Fianna Fáil

Oddi ar Wicipedia
Fianna Fáil
Enghraifft o'r canlynolplaid wleidyddol Edit this on Wikidata
IdiolegDemocratiaeth Gristnogol, pro-Europeanism, Irish republicanism Edit this on Wikidata
Label brodorolFianna Fáil Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu16 Mai 1926 Edit this on Wikidata
SylfaenyddÉamon de Valera Edit this on Wikidata
Aelod o'r  canlynolAlliance of Liberals and Democrats for Europe Party, Union for Europe of the Nations Edit this on Wikidata
PencadlysDulyn Edit this on Wikidata
Enw brodorolFianna Fáil Edit this on Wikidata
GwladwriaethGweriniaeth Iwerddon Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://www.fiannafail.ie/ Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Fianna Fáil – An Páirtí Poblachtánach (Saesneg: Fianna Fáil – The Republican Party), y cyfeirir ati fel rheol fel Fianna Fáil ("Rhyfelwyr [Fianna] Iwerddon"), yw'r blaid wleidyddol fwyaf yng Ngweriniaeth Iwerddon ac Iwerddon gyfan gyda tua 55,000 o aelodau.

Fe'i sefydlwyd ym 1926 fel plaid radicalaidd weriniaethol ganol-chwith, ond erbyn heddiw mae hi'n blaid ganolaidd. Mae wedi dominyddu bywyd gwleidyddol Iwerddon ers y 1930au. Hi yw'r blaid fwyaf yn Dáil Éireann er 1932, ac mae hi wedi ffurfio'r llywodraeth saith o weithiau ers creu'r weriniaeth ym 1921: 1932–48, 1951–54, 1957–73, 1977–81, 82, 1987–94, ac o 1997 hyd heddiw. Yn nhermau tymhorau pleidiau mewn llywodraeth yng ngwledydd Ewrop, mae Fianna Fáil yn ail i Blaid Ddemocrataidd Sosialaidd Sweden yn unig. Micheál Martin yw ei harweinydd presennol.

Yn Senedd Ewrop, roedd Fianna Fáil yn aelod blaenllaw o'r grŵp Undeb dros Ewrop y Cenhedloedd, ond mae ei haelodaeth o'r grŵp gwleidyddol hwnnw wedi ennyn beirniadaeth o fewn ac y tu allan i'r blaid am fod gwerthoedd de-canol y grŵp hwnnw yn groes i werthoedd traddodiadol Fianna Fáil ei hun. Ymunodd Fianna Fáil â Chlymblaid y Rhyddfrydwyr a Democratiaid dros Ewrop yn 2009.

Arweinwyr[golygu | golygu cod]

Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]

  • Joe Ambrose (2006) Dan Breen and the IRA, Douglas Village, Cork : Mercier Press, ISBN 1-85635-506-3
  • Bruce Arnold (2001) Jack Lynch: Hero in Crisis, Dulyn : Merlin. ISBN 1-903582-06-7
  • Tim Pat Coogan (1993) De Valera : long fellow, long shadow, Llundain : Hutchinson, ISBN 0-09-175030-X
  • Joe Joyce and Peter Murtagh (1983) The Boss: Charles J. Haughey in government, Swords, Dulyn : Poolbeg Press, ISBN 0-905169-69-7
  • F.S.L. Lyons (1985) Ireland Since the Famine, Llundain : FontanaPress, ISBN 0-00-686005-2
  • Dorothy McCardle (1968) The Irish Republic. A documented chronicle of the Anglo-Irish conflict and the partitioning of Ireland, with a detailed account of the period 1916-1923, etc., ISBN 0-552-07862-X
  • T. Ryle Dwyer (2001) Nice fellow : a biography of Jack Lynch, Cork : Mercier Press, ISBN 1-85635-368-0
  • T. Ryle Dwyer (1999) Short fellow : a biography of Charles J. Haughey, Dulyn : Marino, ISBN 1-86023-100-4
  • T. Ryle Dwyer, (1997) Fallen Idol : Haughey's controversial career, Cork : Mercier Press, ISBN 1-85635-202-1
  • Raymond Smith (1986) Haughey and O'Malley : The quest for power, Dulyn : Aherlow, ISBN 1-87013-800-7
  • Tim Ryan (1994) Albert Reynolds : the Longford leader : the unauthorised biography, Dulyn : Blackwater Press, ISBN 0-86121-549-4
  • Dick Walsh (1986) The Party : inside the Fianna Fáil, Dulyn : Gill & Macmillan, ISBN 0-7171-1446-5

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]