117,356 cilometr sgwâr
Hyd	1,006 cilometr
Arllwysiad	835 metr ciwbic yr eiliad
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Gweler hefyd Loire (gwahaniaethu).

Afon 1,020 km o hyd, yr hiraf yn Ffrainc, yw Afon Loire (Occitaneg, Léger / Leir; Francoprovençal, Lêre; Llydaweg a Lladin, Liger, neu Stêr Liger yn Llydaweg hefyd, yn tarddu o'r enw Galeg).

Mae'n tarddu yn Ardèche (Mont Gerbier de Jonc yw enw'r mynydd) ac yn llifo ar draws Ffrainc o'r de-ddwyrain i'r gogledd-orlelwin cyn cyrraedd de Llydaw ac aberu yn yr Iwerydd.

Mae ei basn o 117 000 km² yn cynrychioli 20% o dir Ffrainc; gyda basn Afon Seine, basn neu dalgylch Afon Loire yw'r unig un o'r rhai afonydd mawr Ffrainc sy'n gorwedd yn gyfangwbl yn y wlad ei hun.

Mae dyffryn Val de Loire ymhlith y mwyaf hanesyddol yn Ffrainc ac mae'n enwog ledled Ewrop am ei gestyll trawiadol niferus a adnabyddir heddiw fel Les chateaux de la Loire. Val de Bretagne yw'r enw ar ddyffryn y Loire rhwng Ingrandes-sur-Loire a Nantes yn Pays de la Loire.

Mae hi'n aberu yng Nghefnfor Iwerydd yn région Loire-Atlantique (yn y Llydaw hanesyddol), ac mae ganddi foryd yno.

Llednentydd[golygu | golygu cod]

Ymhlith llednentydd Afon Loire mae:

Prif drefi ar Afon Loire[golygu | golygu cod]

Dyro'i henw ar:

y départements canlynol:
- Indre-et-Loire (37)
- Loire (42)
- Haute-Loire (43)
- Loire-Atlantique (44), yn Llydaw hanesyddol,
- Maine-et-Loire (49)
- Saône-et-Loire (71)
Région Pays de la Loire
Val de Loire, rhan o ddyffryn yr afon, a Safle Treftadaeth y Byd ar restr UNESCO.