Bro-Wened

Oddi ar Wicipedia
Bro-Wened
Mathpays de Bretagne Edit this on Wikidata
PrifddinasGwened Edit this on Wikidata
Poblogaeth657,110 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 865 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolBreizh-Izel Edit this on Wikidata
GwladFfrainc Edit this on Wikidata
Arwynebedd5,649 km² Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau47.655°N 2.7617°W Edit this on Wikidata
Map
Bro-Gwened

Bro-Wened neu Bro-Gwened yw'r enw Llydaweg am rân o Lydaw o gwmpas tref Gwened (mae'r enw'n debyg i Wynedd yn Gymraeg) Mae hefyd yn enw am hen deyrnas ac esgobaeth yn Llydaw, ac un o naw talaith hanesyddol Llydaw (Ffrangeg: Vannetais).

Esgobaeth[golygu | golygu cod]

Hen deyrnas ac un o esgobaethau traddodiadol Llydaw oedd Broe-Wened. Tywysog Warog a fu brenin cyntaf, a Bro-Ereg yw enw arall Bro-Wened. Ers y 9fed canrif, ar ôl i Nominoe cyfuno gwledydd bach Llydaw, dim ond esgobaeth oedd, a ddaeth i ben yn 1790 pan grewyd rhanbarthau newydd Ffrainc, sef départements yn dilyn y Chwyldro Ffrengig. Tref Gwened oedd prifddinas yr esgobaeth. Mae'r rhan fwyaf yr hen fro yn rhan o département Morbihan (enw ffranceg oddi wrth y llydaweg Mor-Bihan, sef Mor Bychan) erbyn hyn.

Bro[golygu | golygu cod]

Heddiw, Bro-Wened yw'r fro lle siaradir tafodiaith arbennig o'r Llydaweg. Dywedir "gwenedeg" neu "yezh Gwened", iaith Gwened.

Prif Drefi Bro-Wened[golygu | golygu cod]

Baneri Bro[golygu | golygu cod]

Ceir Baneri bro Llydaw eu chwifio yn aml mewn digwyddiadau cyhoeddus ac ar adeiladau cyhoeddus yn nhrefi a phentrefi'r fro.

Cymunedau Bro-Gwened[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Mae'r faner yn cynrychioli draig goch wedi'i gosod ar groes ddu ar gefndir melyn. Y groes ddu ar gefndir melyn oedd arwyddlun Sant Erwan. Y ddraig oedd arwyddlun Sant Tudwal, un o saith sant sylfaenwyr Llydaw. Hynodrwydd y ddraig: nid oes ganddi goesau ôl, mae rhan gefn gyfan y corff yn cynrychioli cynffon anifail morol gwych.