Carl Sargeant

Oddi ar Wicipedia
Carl Sargeant
Ganwyd27 Gorffennaf 1968 Edit this on Wikidata
Llanelwy Edit this on Wikidata
Bu farw7 Tachwedd 2017 Edit this on Wikidata
o crogi Edit this on Wikidata
Cei Connah Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig, Cymru Edit this on Wikidata
Galwedigaethgwleidydd Edit this on Wikidata
SwyddChief Whip, Y Gweinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol a Llywodraeth Leol, Minister for Local Government and Communities, Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru, Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Cabinet Secretary for Communities and Children Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolLlafur Cymru, y Blaid Lafur Edit this on Wikidata
PlantJack Sargeant Edit this on Wikidata
Carl Sargeant
Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant
Mewn swydd
19 Mai 2016 – 3 Tachwedd 2017
Prif WeinidogCarwyn Jones
Rhagflaenwyd ganJeffrey Cuthbert
Dilynwyd ganAlun Davies[1]
Aelod o Cynulliad Cenedlaethol Cymru
dros Alun a Glannau Dyfrdwy
Mewn swydd
1 Mai 2003 – 7 Tachwedd 2017
Rhagflaenwyd ganTom Middlehurst
Dilynwyd ganJack Sargeant

Gwleidydd o Gymro oedd Carl Sargeant (27 Gorffennaf 1968 – 7 Tachwedd 2017) a oedd yn Ysgrifennydd Cymunedau a Phlant yn Llywodraeth Cymru.[2] Roedd wedi cynrychioli etholaeth Alun a Glannau Dyfrdwy ers iddo gael ei ethol i Gynulliad Cenedlaethol Cymru yn 2003. Cafodd ei wahardd o'r Blaid Lafur ar 3 Tachwedd 2017 yn dilyn honiadau am ei ymddygiad a fe'i ganfuwyd yn farw bedwar diwrnod yn ddiweddarach.

Bywyd cynnar[golygu | golygu cod]

Ganwyd Sargeant yn Llanelwy, Sir Ddinbych. Cyn dod yn Aelod Cynulliad, roedd Sargeant yn gweithio yn y diwydiant gweithgynhyrchu mewn ffatri gemegol arbennigol yn Mostyn. Roedd hefyd yn archwilydd ansawdd ac amgylcheddol ac yn aelod o Dîm Ymateb Argyfwng y safle. Hyfforddodd fel diffoddwr tân diwydiannol a bu'n lywodraethwr yng Ngholeg Glannau Dyfrdwy ac Ysgol Bryn Deva. [3]

Gyrfa[golygu | golygu cod]

Carl Sargeant yn 2011

Cychwynnodd ei yrfa wleidyddol fel aelod o Gyngor Tref Cei Connah a bu'n byw yn y dref hyd ei farwolaeth. Datblygodd ei ddaliadau gwleidyddol pan ddaeth cynhyrchu dur i ben yng ngwaith Shotton yn 1980, a arweiniodd at gyfraddau uchel o ddiweithdra yn yr ardal. Daeth yn ymgyrchydd gweithgar dros gyfiawnder cymdeithasol ac yn erbyn trais yn y cartref..[3]

Etholwyd Sargeant i'r Cynulliad gyntaf yn Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2003, dan ddilyn Tom Middlehurst oedd wedi sefyll lawr.[4]

Yn y Trydydd Cynulliad, fe'i apwyntiwyd yn Brif Chwip y Grŵp Llafur a'i swydd gyntaf yn y Llywodraeth oedd y Dirprwy Weinidog dros Fusnes y Cynulliad. Parhaodd gyda swydd y Prif Chwip pan cyhoeddwyd y glymblaid rhwng Y Blaid Lafur a Phlaid Cymru ar 19 Gorffennaf.[5]

Yn Rhagfyr 2009, daeth yn Weinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol a Llywodraeth Leol yng nghabinet Carwyn Jones. Mewn cyfweliad gyda'r Flintshire Chronicle, soniodd Sargeant am ei falchder o fod yr unigolyn cyntaf o ogledd Cymru i ddal y swydd.[5]

Yn 2011 daeth yn Weinidog Llywodraeth Leol a Chymunedau. Ym Mehefin 2011, diswyddodd y tri comisiynydd o Gomisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru gan ddweud bod y corff wedi colli hyder eu rhanddeiliaid.[6] Gwnaeth y ddau a oedd hefyd yn aelodau o Gomisiwn Ffiniau i Gymru ymddiswyddo o'i swyddi yno, ac arweiniodd hyn at y chweched adolygiad o etholaethau San Steffan i gael ei oedi yng Nghymru.[7]

Roedd wedyn yn Weinidog Tai ac Adfywio hyd at Medi 2014, pan gafodd ei benodi yn Weinidog Cyfoeth Naturiol.[8]

Yn dilyn Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2016, fe'i apwyntiwyd yn Ysgrifennydd Cymunedau a Phlant Llywodraeth Cymru. Ar 3 Tachwedd 2017 fe gollodd ei swydd fel yn dilyn honiadau am aflonyddu rhywiol. Fe'i waharddwyd o'r Blaid Lafur hefyd tra fod ymchwiliad yn cael ei gynnal.

Marwolaeth[golygu | golygu cod]

Ar 7 Tachwedd 2017 cafodd ei ddarganfod yn farw yn ei gartref yng Nghei Connah. Roedd ganddo wraig a dau o blant.[9]

Dywedodd Prif Weinidog Cymru, Carwyn Jones ei fod "mewn sioc ac yn drist iawn am ei farwolaeth. Fe wnaeth gyfraniad mawr i fywyd cyhoeddus Cymru a gweithiodd yn ddiflino dros y bobl roedd e'n eu cynrychioli fel Gweinidog ac Aelod Cynulliad".

Ar 11 Gorffennaf 2019, cyhoeddwyd canlyniad y cwest i'w farwolaeth a cofnododd y crwner, John Gittins, achos o hunan-laddiad. Dywedodd hefyd y dylai mwy o gefnogaeth gael ei roi i weinidogion sy'n colli'u swyddi.[10]

Cynulliad Cenedlaethol Cymru
Rhagflaenydd:
Tom Middlehurst 		Aelod Cynulliad dros Alun a Glannau Dyfrdwy
2003 – 2017 		Olynydd:
Jack Sargeant
Seddi'r cynulliad
Rhagflaenydd:
Brian Gibbons 		Gweinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol a Llywodraeth Leol
2009 – 2011 		Olynydd:
ad-drefnwyd y swydd
Rhagflaenydd:
swydd newydd 		Gweinidog Llywodraeth Leol a Chymunedau
2011 – 2013 		Olynydd:
ad-drefnwyd y swydd
Rhagflaenydd:
swydd newydd 		Gweinidog dros Adnoddau Naturiol
2013 – 2016 		Olynydd:
ad-drefnwyd y swydd
Rhagflaenydd:
Lesley Griffiths 		Ysgrifennydd Cymunedau a Phlant
2016 – 2017 		Olynydd:
ad-drefnwyd y swydd

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ "Welsh Government | First Minister appoints new Ministerial team". gov.wales. Cyrchwyd 8 Tachwedd 2017.
  2. ↑  Busnes y Cynulliad - Rhaglenni, adroddiadau a chofnodion cyfarfodydd - Carl Sargeant. Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
  3. ↑ 3.0 3.1  Carl Sargeant AM - Proffil Aelod o'r Cynulliad. Cynulliad Cymru. Adalwyd ar 7 Tachwedd 2017.
  4. ↑ "'He made a big contribution to Welsh public life' – Carl Sargeant's role in politics". Daily Post. 7 Tachwedd 2017. Cyrchwyd 7 Tachwedd 2017.
  5. ↑ 5.0 5.1 "Carl Sargeant: An authentically working class politician committed to social justice". Western Mail. 7 Tachwedd 2017. Cyrchwyd 7 Tachwedd 2017.
  6. ↑ "Welsh local government boundary commissioners sacked". BBC News.
  7. ↑ "Boundary review put back to 2012". South Wales Evening Post.
  8. ↑ "Y Prif Weinidog yn cyhoeddi Cabinet newydd". Llywodraeth Cymru. 11 Medi 2014. Cyrchwyd 12 Medi 2014.[dolen marw]
  9. ↑ Carl Sargeant wedi’i ddarganfod yn farw , Golwg360, 7 Tachwedd 2017.
  10. ↑ Crwner cwest Sargeant: 'Angen cefnogaeth i weinidogion' , BBC Cymru Fyw, 11 Gorffennaf 2019. Cyrchwyd ar 7 Mehefin 2020.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Sargeant&oldid=10911543"