Eglwys Sant Ust a Sant Dyfrig, Llanwrin

Eglwys Sant Ust a Sant Dyfrig

Math	eglwys
Daearyddiaeth
Lleoliad	Llanwrin, Glantwymyn
Sir	Glantwymyn
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	25 metr
Cyfesurynnau	52.6159°N 3.79366°W
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd II*
Cysegrwyd i	Dyfrig
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Eglwys ganoloesol o'r 14eg a'r 15g yw Eglwys Sant Ust a Sant Dyfrig (hefyd: Eglwys Sant Gwrin), a saif i'r gogledd-orllewin o bentref Llanwrin, Powys, ac a adeiladwyd ar ddiwedd y 15g. Saif yng nghymuned Glantwymyn, (Cyfeirnod OS: SH7866003530) tua 3 milltir (5 km) i'r gogledd-ddwyrain o Fachynlleth. Fe'i cofrestrwyd gan Cadw yn 2004 (rhif: 83006) fel adeilad Gradd II*. Mae'n nodedig oherwydd ei hoed a chynifer o rannau gwreiddiol ee y to bwaog o dderw, sgrîn y gangell a'i ffenestri lliw hynod. Fe'i hadnewyddwyd yn 1864 gan Benjamin Ferrey.

Mae yma gawg defodol (piscina) sy'n perthyn i'r 14g. Sonir am yr eglwys am y tro cyntaf yn llyfrau Treth Norwich tn 1254 fel 'Ecclesia de Llanuril' a'r dreth oedd: 13s 4d. Un siambr sydd iddi, gyda chyntedd a phrif ddrws ym mur y de a clochdy yn nhalcen y mur gorllewinol. Mae'r fynwent bron yn gych, gyda wal garreg yn ei chwmpasu, sy'n nodwedd o eglwys llawer cynharach.

Y seintiau cynnar

Credir i Sant Ust a Sant Dyfrig ddod i'r ardal o Lydaw yn 516 OC a chysegrwyd yr eglwys iddyn nhw, cyn ei newid yn ddiweddarach i Sant Gwrin.

• 
  Mae'r brif fynedfa drwy fuarth tyddyn (ar y dde)
• 
  Rhesi o feddau yn ffrynt yr eglwys
• 
  Llethr o wair ynarwain i gefn yr eglwys
• 
  Talcen a chloch yr eglwys

Llyfryddiaeth

• The Buildings of Wales: Powys gan Richard Haslam 1979