Gwyn godreog

Bordered White
	Adain uchaf yr oedolyn gwryw; o un o wledydd y de.
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Arthropoda
Dosbarth:	Insecta
Urdd:	Lepidoptera
Teulu:	Geometridae
Llwyth:	Bupalini
Genws:	Bupalus
Rhywogaeth:	B. piniaria
Enw deuenwol
	Bupalus piniaria; (Linnaeus, 10fed rhifyn Systema Naturae, 1758)
Cyfystyron
	Bupalus piniarius (lapsus); Phalaena piniaria Linnaeus, 1758;

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwyn godreog, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwynion godreog; yr enw Saesneg yw Bordered White, a'r enw gwyddonol yw Bupalus piniaria.^[1]^[2] Mae'n perthyn i deulu'r Geometridae ac oddi fewn i'r teulu hwn mae'n perthyn i lwyth y Bupalini o wyfynod. Mae'n eithaf cyffredin yng ngorllewin Ewrop, y Dwyrain Agos (sef yr hen Ymerodraeth yr Otomaniaid) a gogledd Affrica.^[3]

Mae'n hoff iawn o ardaloedd conifferaidd, ac mae'r oedolyn ar ei adain ym Mai a Mehefin, ac mewn rhai llefydd hyd yn oed hyd at Awst. 34–40 mm ydy lled ei adenydd.

Bupalus piniaria ♂
♂ △
Bupalus piniaria♀
♀ △

Bwyd[golygu | golygu cod]

Lliw gwyrdd sydd i'r siani flewog, gyda llinellau ysgafn arni a'i phrif fwyd ydy gwahanol fathau o binwydd (Pinus) yn enwedig pinwydd yr Alban (P. sylvestris) a phinwydd du Ewrop (P. nigra). Cofnodwyd y siani flewog hefyd ar ddail y Pseudotsuga a'r llarwydden (Larix) a'r sbriws (Picea a Picea abies). Mae'n cysgu dros y gaeaf fel piwpa (neu chwiler). Caiff ei adnabod fel pla mewn fforestydd conifferaidd.^[4]

Oriel luniau[golygu | golygu cod]

Adain uchaf oedolyn gwryw
Is-adain y gwryw o Dresden (yr Almaen)
Is-adain y fenyw o Dresden (yr Almaen)
Siani flewog
Wyau

Isrywogaeth[golygu | golygu cod]

Bupalus piniaria bernieri de Lajonquiere, 1958
Bupalus piniaria espagnolus Eitschberger & Steiniger, 1975
Bupalus piniaria flavescens White, 1876 (sydd fel i'w ganfod yn piniaria)
Bupalus piniaria mughusaria Gumppenberg, 1887 (sydd fel i'w ganfod yn piniaria)
Bupalus piniaria piniaria (Linnaeus, 1758)

Bupalus piniaria flavescens ♂
Bupalus piniaria flavescens ♂ △

Cyffredinol[golygu | golygu cod]

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwyn godreog yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

↑ Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.
↑ Skinner (1984), Chinery (2007): 180, FE (2009)
↑ Skinner (1984), Chinery (2007): 180, and see references in Savela (2001)

[1] Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.

[2] Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.

[3] Skinner (1984), Chinery (2007): 180, FE (2009)

[4] Skinner (1984), Chinery (2007): 180, and see references in Savela (2001)

[1]

[2]

[3]

[4]