Gwalchwyfyn y poplys
| Laothoe populi | |
|---|---|
| |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Arthropoda |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Lepidoptera |
| Teulu: | Sphingidae |
| Genws: | Laothoe |
| Rhywogaeth: | L. populi |
| Enw deuenwol | |
| Laothoe populi (Linnaeus, 1758)[1] | |
| Cyfystyron | |
| |
Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn y poplys, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod y poplys; yr enw Saesneg yw Poplar Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Laothoe populi.[2][3] Mae hyd yr adenydd rhwng 70–100 mm.
Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.
Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn y poplys yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.
Ffeithiau difyr[golygu | golygu cod]
Dyma gasgliad o waith ymchwil plant Ysgolion Llangoed a Biwmares (Bro Seiriol), Ynys Môn[4]:
- Mae’n na lawer ohonyn nhw
- Mae nhw’n mynd allan yn y nos
- Wrth orffwys, mae’r adenydd blaen llwydfrown yn cuddio’r darn coch ar y adenydd ol; os caiff ei fygwth, bydd yn dangos y coch. Mae ganddo nhw corn ar ei pen ol.
- Mae nhw'n bwyta dail poplys a helyg.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "CATE Creating a Taxonomic eScience - Sphingidae". Cate-sphingidae.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-12-28. Cyrchwyd 2011-11-01.
- ↑ Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
- ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.
- ↑ Gwaith prosiect Menter Môn, Mehefin-Gorffennaf 2019