Diwydiant mwydion a phapur
Y diwydiant sy'n ymwneud â throi planhigion prennaidd yn fwydion, papur, a phapurbord yw'r diwydiant mwydion a phapur. Gwneir papur trwy fathru pren yn seliwlos gan ddefnyddio naill ai ffrithiant neu gemegion. Yn ystod y broses hon, ceith gwared â'r gwastraff a'r dŵr gan adael papur.[1]
Hanes[golygu | golygu cod]
Gwnaed brwynbapur (papyrws) gan yr Hen Eifftiaid drwy osod stribynnau tenau o'r planhigyn papurfrwyn yn haenau ar onglau sgwâr i'w gilydd. Cychwynnodd y broses fodern o droi mwydion yn bapur yn Tsieina tua'r flwyddyn 105. Pan ddaeth y broses i Ewrop tua mil o flynyddoedd yn hwyrach defnyddiwyd crwyn anifeiliaid i wneud memrwn neu barsment. Oherwydd y pris uchel o ddefnyddio croen, gwnaed papur hefyd o ddefnyddiau megis cotwm a lliain. Yn nhreigl amser tyfodd lefelau llythrennedd a chylchrediad papurau newydd a chylchgronau, a sbardunwyd yr ymchwil am ddefnydd crai rhatach. Erbyn y 19g, pren oedd y dewis mwyaf boblogaidd. Yn Ewrop, a'r Almaen yn enwedig, datblygodd cynhyrchwyr papur beiriannau i dorri boncyffion yn fwydion ac i sychu a gwastadu'r mwydion gan ddefnyddio cyfres o roleri gwasgu, pob un yn fwy o faint ac yn gyflymach na'r un blaenorol. Gyda'r broses hon, cafodd nifer o fathau o fwydion a phapurau ei fasgynhyrchu, a'r rhataf oedd papur papur newydd. Trowyd mwydion yn gynnyrch hylendid personol newydd megis hancesi papur a phapur tŷ bach.[1]
Rhestr y prif gwmnïau yn ôl maint cynnyrch[golygu | golygu cod]
Dyma'r deg cwmni cynhyrchu papur a bord (P&B) mwyaf yn y byd yn 2012, yn ôl adroddiad blynyddol y cylchgrawn Pulp and Paper International (PPI):[2]
| Safle | Cwmni | Gwlad | Cynnyrch P&B (1000 tunnell) |
|---|---|---|---|
| 1 | International Paper |  Unol Daleithiau America |
12,901 |
| 2 | Oji Paper |  Japan |
10,721 |
| 3 | UPM |  Y Ffindir |
10,700 |
| 4 | Nine Dragons Paper Holdings |  Tsieina |
10,450 |
| 5 | Stora Enso | Y Ffindir |
10,268 |
| 6 | RockTenn | Unol Daleithiau America |
8,075 |
| 7 | Sappi |  De Affrica |
7,705 |
| 8 | Smurfit Kappa Group |  Gweriniaeth Iwerddon |
6,900 |
| 9 | Mitsubishi Paper Mills | Japan |
5,917 |
| 10 | Nippon Paper | Japan |
5,590 |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 (Saesneg) Pulp and Paper Industry. The Canadian Encyclopedia. Adalwyd ar 12 Hydref 2014.
- ↑ (Saesneg) The PPI Top 100. Pulp and Paper International (Medi 2013). Adalwyd ar 12 Hydref 2014.