Brechlyn colera

Oddi ar Wicipedia
Brechlyn colera
Enghraifft o'r canlynolmath o frechlyn Edit this on Wikidata
Mathbrechlyn bacterol Edit this on Wikidata
BeichiogrwyddCategori beichiogrwydd unol daleithiau america c edit this on wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Brechlynnau colera yw brechlynnau sy'n effeithiol wrth atal colera. Am y chwe mis cyntaf ar ôl y brechiad, maen nhw'n darparu tua 85 y cant o amddiffyniad, sy'n gostwng i 50 y cant neu 62 y cant yn ystod y flwyddyn gyntaf.[1][2] Ar ôl dwy flynedd, mae lefel yr amddiffyniad yn gostwng i lai na 50 y cant. Pan fydd digon o'r boblogaeth yn cael ei imiwneiddio, gall amddiffyn y rheiny nad ydynt wedi cael eu imiwneiddio (a elwir yn imiwnedd poblogaeth).

Mae Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) yn argymell y defnydd o frechlynnau colera mewn cyfuniad â mesurau eraill ymhlith y rhai sydd mewn perygl mawr. Gyda'r brechlyn lafar, argymhellir dau neu dri dos yn nodweddiadol.

Mae hyd yr amddiffyniad yn ddwy flynedd mewn oedolion a 6 mis mewn plant 2-5 oed. Mae brechlyn dos sengl ar gael i'r rhai sy'n teithio i ardal oedd colera yn gyffredin.[3] Yn 2010, mewn rhai gwledydd roedd brechlyn golera chwistrelladwy ar gael.

Mae'r mathau o frechlyn lafar sydd ar gael yn gyffredinol yn ddiogel. Mae'n bosibl y bydd poen neu ddolur rhydd yn yr abdomen. Maent yn ddiogel mewn beichiogrwydd ac yn y rheiny â swyddogaeth imiwnedd wael. Maent wedi'u trwyddedu i'w defnyddio mewn mwy na 60 o wledydd. Mewn gwledydd lle mae'r afiechyd yn gyffredin, ymddengys bod y brechlyn yn gost effeithiol.[4]

Datblygwyd y brechlynnau cyntaf a ddefnyddiwyd yn erbyn colera ddiwedd y 1800au. Dyma'r brechlyn a ddefnyddiwyd yn gyntaf a wnaed mewn labordy.[5] Cyflwynwyd brechlynnau llafar yn gyntaf yn y 1990au.  Mae ar Restr Enghreifftiol o Feddyginiaethau Hanfodol y WHO, y meddyginiaethau mwyaf effeithiol a diogel sydd eu hangen mewn system iechyd.[6] Y gost i imiwneiddio yn erbyn coleren yw rhwng 0.1 a 4.0 USD.[7]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Vaccines for preventing cholera: killed whole cell or other subunit vaccines (injected)". Cochrane Database Syst Rev (8): CD000974. 2010. doi:10.1002/14651858.CD000974.pub2. PMID 20687062.
  2. "Oral vaccines for preventing cholera". Cochrane Database Syst Rev (3): CD008603. 2011. doi:10.1002/14651858.CD008603.pub2. PMID 21412922.
  3. "Vaxchora (Cholera vaccine, Live, Oral)" (PDF). U.S. Food and Drug Administration. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 1 March 2017. Cyrchwyd 15 March 2017. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  4. "Cholera vaccines: WHO position paper-August 2017". Weekly epidemiological record 92: 477-500. 25 August 2017. PMID 28845659. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/258763/1/WER9234.pdf?ua=1.
  5. Stanberry, Lawrence R. (2009). Vaccines for biodefense and emerging and neglected diseases (arg. 1). Amsterdam: Academic. t. 870. ISBN 9780080919027.
  6. "WHO Model List of Essential Medicines (20th List)" (PDF). World Health Organization. March 2017. Cyrchwyd 20 August 2017.
  7. Martin, S; Lopez, AL; Bellos, A; Deen, J; Ali, M; Alberti, K; Anh, DD; Costa, A et al. (1 December 2014). "Post-licensure deployment of oral cholera vaccines: a systematic review.". Bulletin of the World Health Organization 92 (12): 881–93. doi:10.2471/blt.14.139949. PMC 4264394. PMID 25552772. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4264394.