Marswpial

Marswpialod
Cangarŵ Llwyd y Dwyrain (Macropus giganteus)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Mammalia
Is-ddosbarth:	Theria
Inffradosbarth:	Marsupialia Illiger, 1811
Urddau
Didelphimorphia Paucituberculata Microbiotheria Dasyuromorphia Peramelemorphia Notoryctemorphia Diprotodontia †Sparassodonta †Yalkaparidontia

Grŵp o famaliaid yw marswpialod (hefyd bolgodogion neu codogion). Mae ganddynt goden arbennig (sef y marsupium) a ddefnyddir gan y benywod i gario eu hepil yn ystod plentyndod cynnar. Mae tua 331 o rywogaethau o farswpialod: mwy na 200 yn Awstralasia, tua 100 yng Nghanolbarth a De America ac un yng Ngogledd America. Fe'u ceir mewn llawer o gynefinoedd gwahanol ac maent yn cynnwys hollysyddion, cigysyddion, llysysyddion a phryfysyddion.

Tacsonomeg

Oposwm Virginia
(Didelphis virginiana)

• Uwch-urdd Ameridelphia
  • Urdd Didelphimorphia (87 o rywogaethau)
    • Teulu Didelphidae: oposymiaid
  • Urdd Paucituberculata (6 rhywogaeth)
    • Teulu Caenolestidae: llŷg-oposymiaid
• Uwch-urdd Australidelphia
  • Urdd †Yalkaparidontia
  • Urdd Microbiotheria (1 rywogaeth)
    • Teulu Microbiotheriidae: Monito del Monte
  • Urdd Dasyuromorphia (71 o rywogaethau)
    • Teulu †Thylacinidae: Thylasin
    • Teulu Dasyuridae: cwoliaid, Cythraul Tasmania, a pherthnasau
    • Teulu Myrmecobiidae: Nymbat
  • Urdd Peramelemorphia (21 o rywogaethau)
    • Teulu Thylacomyidae: bilbïaid
    • Teulu †Chaeropodidae
    • Teulu Peramelidae: bandicŵtiaid
  • Urdd Notoryctemorphia (2 rywogaeth)
    • Teulu Notoryctidae: tyrchod daear bolgodog
  • Urdd Diprotodontia (143 o rywogaethau)
    • Teulu Phascolarctidae: Coala
    • Teulu Vombatidae: wombatiaid
    • Teulu †Diprotodontidae
    • Teulu Burramyidae
    • Teulu Phalangeridae: cwscwsiaid a pherthnasau
    • Teulu Pseudocheiridae
    • Teulu Petauridae
    • Teulu Tarsipedidae: Poswm y Mêl
    • Teulu Acrobatidae
    • Teulu Hypsiprymnodontidae
    • Teulu Potoridae
    • Teulu Macropodidae: cangarŵod a walabïod
    • Teulu †Thylacoleonidae: llewod bolgodog
  • Urdd †Sparassodonta

Cyfeiriadau

• MacDonald, David W., gol. (2009) The Encyclopedia of Mammals, Oxford University Press, Rhydychen.
• Wilson, D. E. & D. M. Reeder, goln. (2005) Mammal Species of the World, 3ydd argraffiad, Johns Hopkins University Press.

Dolenni allanol

• (Saesneg) Natural History Collections: Marsupials

Chwiliwch am marswpial
yn Wiciadur.